Tarih
500 Yıllık Gerileme Dönemi
M.Ö. 4. yüzıl Yahudi halkı için olaylı geçer. Babil'e sürülürler ve Persler'in işgal ettiği güçlü imparatorluğun gözlerinin önünde çöküşüne tanık olurlar.
Büyük İskender'in ölümünden sonra büyük Yunan İmparatorluğu üçe ayrıldı:
Yahudilerin Yunanlılara ve Helenizm'e karşı mücadelesinin ayrıntılarını Makabilerin iki kitabından biliyoruz.
Yisrael'in İkinci Milletler Topluluğu'nun Roma İmparatorluğu'nun elinde acıklı sona ulaşmasının hikayesini anlatmadan önce zamanda geriye bir yolculuk yapalım ve Roma'nın ne olduğuna, güçlü Yunanlılara nasıl meydan okuyabilecek bir kuvvet haline geldiğine değinelim.
Roma'nın tarihi M.Ö. 753 yılında bir şehir devlet olarak başlar. Şehrin kuruluşu ünlü bir efsaneye dayanır.
Büyük Herod (daha sonra gelen Herod Antipas ile
karıştırılmamalı) Yahudi tarihindeki en önemli karakterlerden biridir. Kuşkusuz
kötü biriydi ama Yahudi üzerindeki Roma egemenliğinin bu dönemini anlamak
açısından çok önemli bir kişi olarak kalmaya devam etmektedir.
28.
bölümde Farisiler (ana görüşü savunan Yahudiler) ile Sadusiler (sadece Yazılı
Tora'yı izleyen ve kendi yorumlamalarını yapan Yahudiler) arasındaki bölünmeyi
tartışmıştık.
M.S. 1. yüzyılda Roma'ya karşı bir başkaldırı,
günümüzde İsrail'in Doğu ve Batı Avrupa'ya aynı anda savaş ilan etmesi ile
eşdeğerdir. Roma işte bu kadar güçlüydü.
Yeruşalayim için Savaş Roma'nın gücüne karşı meydan okunamazdı.
Yahudilerin M.S. 67 yılındaki isyanına karşı Roma, dört lejyonun başında imparatorluğun en deneyimli kumandanı Vespasianus'u gönderdi. Bu çok büyük bir kuvvetti. Her lejyonda 6.000 savaşçı artı eşit sayıda yardımcı, yani toplamda yaklaşık 50.000 Roma askeri bulunuyordu.
Bir önceki bölümde Vespasianus imparator olmuş, Roma'ya dönmektedir. Yeruşalayim kuşatmasını oğlu Titus devralır.
Titus M.S. 70 yılında Pesah'tan hemen sonra saldırarak, halkın üzerine taş, demir ve ateş yağdıran mancınıklarla şehri döver. Yeruşalayim'i savunanlar artık açıktan, belki açlıktan da çok, iç savaştan zayıf düşmüştür. Buna rağmen Titus şehrin surlarını, iki ay sürecek şiddetli çarpışmalar sonunda yarmayı başarır.
Bet-Amikdaş artık yoktu. Yeruşalayim ele geçirilmişti. Roma gücünü göstermiş ve Yahudilerin Büyük İsyanı'nı bastırmıştı. Sükunet geri gelebilirdi.
Öyle olmadı.
Copyright © 2024 Tüm hakları saklıdır.