Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Vayikra 6:8-8:36)

Tanrı; Moşe'ye, Mişkan'daki korban ibadetini gerçekleştiren Koenler olarak, Aaron ve oğullarına görev ve haklarını bildirme talimatını verir.

Mizbeah'taki ateş her zaman yanar durumda tutulmalıdır. Bu ateşte, "Ola -Yükselen" olarak getirilen hayvanlar tümüyle, "Şelamim - Barış", "Hatat - Hata" ve "Aşam - Suç" korbanlarının içyağları, unla yapılan Minha korbanlarından da üç parmak dolusu yakılır.

Hatat ve Aşam korbanlarının etini ve Minha korbanlarından da geri kalan kısmı Koenler yer. Şelamim korbanı, Koen'e verilen belirlenmiş parçalar hariç, korbanı getiren kişi tarafından yenir. Korbanların kutsal eti, manevi olarak saf kişiler tarafından, belirlenmiş kutsal yerlerinde ve belirlenmiş zamanda yenmelidir.

Aaron ile oğulları yedi gün boyunca Mişkan sınırları içinde kalır; bu süre içinde Moşe onları Koenlik görevine atar.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

PESAH’A HAZIRLANIYORUZ

Temizlik: Gelmekte olan ve hazırlanmaya çalıştığımız Pesah özellikle kadınların gözünde zor bir bayramdır. Sanki her yıl bu zorlukları bizler yaşamak zorunda kalırız gibi görünmektedir. Bu ev temizliğini yaparken aslında Tanrı’nın bize vermek istediği bir mesaj var mıdır?

Öncelikle Yahudiler olarak bazı farklılıklara dikkat çekelim. Bereşit peraşasında yer alan günlerin seyrini belirleyen pasuk gereğince diğer toplumların aksine bizde gün güneş batımı ile başlar. Şabat gününün Cuma akşamı başlaması gibi.  Yani “karanlık” çöktüğünde yeni bir gün de başlamış olur.  

Rabi Shlomo Kluger, bu düzenlemenin Yahudi zihniyetinin eleştirel bir yönünü yansıttığını öne sürerek,  güzel ve önemli bir açıklama yapar. Bizim geleneğimizde gece gündüze karanlık da aydınlığa götürür.    Dünya görüşümüze göre  “karanlık” yani hayatın mücadeleleri, hayal kırıklıkları ve depresyon dönemleri, neşe ve mutluluğun parlak “ışığına” götüren geçici aşamalar olarak görülür.   Bir Yahudi’nin, yaşadığı herhangi bir "karanlık" dönemin sonunda yerini "aydınlığa" bırakacağına dair kesin bir inanç, umut ve iyimserlikle yaşaması gerekir.   Olumsuzluk ve umutsuzluk Yahudi inançlısının çok sevmediği özelliklerdir.  Tora bize, olaylar ne kadar "karanlık" görünürse görünsün, her zaman arka planda gizlenen ve ufukta belirecek güzellik, başarı, potansiyel ve neşe olduğunu öğretir.   Güneşin doğması her zaman an meselesidir.   Her Yahudi'nin hayata bu zihniyetle yaklaşması gerekir. Kısacası  "gece" sadece "güne" götüren geçici bir aşamadır.

Nisan: On güne kadar gireceğimiz Nisan ayı ile ilgili bir açıklamaya da yer verelim. Nisan sözcüğü etimolojik olarak “nes” yani mucize sözcüğü ile ilintilidir. Ancak bu durum bu kadar basite indirgenemez. Benzer bir örnekle Kipur dualarında Tanrı’ya atfedilen sıfatlardan biri olan “salhan” yani bağışlayan özelliği sadece Kipur gününe özel değildir. Tanrı doğru yola dönmek isteyenleri, teşuva yapanları ve tabi ki yanlışlarından vaz geçenleri her zaman bağışlar. Bu bilgi ışığında Nisan ayı da mucizelerin gerçekleşme potansiyelinin yüksek olduğu ay olarak kabul edilir. Belki Nisan ayında denizler bizim için yarılmayacaktır. Ancak Tanrı her zaman yanımızdadır ve olmaya da devam edecektir. Kendimizi karanlığa batmış bulsak bile, Tanrı'nın er ya da geç ışığı getireceğinden emin oluruz. Nisan ayında kutlamasını yaptığımız Mısır çıkışı mucizeleri, bize inanç ve iyimserlik aşılar.  

