Yazan: Rabbi Shraga Simmons Yahudiliğin organ bağışı üzerindeki konumu, yaşam ve ölüm kadar karmaşıktır, çünkü direkt olarak Yahudiliğin insan hayatına verdiği önem ve fiziksel varlığımızın ruhsal varlığa geçişteki rolüyle bağlantılıdır.
Diğer taraftaysa, insan hayatını (pikuah nefeş) koruma sorumluluğunu taşımaktayız. Bu Yahudi kanunlarında önümüze en çok çıkan ilkedir; o kadar önemlidir ki, diğer bütün kurallar bu uğurda bozulabilir. Örneğin, bir yaralıyı hastaneye götürmek için Şabat kurallarını ihlal edebiliriz.
Diğer bir tarafta, Yahudi kanunları ölü vücuduna (nivul hamet) saygısızlığı da yasaklar. Ölü birinin vücuduna, daha önce kutsal ruhu barındırdığı için, saygılı davranışlarda bulunulmalıdır. Vücudun her bir parçası gömülmelidir - bu yüzden her terörist saldırı sonrası parçalanan vücutları gömmek için uğraşan dindar Yahudilerle karşılaşırsınız.
Peki bu iki ilkeyi nasıl çözeceğiz?
BİR HAYAT KURTARMAK
Organa özel bir nedenle ve acil bir şekilde ihtiyaç duyulduğunda organ bağışına izin verilir. Böyle bir durumda, bir hayat kurtarma amaçlı organ bağışı büyük bir mitsva sayılır.
Organ bağışı sadece ölülerle sınırlandırılmamalıdır: Bir böbreğini verebilecek durumda olanlar, ihtiyacı olan birine bağışlayabilirler.
Yine de, ölünün vücuduna saygı ilkesi göz önüne alındığında, acil gerek duyulmadığı halde bir "organ bankası" na bağışta bulunmak yasaklanmıştır. Hele tıbbi araştırmalar için, ya da öğrencilerin tıp okulunda inceleyebilmeleri için organ bağışlamak kesinlikle yasaktır.
TEDBİR GEREKLİDİR
Acil organ nakli gerekli olduğu zamanlarda dahi, tedbiri elden bırakmamak gerekir; çünkü çoğu zaman, doktorlar organın olabildiğince diri olmasına çalışılırken, hasta daha Yahudi yasalarına göre "ölü" sayılmadan organı alabilmektedirler. Böyle bir durumda, doktor hastayı öldürüyordur. Bu da, doğal olarak, yasaktır.
Buradaki esas nokta, her durumun farklı olduğudur. Alaha'daki olasılıklar incelenmelidir. Bu yüzden herhangi bir prosedüre başlanmadan, Talmud'u ve Yahudi yasalarını iyi bilen bir hahama danışın. Bu konu, düşünmeden bir organ bağış kartı imzalamak kadar kolay değildir.
Institute for Jewish Medical Ethics in San Francisco
"Judaism and Healing" (Yahudilik ve İyileşme), Rabbi J. David Bleich (Ktav.Yayınları 1981)
