Sadece anne ve baban için yaptıkların değil, onlara karşı tutumun da çok önemlidir
Yaşlı
babasını pahalı tavukla besleyen bir erkek evladın örnek bir davranış
sergilediği, yaşlı babasını tarlalarda ağır işlere gönderenin ise
alçakça davrandığı düşünülür.
Babasına iyi beslenmiş tavuk yediren adam cehennemi boylayabilir; başkası ise babasını ayak değirmeninde çalıştırmasına rağmen, Eden Bahçesine (cennete) layık görülür.
Babasına iyi beslenmiş tavuk yediren adamın cehennemi boylaması mümkün müdür?
Babasına iyi beslenmiş tavuk yediren bir adam varmış. Günün birinde babası ona şunu sormuş, "Oğlum, bunları nereden buldun?" Oğlu şöyle cevap vermiş, "Ey yaşlı adam, sus ve ye, aynen köpekler gibi yap; onlar yediklerinde susarlar." İşte böyle bir adam babasına iyi beslenmiş tavuk yedirmesine rağmen cehennemi boylar.
Babasını değirmende çalıştıran bir adamın Eden Bahçesine layık görülmesi mümkün müdür?
Bir değirmende çalışan bir adam varmış. Ülkenin kralı, sarayın işlerinde çalıştırılmak üzere değirmenci talebinde bulunmuş. Adam babasına şöyle demiş, "Baba sen burda kal ve benim yerime değirmeni çalıştır [ben de gidip Kral için çalışacağım]. Zira eğer Kral çalışanlarına hakaretler yağdıracaksa, senin yerine onları ben üstlenmeyi tercih ederim. Ve eğer kırbaç darbeleri olacaksa, seni döveceklerine beni dövmelerini tercih ederim." İşte böyle bir adam babasını değirmende çalıştırmasına rağmen Eden Bahçesine layık görülür.
- Babil Talmud'u, Kidduşin 1:7
Zalim kralların Yahudileri artık zorla çalıştırma döneminin kapanmış olmasına rağmen, bu Talmud öğretisi günümüzde hala geçerliliğini korumaktadır. Zira babalarına maddi destekte bulunmalarına rağmen, onlara saygı göstermeyen, kendilerine bir yük olduklarını hissettiren evlatlar halen mevcuttur.
İnsanın anne ve babasına saygılı davranması birkaç yönde kendini gösterebilir. Bunun en görünen şekli evladın anne veya babasına hitap etme tarzıdır. Babasını beslemesine rağmen ona aşağılayıcı bir şekilde hitap eden evlat, Yahudi geleneğine göre alçakça davranmaktadır. Aynı durum, bir dilenciye bol para vermesine rağmen onu zalim sözlerle utandıran insan için de geçerlidir. Geleneksel olarak Yahudi kültüründe anne veya babası hakkında değer veren sözler söyleyen kişiye çok kıymet verilir. Örneğin anne ve babanın evinde yemek sonrası okunan dua sırasında (Birkat Hamazon), insan babasından avi mori (babam, öğretmenim), annesinden ise eemi mori (annem, öğretmenim) diye bahseder.
Anne ve babamıza saygılı davranmanın bir yolu da, ihtiyaçlarının karşılanması konusunda yardımcı olmaktır. Eğer anne babanız size yakın oturuyorsa onları sık sık ziyaret edin veya evinize davet edin. Mümkünse, konuşmalarınız kısa da olsa, onlarla haftada birkaç kere telefonla görüşmeye çalışın (özellikle biri dul ise veya yalnız başına oturuyorsa). Doktora gittiklerinde onlara her fırsat bulduğunuzda refakat edin. Hastanede yatıyorlarsa onları muhakkak sık sık ziyaret edin. Devamlı olarak onların fikirlerine başvurun, öğüt isteyin, kendi hayatınızla ve çocuklarınızın hayatı ile ilgilenmelerini sağlayın.
Yaşlı anne ve babanıza maddi destekte bulunmak ne kadar da güzel bir şey. Ancak onlara karşı duyduğunuz saygıda da cömert olmaya çalışmalısınız. Herkesin anne ve babasına maddi destek verme imkanı yoktur (zaten bazı anne babalar da bu tür yardımı istemeyebilirler). Ancak çoğumuz, onların duygusal gereksinimlerini fazla zorlanmadan karşılayabiliriz. Bu davranış, "annene babana saygı göstereceksin," mitsvasının bir parçasıdır. ***