Ancak nedense çoğumuz bu şekilde yaşamayız. Zor anlarda bile ışığın gelmesini beklemektense karanlığı görmeyi tercih ederiz. Çünkü zihnimiz olumsuzluklarla doludur.  

Hepimiz, zihnimizde biriken olumsuz duygulara yol açan çok fazla hüsran, hayal kırıklığı ve kızgınlık yaşamışızdır.    Yüreğimizde, yaşam boyunca yaşadığımız olumsuz deneyimlerin bir sonucu olarak içimizde büyüyen öfke, küskünlük ve endişe yükü taşırız.   Bu duygular enerji, umut, iyimserlik, canlılık ve şevkle yaşamayı çok zorlaştırır. Bu da bizleri olumsuz ve ilhamsız hale getirir. İşte Nisan ayında Pesah ortamına girerek kendimizi bu olumsuz boş şeylerden kurtarmaya yardımcı olabiliriz.

Pesah’a hazırlanmak: Mısır'da ünlü bir haham olan Radbaz’a göre Hamets yasağı diğer yasak olan şeylerden oldukça farklıdır. Sadece hamets yememiz yasak değildir. Aynı zamanda hamets bulundurma yasağı da açıkça belirtilmiştir. Hamets olmadığından emin olmak için Pesah'tan önceki gece kişinin evini araması özel bir zorunluluktur.   

Radbaz hamets yasağı konusunda çok sert olduğumuzu açıklar. Bunun nedeni Hamets dediğimiz şeyin neyi simgelediğinde saklıdır. Hamets ile matsa un ve su içerir. Hamets aynı zamanda maya da ihtiva etmektedir. Bu maya hamets gıdnın kabarmasına ve farklı bir şeye dönüşmesine neden olur.    İnsanlarda da tam olarak bu böyledir.   Hepimiz saf ve bozulmamış, harika bir şekilde yaratılırız.    Ancak hayat boyunca, hayatımıza giren "maya" bir başka deyişle arzularımız, endişelerimiz, hayal kırıklıklarımız, dikkat dağınıklıklarımız, baskılarımız ve yaralarımız nedeniyle bozulmamış formumuzu kaybederiz.  Cesaretimizi, iyimserliğimizi, neşemizi ve inancımızı baltalayan kalbimizde birikmiş tüm olumsuzluklar  “maya” katılmış benliğimizin sonucudur.

Yisrael sözcüğü içinde “seor – maya” olarak da okunabilecek “sin”, “alef” ve “reş” harflerini kaldırdığımızda “li” sözcüğüne ulaşırız. Tanrı bu sözcüğü kullanarak “viyitem li segula – benim için değerli özel bir toplum olacaksınız” demiştir. İçimizdeki “maya” yükünü kaldırdığımızda Tanrı’nın “segula” toplumu olarak potansiyelimizi gerçekleştirmek mümkün olacaktır.   

Pesah için temizliğin temsil ettiği asıl şey budur. Zihnimizi temizlemek, üzerimize yük olan ve yaşamak istediğimiz gibi yaşamamızı engelleyen tüm duygusal "ıvır zıvırdan" kendimizi kurtarmak.    Birikmiş duygusal karmaşamız, gerçek benliklerimizi görmemizi, potansiyelimizi takdir etmemizi, ne kadar harika olabileceğimizi, hayatlarımızı ne kadar güzel ve anlamlı hale getirebileceğimizi tabi ki ne kadar değişebileceğimizi görmemizi engeller. Evlerimizden hametsin çıkarılması, gerçekte kim olduğumuzu ve neler yapabileceğimizi yeniden keşfedebilmemiz için kendimizden " hamets "in ortadan kaldırılmasını sembolize eder. 

