Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Vayikra 9:1-11:47)

"Yedi açılış gününü" takip eden sekizinci gün, Aaron ve oğulları "Koanim - Koenler" olarak görev yapmaya başlarlar; Mizbeah'taki korbanları yakmak üzere "Tanrı'nın Önünden" bir ateş çıkar ve Şehina, Mişkan'a yerleşir.

Aaron'un iki büyük oğlu Nadav ve Aviu, "Tanrı'nın huzurunda, O'nun emretmediği yabancı bir ateş" getirirler ve ölürler. Aaron bu felaket karşısında sessiz kalır. Daha sonra Moşe ile Aaron, korbanlarla ilgili bir kanun maddesi konusunda fikir ayrılığına düşer; ama Moşe, Aaron'un haklı olduğunu kabul eder.

Tanrı, yenmesine izin verilen ve yenmesi yasak olan hayvan türlerini belirleyen kaşerut kanunlarını verir. Kara hayvanları ancak çift toynaklı oldukları ve geviş getirdikleri takdirde yenebilir; balıkların yüzgeçleri ve pulları olmalıdır. Sonrasında, kaşer olmayan kuşların ve kaşer olan böceklerin (dört tür çekirge) listesi verilir.

Şemini peraşasında, "Mikve"nin (belirtilen özelliklere uygun bir su havuzu) ve kaynak suyunun arındırıcı gücü dahil, manevi saflık kanunlarının bazıları da yer alır. Yisrael halkına böylece "saf olanı ve olmayanı ayırt etmesi" emredilir.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

Giriş: Geçtiğimiz yıl içinde kaybettiğimiz büyük Tora bilgini Rabi Hayim Kanievski’nin cenaze töreninden birkaç saat sonra Rabi Aaron Levi’yi Milli Eğitim Bakanlığı’nda çalışan bir eğitimci arar. Eğitimcinin önemli bir isteği vardır. Dindar olmayan öğrencilere Rabi Hayim’in büyüklüğünü anlatmak istemektedir. Dindar olmayan öğrencilere hayatında hiç görmemiş olsa bile neden yüzbinlerce kişinin Rabi Hayim’in cenazesine iştirak ettiğini anlatmaya çalışmak arzusundadır. Dindar olmayan bir kişiye Rabi Hayim Kanievski(Z’Ts’K’L’)’nin büyüklüğünü nasıl anlatabilecektir? Eğitimcinin sorunu aslında zamanımızın gençliği ile ilgilidir. Gençliğimiz birçok şarkıcı, sporcu, sosyal medya fenomenlerini anlamakta ve tanımaktadır. Ama herhangi bir “Facebook” veya “Instagram” hesabı olmayan hatta akıllı telefonu olup olmadığı bile bilinmeyen Rabi’nin cenazesine bu kadar kişinin neden katıldığını anlamakta zorlanacaktır. Eğitimci Rabi’nin sayısız kişiye yardımcı olduğunu duymuştur hatta hakkında anlatılan mucizevi hikayelere de aşinadır. Eğitimciye göre bu kalabalığın nedeni bu öyküler veya yardımlar olabilme ihtimali zayıf görünmemektedir.

Beklenmeyen bir cevap: Rabi Aaron eğitimcinin beklediği cevabı vermez. Aslında Rabi Kanievski sayısız insana yardımcı olmuştur ve hakkında anlatılan sayısız mucizevi haber de vardır. Rabi Aaron birçok psikolog veya benzerinin insanlara sayısız yardımı dokunduğunu söyler ve onların cenazesinin bu kadar kalabalık olmadığını da vurgular. Rabi Hayim insanların hayatlarına nasıl dokunmuştur ki cenazesinde sayısız insan gözyaşı dökmektedir? Nasıl bir iz bırakmıştır ki sayısız insan onun ardından yürüyebilmektedir?

Her şeyden önce normal hayatta bir araya gelmesi mümkün olmayan genç yaşlı, dindar geleneksel veya din dışı hayatı benimseyen, Aşkenaz veya Sefarad birçok insan cenazede bir aradadır. Herkesin ileride kime benzemek istersin sorusuna verecekleri tek bir cevap vardır o da Rabi Hayim’in kendisidir.

