Alman
ordusunun savaş sırasındaki başarılarının
ardında, 4 tane Einsatzgruppen-özel Alman komando
birlikleri- vardı. Her biri 500-1000 kişiden oluşuyordu.
Görevleri , Alman ordusunu takip etmek, yeni alınmış
yerlerdeki tüm Yahudileri toplamak ve onları öldürmekti.
![](http://www.sevivon.com/images/stories/holokost/genel_bir_bakis/olum_mangalari1.jpg)
Yahudiler,
şehrin dışına , geniş hendeklerin
civarına götürülürdü.Bazen
Yahudiler, kendi mezarlarını kazmaya zorlanırlardı.
Naziler,
onları sıraya sokar, soyunmaya zorlardı. Ve
sonra da çukurların içine düşecek şekilde
onları vururlardı. 3 gün süren olaylarda,
Kievin dışındaki Babi -Yar ormanında
52,000 erkek, kadın ve çocuk öldürülmüştü.
Elimizde,
vurulup , o çukurlara düşen fakat ölmemiş
insanların itirafları var. Gece olup da Naziler
gidene kadar beklemişler. Sonra da ölü vücutlar arasından
çıkmaya çalışmışlar. Yerel insanların
öldürmediği kaçabilen şanslı Yahudiler ,
hikayelerini anlatma fırsatı bulabilmişlerdir.
1,500,000
dan fazla insan bu şekilde öldürülmüştür.
Trembowla
Şehrindeki 1,100 Yahudinin Kaderi
7
Nisan 1943te , babamın alınışı ve
Belzecde öldürülüşünden 6 ay sonra, Almanlar ,
Trembowlaya girmiş, Ukraynalı polislerle birlikte
şehri kuşatmışlardı. Sabahın
erken saatleriydi ve kimsenin neler olacağından
haberi yoktu. Acaba operasyon ,tüm şehri mi kapsayacaktı
yoksa ufak çaplı bir hareket mi olacaktı? Kaçabilen
herkes, saklanmıştı. Bazıları, şehrin
çevresindeki ormanlara kaçmaya yeltenmiş, fakat şehrin
etrafındaki askerler veya polisler tarafından
engellenmişlerdi.Arie, 40 50 kişiyle birlikte
bir sığınağa saklanmış ve
Allaha şükür sığınak Alman
askerlerince bulumamıştı. Annem, yeraltına
girmeyi reddetti ve 54 yaşında olduğu için de
ormana kaçmayı düşünmedi bile. O , amcalarımın,
teyzelerimin ve kuzenlerimin de içinde bulunduğu 1,100
Yahudi ile birlikte toplananlar arasındaydı.
Naziler, bu grubu Belzece göndermenin pahalıya mal
olacağını düşündüler. Bunun yerine,
1,100 kişi, soyunmaya zorlandı ve sadece iç çamaşırlarıyla
Trembowla şehrinden , neredeyse 2 km. uzaklıktaki küçük
bir köy olan Plenbanowkaya yürütüldüler.
Annemin,
büyük bir kolyesiyle azıcık parası vardı.
Bu değerli eşyaları 7 yaşındaki
kuzenim Herzaleye vermişti. Grup, bir köprüden geçerken,
Herzeleye saklanmasını , geceye kadar ortaya çıkmamasını
, sonradan da Trembowladaki Arieye para kesesini
vermesini tembih etti. Herzale, söylendiği gibi yaptı
ve kurtuluştan 2 ay öncesine, şehirdeki Anna
Barteska adındaki bir kadının 5 kilo şeker
için onları ihbar etmesine kadar yaşamayı başardı.
![](http://www.sevivon.com/images/stories/holokost/genel_bir_bakis/olum_mangalari2.jpg) |
Trembowla
getosondaki Yahudiler için çukurlar kazılmıştı
bile. İnsanlar, çukurların etrafına dizilmişlerdi
ve herkes 1 kurşun yedikten sonra, çukurun içine düşüyordu.
Askerlere daha fazla kurşun harcamamaları emredilmişti.
Bir Yahudi, 2 3 kurşun değerinde bile değildi.
Sonuç olarak, bazı kişiler, çukurlara düştüklerinde
daha ölmemiş oluyordu. Almanlar, cesetleri toprakla örtüyordu.
Kurtuluştan sonra geri döndüğümde, birçok
Ukraynalı köylü, bu toplu mezarlarda günlerce toprağın
oynadığını ve insanların canlı
canlı gömüldüklerini söylemişlerdi. Bu zavallı
ruhlardan bazıları topraktan çıkabilmişlerdi
belki fakat yerel halk, onlara yardım etmek için
parmaklarını bile oynatmamışlardı,
belki de işlerini bitirmek için ellerinden geleni yapmışlardı.
|
Katliamdan
bir gün sonra, Plebanowkadan genç bir kadın olan 19
yaşındaki Nusia
Grossberg, toplu mezarın yanına gelmiş ve bütün
gece boyunca ağlamıştı. Annesi, 3 kız
kardeşi, ve küçük erkek kardeşi öldürülmüştü
ve şimdi de ölülerin arasındaydılar. Nusia,
toplu mezar, aşağı yukarı oynarken ağlıyordu
ve Nazilerin kendisini bulup bulmayacakları umurunda
değildi. O da ölmek istiyordu.
|
![](http://www.sevivon.com/images/stories/holokost/genel_bir_bakis/olum_mangalari3.jpg) |
Sabahleyin,
ineklerini otlatmaya götüren bir kadın, mezarların
yanında onu görmüştü.
Kaç
burdan demişti köylü kadın Onlar için
yapabilceğin hiçbirşey yok. Kendini kurtar. Daha
gençsin, hala yaşayabilirsin.
Nusia
itiraz etti fakat sonra
kaçmaya başladı. Bugün, iki çocuğu ve
torunuyla birlikte Brooklynde yaşıyor.
Trembowla
şehrindeki son boşaltma 1943 Temmuzunda gerçekleşti.
Kurtuluştan sonra, tüm cemaatten sadece 50 60 kişi
kurtulabilmişti. Sevgili annemiz de ölmüştü.
Sadece ailesi için yaşayan, dükkanda babamın yanında
tüm gücüyle çalışan , çocuklarını
kurtarmak için dünyanın sonuna yürüyebilecek annem
artık bizimle birlikte değildi. Annem için dua
etmeye başladığımda ,daha babam için söylediğim
Kadişi bitirmemiştim bile. Şimdi sadece ben
ve Arie kalmıştı geride Ve daha ne kadar yaşayabileceğimizi
kimse bilmiyordu. |