kisitlama var

Cevap: Bu, sadece sözcüklerle açıklaması çok zor bir soru. Çünkü sözcükler mazeret gibi, hatta boş gelebilirler. Söylemek istediğim, anlam ifade eden bir cevap sadece yaşayarak ve tecrübeyle edinilebilir.

Bu soruyu yanıtlarken savunucu ya da yargılayıcı olmamalısın. Bu, çocuğunun düşündüğünü gösteren iyi bir soru, konuyu ele alışın ona duygularını yansıtmalı.

Her şeyden önce konuyu ciddiye al ve açıklama yaparken karşına çıkacak bütün duygu ve kızgınlıklara diren.

Daha sonra, esas olan cevabında eğlencenin Yahudilikte ne kadar önemli bir yeri olduğunu belirtmen. Eğlenmek güvenli olduğu sürece yanlış değildir (hem vücut hem de kafa için güvenli). Aksine, eğlenmek, gülmek, birisinin hayatına mutluluk getirmek Yahudiliğin bir gereğidir.

Üçüncü olarak, çocuğunun duygularına değer ver ve onun bu konuda ne hissettiğini anlayabildiğini göster. Bu konuda kendi sorularını onunla paylaşabilirsin. Belki de ona, bir kez, senin de geleneğimizde neden bu kadar çok "hayır" olduğunu merak ettiğini söyleyebilirsin.

Dördüncü olarak, değişik eğlence çeşitleri üzerinde tartışmaya başla. Çünkü sağlıklı olan ve sağlıklı olmayan eğlenceler vardır. Mesela uyuşturucular zevkli olabilir ama sağlıklı değiller. (başka bir zaman uyuşturucular konusunda daha uzun bir konuşma yapabiliriz) Yapıcı eğlenceler ve yıkıcı eğlenceler vardır. Arkadaşları bir araya getiren veya onları birbirinden ayıran eğlenceler vardır (başkalarıyla eğlenmenin, eğlenceli olmadığı gibi). Ve insanı iyi hissettiren ya da insana utanç duydurtan eğlenceler vardır.

Ayrıca, Tora aklımızı geliştiren ya da aksine ona zarar veren, kutsallığa olan duyarlılığımızı azaltan eğlenceleri birbirinden ayırır. Bütün olumsuz emirler bizi korumak içindir, çünkü Tanrı yaratıcı olarak hepimizi yakından tanır, yarattığı herkesin özelliklerini bilir, hayatımızı ve ruhumuzu güzelleştirecek şekilde bizi yönlendirir.

Bunun çocuğuna sigara içmenin zevkli olsa bile zararlı ve kabul edilemez olduğunu ya da zehirli mantarların lezzetli fakat tehlikeli olduğunu öğreten sorumluluk sahibi bir anne-babadan farklı değildir.

Beşinci ve belki de çocuğunun gelişimi için en önemli olan, ona eğlence ve mutluluk arasındaki derin farkı göstermeye başlamandır.

Eğlence ve mutluluk birbirine benzeyebilir ve bu yüzden karıştırılabilir. Fakat eğlence bazen mutluluğun sahte yüzüdür. Amacım eğlenceye iftira etmek değil, fakat çocuğunun mutluluk arayışının eğlenceyle tatmin edilemeyeceğinin farkında olmasını ve içgüdüsel olarak doğru bildiğini ifade etmesini sağlamak.

Birçok genç veya çocuk bana "her zaman bir şeyler yapmamıza gerek yok, sadece ailemle beraber olmak istiyorum." Demiştir. Çocuk; annesiyle babası birbirine gülümsediğinde duyduğu güvenin, ailesiyle geçirdiği iyi zamanın, sevilmenin ve takdir edilmenin verdiği kendine güvenin huzurunu duymayı arzular.

Viktor Frankl'ın "Hayatın Anlamını Arayan Adam" adlı kitabında yazdığı gibi, gerçek mutluluk anlamlı yaşamakla yani kendinden daha önemli ve büyük bir şey için çabalamakla gelecektir. Günün sonunda insanın aynaya baktığında gördüğü şeyden memnun olma duygusudur.

Eğlence cumartesi gecesidir, mutluluk cuma gecesidir. Şabat bütün aile aynı masanın etrafına oturup yemek yemenin ve şarkı söylemenin ve Tanrı-İnsan yakınlığının verdiği sessiz mutluluktur.

Eğlence dışa dönük ve kısa sürelidir, mutluluk ise uzun süreli ve manevidir. Bunun da ötesinde, eğlencenin genellikle acı veren bir bedeli vardır. Mutluluk ise acıyla karşılaşıp onu yenmenin bir sonucudur.

Son olarak eğlence bir oyun parkıdır, mutluluk ise sevdiğin insanın gözlerine bakmaktır.