Devrim: Rabi Aaron Levi cevabında Rabi Hayim’in bir devrimci olduğunu ifade eder. Eğitimci şaşırır. Eğer devrimci ise neden kendisi ansiklopedik kaynaklarda yer almamaktadır? Ansiklopedik kaynaklarda ne onun ne de benzerlerinin isimleri yoktur ve bu değişik bir devrimciliğe işaret etmektedir.

Rabi Aaaron’un cevabı dikkat çekicidir. Ansiklopedik kaynaklarda yer alan devrimciler kendilerini değiştirmeden bütün dünyayı değiştirme yönünde eylemlerde bulunurlar. Bu eylemleri dünyayı kalıcı veya geçici bir şekilde değiştirir ancak kendilerinde bir değişiklik olmaz. Halbuki Rabi Hayim gibiler yaşamlarını kendilerini değiştirmeye, rafine etmeye ve daha iyi biri olmaya adarlar. O da hepimiz gibi bu dünyaya normal bir insan olarak gelmiştir. Ancak çabaları eğitimi, öğrenimi ve davranışlarıyla kendisini bir melek gibi saflaştırmayı başarmıştır. O da hepimiz gibi bir takım istek ve arzularla dünyaya gelmiştir. Ancak giderken istek ve arzularını kontrol altına almayı bilen bir kişidir. Bir devrimci olmak için ileri görüş, vizyon ve karizma yeterlidir. Ancak kendini değiştirmek için yaşamın her saniyesinde bunun için çalışmak gereklidir. Kendisi bile bu kadar önemli olduğunun farkında değildir. Çünkü önce insan olmayı sonra da melekler seviyesinde saf olabilmeyi başarmıştır. Bunun için büyük evlere ve büyük maddi kazançlara gereksinim yoktur. Hatta bunların olması onu asıl görevinde uzaklaştırabilir. O sadece insanlara ve insanlığa model olabilecek biri haline gelmiştir. Şemini peraşasında bu örnekle ilgili önemli bir anlatım vardır.

Tanrı hep karşımızdadır: Mişkan etrafında hazır bekleyen ve Tanrı’nın Mişkan’da yer etmesini bekleyen Bene Yisrael büyük bir heyecan içindedir. Moşe onlara Tanrı’nın varlığını Mişkan’da hissedeceklerini söylemiştir. Olay gerçekleşmede gecikince Bene Yisrael durumu sorgulamaya başlar ve Moşe onlara küçük bir eksik olduğunu ve bu tamamlanınca Tanrı’nın varlığının onlara görüneceğini paylaşır. Moşe bir şey daha yapmalarını ister. Bunun ne olduğu hakkında Or AHayim AKadoş olarak bilinen Rabi Hayim ben Atar olağanüstü bir açıklama getirir.

Kişi Şehina’nın varlığını görebilmesi için her zaman Tanrı’nın karşısında olduğunu bilmeli ve buna göre davranmalıdır. Moşe halktan kalplerindeki “orla” tabir edilen olumsuz istek ve düşünceleri uzaklaştırmalarını ister. Çünkü bu düşüncelere sahip olan bir kişi bütün varlığı ile Tanrı’nın varlığına odaklı değildir. Kalbini değiştirmeyi başaran sadece yönetilen değil aynı zamanda lider olmayı bilen kişi her şeyden önce kendini geliştirir ve buna göre bir yaşam sürmeyi öğrenir. Sözgelimi Moşe Nadav ve Aviu olayına kızdığında kendisinden “alaha” bilgileri uzaklaşır. Çünkü Moşe halka lider gibi davranmalarını ve kalplerinden olumsuzlukları uzaklaştırmalarını öğütlemektedir ancak kendisi öfke dediğimiz olumsuz davranışın pençesine düşmüştür. Elazar da İtamar da kuralı bilmektedirler ancak kendilerini göstermek yerine susmayı tercih etmişlerdir. Bu yüzden de Tanrı’nın onlara konuşması onuruyla taltif edilirler.