Hepimizin hayatımızda, "sıkışıp kaldığımız" zamanlar vardır.   Zihnimizde, ne yapabileceğimizi ve ne olabileceğimizi görmemize izin vermeyen bu “duygusal engeller” mevcuttur. Zihnimizde vizyonumuzu engelleyen tüm "şeyler" yüzünden tam potansiyelimizi fark edemiyoruz.  

Pek çok insan, kendilerini rahatsız eden şeyler nedeniyle mutlu ve memnun hissedemeyeceklerini varsayar.   Pek çok insan mutlu bir evliliğin tadını çıkaramayacaklarını düşünür.   Pek çok insan, eğitimsel veya akademik sorunu olduğu için çocuğuyla gurur duyamayacaklarını varsayar, bu da onun yetiştirilmesini zorlaştırır.   Pek çok insan bazı gereklilikler konusunda iyi olmadıkları için bir kariyerde veya işte başarılı olamayacaklarını varsayar.  

Zihnimizdeki bu duygusal blok, dışa açılmamızı engeller.   Özgürlük bayramı olan Pesah'ta, özgürleşmek gerekir. Kendimizi özgür kılmak adına da hamets dediğimiz blokları zihnimizden uzaklaştırmaya gayret etmek şarttır.  Pesah, bizi tutan hayali zincirlerden kendimizi kurtarma zamanıdır. Evimizi temizler gibi zihnimizi de temizleyerek, içimizde birikmiş tüm olumsuzluklardan, tüm cesaretsizlikten ve tüm öğrenilmiş çaresizlikten kendimizi arındırmak mümkündür.

DİVRE TORA
Rav Selim Eskenazi

MİZBEAH'IN KUTSİYETİ-KİŞİNİN SOFRASI

"...Vayhate et aMizbeah,.. vaykadaşeu lehaper alav" (Vayikra 8:15) 

"...ve Mizbeah'ı arındırdı ve üzerinde kapara sağlanabilmesi amacıyla onu kutsadı."

Raşi şöyle açıklıyor: Moşe, Mizbeah'ın kendisinin, Kutsiyete girebilmesi için, onu yabancı şeylerden arındırdı ve saflaştırdı. Şu andan itibaren bu işlem sayesinde tüm korbanların kapara sağlaması için Mizbeah'ı kutsadı.

Raşi'nin Açıklamasına açıklık getirmeye çalışalım.

Bizler Mizbeah ile ilgili konuştuğumuz zaman, genellikle Mizbeah'ın, Kutsal Korban'ların yerine getirildiği bir mekan olmasından başka bir amaca hizmet ettiğini düşünmeyiz. Başka bir deyişle çiğ gözlerle bakılırsa, Mizbeah'ın sadece korbanların getirildiği bir platform olduğu varsayımına varırız. 

Her ne kadar Mizbeah'ın korbanlar için bir platform olduğu doğru olsa bile, gerçek şu ki, Mizbeah'ın kendisi de korbanlardan bağımsız olarak kapara sağlamaktadır. 

İşte Raşi aKadoş, bu noktayı vurgulamaktadır: Mizbeah'ın kutsiyete girebilmesi için... Çünkü Mizbeah'ın Duvarları, Mizbeah'ın Kendisi de bu Kutsiyet sayesinde, Klal Yisrael'e kapara sağlamaktadır. Mizbeah, Korbanlar olmadan da kapara sağlar. Korban sunulduğu zaman, Korbanın kendisinin kapara sağladığı gibi Mizbeah da kapara sağlar.

Benzer şekilde Talmud Masehet Zevahim 88b'de şu şekilde getirilmektedir:

Neden Korbanlarla ilgili Peraşa, Koen'lerin Kıyafetlerinden bahseden Peraşa ile arka arkaya yazılmıştır? Şunu öğretmek için: Nasıl ki Korbanlar kapara sağlıyorsa, Koen'lerin Kıyafetleri de kapara sağlamaktadır. Görüyoruz ki Özel Kıyafetler giyen Koen'lerin yaptıkları ibadetten bağımsız olarak, Kıyafetlerin kendileri de kapara sağlamaktadır. 