Bir çınarı anarken: İşte Rav Hayim bu yüzden son derece önemli bir konuma erişmiştir.     Cenazesine iştirak edenlerin çoğu ağlar. Bu sadece bir üzüntü ifadesi değildir. Bu devrimci olabilmenin mümkün olduğu bir model kaybetmenin verdiği bir acıdır.

Rav Kanievski yazılarında öğrencilerin gayret etmelerinin ve öğrenimi sürdürmelerinin önemini vurgular. Yeteneği olmasa bile devam edebilen kişinin bir gün Tanrı korkusunun verdiği güzelliğe ulaşabileceğini öğretir.

DİVRE TORA
Rav İzak Peres

Barış arayışı

Aaron ismi Yahudi tarihinde şefkat ile bağdaştırılmıştır. Yaşadığı zamanlarda, fazlasıyla popülerdi ve öldükten sonra arkasından çok fazla yas tutulmuştu. Aaron neden bu kadar seviliyordu? Çünkü Aaron ‘Oev şalom verodef şalom’ – huzuru, barışı seven ve arayan kişi olarak tanınırdı. Halkının iyiliğini yürekten ister, onların davranışlarını ve gittikleri yolları iyileştirmeye çalışırdı. Bunu yaparken onlara karşı katı değil, hep sevecenlikle yaklaşırdı.

İki kişinin tartıştığını gördüğünde, bir yakınını kaybetmiş kadar üzülür, bu tartışmayı tatlıya bağlamak onun önceliği haline gelirdi. Taraflardan birine giderek ‘ Rakibin bana, yaşamış olduğunuz tartışmadan dolayı çok üzgün olduğunu söyledi. Aslında senden özür dilemek istiyor ama çok utanıyor. Belki bu yaşananları unutarak ve onu affederek ona yardımcı olabilirsin.’ derdi. Sonra taraflardan diğerine aynısı söylerdi. Böylelikle it taraf karşılaştığında, tartışmadan dolayı ne kadar üzüldüklerini birbirlerine söyleyerek olayı tatlıya bağlarlardı. Barış çok kırılgan bir hazinedir, fakat Aaron bunu nasıl sağlayacağını çok iyi bilirdi. Hatta huzuru sağlamak için çok fedakarlık yapardı.

Aşağıdaki hikaye bu durumun öneminin altını çizmek için güzel bir örnektir. Aaron’un barış sağlayan kişiliğine imrenen Rav Meir, bir karı koca arasında meydana gelen anlaşmazlığı çözerek bu özelliğini ortaya koymuştur. Adamın karısı Rav Meir’in sıkı bir takipçisiydi ve mümkün olduğu kadar onun Tora derslerine katılmaktaydı. Bu durumu kıskanmaya başlayan kocası, kadının Rav Meir’in öğretilerinden çok, kendisine ilgi duyduğunu ima etti. Karısı bu duruma karşı çıktığında eşi ‘ Sana ancak Rav Meir’in karşısına geçip onun gözüne birçok kere tükürürsen inanırım. Ancak bu şekilde ona kişisel bir ilgin olmadığını anlarım.’ şeklinde cevap verdi.

Rav Meir kadınla bir daha rastlaştığında, kadının normalden daha mahzun olduğunu fark etti. Sebebini sorduğunda, kadın kocasıyla arasında geçenleri ve kocasının kendisinden istediği şeyi Rav Meir’e anlattı. Rav Meir kadını dinledi ve durumu anladığını ifade etti.

Rav Meir bir dahaki dersinde kadına yaklaşarak ‘ Gözümde bir sorun var. Birkaç kere tükürürsen belki geçer.’ dedi.

Kadın bu teklif karşısında şaşırsa da herkesin gözü önünde Rav’ın istediğini yaptı. Bu olay dilden dile dolaştı ve kadının kocasının kulağına gitti. Sonunda adam karısının yanlış bir şey yapmadığına ikna oldu. Karı koca arasındaki tatsızlık sona erdi, Rav Meir de bu durumdan çok memnun oldu. Belki itibarı sarsıldı ama en azından amacına ulaşmış oldu.

Eğer Aaron da Rav Meir de, huzuru sağlamak adına bu kadar ileri gidebiliyorlarsa biz de aynı sonuçlara ulaşmak için aynısını yapmalıyız.

Aynı şekilde, bir Rav gerçek barışı sağlamak için bilgeliğini kullanmıştı. İki Yahudi onun karşısına geldi ve aralarındaki anlaşmazlığı çözmesi için kendisinden yardım istedi. Görünene göre ikisi de aynı bölgeden gömü için toprak almıştı ama ikisi de en iyi görünen kısmı istiyordu.

İkisini de dinledikten ve bir süre düşündükten sonra Rav kararını açıkladı: ‘İkinizin de geçerli iddiaları var. O yüzden diyorum ki toprağın en iyi kısmı, ilk ölen kişiye gidecek.’ dedi.

Uzun bir sessizlik oldu ve bir daha bu toprak konusunda tartışma çıkmadı.

Bir kişi barışı sağlamak için elindeki her türlü kaynağı kullanmalıdır. Çünkü ‘Barış’ın Efendisi, tüm yaratılanların barış içinde olmasını istemektedir.’

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Gece boyunca su içmeye ve tuvalet ihtiyacını gidermek isteyen kişi ne yapmalıdır?

Gece uyku sırasında su içmek veya tuvalet ihtiyacını karşılamak amacıyla kalkan kişi tekrar yatmak ve uyumak amacı güdüyorsa “netila” yapma zorunluluğu taşımaz. Tuvalete kalkan kişi ihtiyacını karşıladıktan sonra elini yıkar ve “aşer yatsar” berahasını okur.

Su içmeye kalkan ise içeceği suyla doğrudan temas etmeyeceği için bardağı tutar “şeakol” berahasını söyler ve suyu içtikten sonra uyumaya devam eder.  

AKLIMIZDAN GEÇENLER

Rav İsak Alaluf

Geçen hafta başladığımız hangi zamanda hangi Teilim mizmorları okunur sorusunu yanıtlamaya devam ediyoruz. Bu sorunun cevabını Rabi David Rosenfeld vermiştir. Ancak Teilim konusunda size yakın olan bir Rav’a danışmanızı ve tavsiye almanızı önemle öneririz.

Bir Kişinin Mezarında

33, 16, 17, 72, 91, 104, 130

Daha sonra, kişinin İbranice adı 119. Bölümden bulunarak okunur. Sözgelimi kişinin ismi David, annesinin ismi de Sara ise sırasıyla;

“Dalet – Vav – Dalet – Bet – Nun – Sin – Reş ve He” okunmalıdır. Bu harfler Sara oğlu David olan biri için düzenlenmiştir.  

Rebbe Nachman'dan Tikkun Klali

Breslev'li Bilge Rabi Nachman, Breslev Hasidik hareketinin kurucusudur. En büyük Hasidik bilgelerden biri olarak kabul edilir. Yanlışlarımızın yol açtığı manevi hasarı gidermek için aşağıdaki on mizmorun okunmasını tavsiye eder. Tikun Klali dediğimiz bu ritüel her gün okunmalıdır.

16, 32, 41, 42, 59, 77, 90, 105, 137, 150

Yahudi toplumu için tehlike anında okunabilecek mizmorlar da şöyledir.

Bu liste özellikle savaş ve benzeri durumlarda okuna gelmiştir.

20, 79, 80, 83, 121, 130, 142

Geçim kaynağı

Bu, iş ararken veya daha fazla finansal istikrara ihtiyaç duyduğunuzda önerilen bir listedir:

23, 104, 128, 145

Aşağıdakiler ihtiyaç zamanları için iyi bir genel listedir.

3, 6, 13, 16, 20, 22, 23, 27, 32, 41, 42, 51, 56, 59, 70, 77, 86, 88, 90, 102, 121, 128, 130, 137, 142, 143, 150.

Rabi 3, 6, 13, 22, 27, 121, 128, 130, 137, 142. Mizmorların çok etkili olduğunu vurgular.

HAFTANIN SÖZÜ      

Önemli olan teorik olarak öğrenmek değil, öğrendiklerimizi eyleme geçirmektir. (Pirke Avot 1/17)