Peraşamızın devamında pasukta açıkça yazdığı gibi:

"...Vaykadeş et Aaron et begadav, veet Banav, veet bigde vanav ito."

...Moşe," böylece hem Aaron'u ve giysilerini, hem de oğullarını ve giysilerini kutsadı." (Vayikra 8:30) 

Tanrı'nın adına kapara sağlama amaçlı bu kavana, kıyafetlerin kendisine de kapara sağlayabilme segula'sını getirdi. O kadar ki, kıyafetler olmadan, tüm ibadet bile, kapara sağlanması için yeterli olmayacaktı.

Talmud Moed Katan 28a'da şöyle öğretmektedir: 

Neden Aaron'un Ölümü, Koen Kıyafetleri ile arka arkaya yazılmıştır? Şunu öğretmek için: Nasıl ki Koen'lerin Kıyafetleri kapara sağlıyorsa, Tsadik'lerin Ölümü (Rahamana Litslan) de kapara sağlamaktadır.

Eğer ölümü kapara sağlıyorsa, hayli hayli Tsadik hayatta iken Tsadik'in büyük kutsiyeti ve benliği kapara sağlar.

Eğer kıyafetler kapara sağlayabiliyorsa, tabi ki Tsadik'in kendisi de kapara sağlar.

Raşi'nin Vayikra 1:16'daki açıklaması şu şekildedir: 

Kuşlar özgürce uçup, kimin olduğuna bakmadan uygun her türlü yiyeceği yedikleri için, kursakları çıkarılıp atılmaktadır. Zira çalıntı yiyecek içeren bu organın Mizbeah'a sunulması doğru değildir.

Mizbeah'ın kendi benliği bir kapara sağlama aracı olduğundan, Mizbeah'ın üzerine sunulmuş çalıntı bir kuş korbanı olabilme şüphesinden dolayı, Mizbeah arıtılmalı, saflaştırılmalı ve kutsanmalıdır.

Hahamlarımız, şöyle öğretir: Mizbeah'ın fiilen çalışmadığı zamanlarda, "şulhano şel adam mehaper", insanın masası kapara sağlar.

İnsanın masasında kurduğu sofralar, ne kadar saf ve arındırılmışsa, kaşer yiyecekler ile Tora sözleri ile ne kadar kutsandıysa, dedikodu, boş sohbet, yalan vs. şeyler konuşulmadan saflığı ne kadar korunursa, o masa, o kişiye aynı seviyede kapara sağlayacaktır. 

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: Rabilerin öğretilerinden)
Rav İzak Peres

Cep telefonundan Tefila söylemek uygun mudur?

Rabiler cep telefonundan Tefila söylemenin uygun olmayacağı kanısını taşırlar. Çünkü Tefila sırasında konsantrasyonu bozabilecek iletiler gibi birçok faktör mevcuttur. Ancak kitap bulamayacağı bir yerde ise  cep telefonunu kullanabilir.

YETMİŞ İKİ’ DEN SEÇMELER
(Rav Palaçi’nin 72 kitabı olduğu kabul edilir.)
Rav İsak Alaluf

Kısa ancak anlamlı bir öğretiyi paylaşmaya çalışalım. Teilim 8. Mizmorda hem aydan hem de güneşten bahsedilir. Kainatın yaratılışında güneş ve ay arasındaki tartışma ayın küçülmesiyle sonlanmıştır. Bu yüzden her ay “Birkat Alevana okunur. Bu duada bu cümlenin söylenmesi geleneği vardır. Ay ve güneş bu şekilde birbirlerini engellememektedirler. Rabi Hayim Palaçi’nin (Z’Ts’K’L’) de açıklamasında Maşiah ben Yosef ile Maşiah ben David’in birbirlerini olumsuz etkilemeyeceklerini paylaşır.

HAFTANIN SÖZÜ

“Yahudi olmak, özellikle bir tarihle özdeşleştirilmektir. Ve çocukken bunun farkında olmazsan, bütün gelenek kaybolur."  (Joyce Carol Oates)