Emor ("Söyle") peraşası, Koenler, Koen Gadol ve Bet-Amikdaş'taki ibadet ile ilgili özel kanunlarla başlar...

Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız
Bu Hafta İçin Saatler			7 Mayıs	Gelecek Hafta İçin Saatler
Şabat	Başlangıç	Bitiş	2011	Şabat	Başlangıç	Bitiş
Yeruşalayim	6:47	8:02	-----	Yeruşalayim	6:52	8:08
Tel Aviv	7:02	8:05	3 İyar	Tel Aviv	7:07	8:10
İstanbul	7:53	8:33	5771	İstanbul	8:00	8:40
E M O R
Hatırlatmalar: ü  Omer 18 ü  9 Mayıs Pazartesi: Yom Azikaron ü  10 Mayıs Salı: Yom Aatsmaut ü  18 Mayıs Çarşamba: Pesah Şeni
Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

Peraşa Özeti (Vayikra 21:1-24:23)

[www.chabad.org]

Emor ("Söyle") peraşası, Koenler, Koen Gadol ve Bet-Amikdaş'taki ibadet ile ilgili özel kanunlarla başlar. Bir insan, ölüyle temas ettiği takdirde, manevi saflığını kaybeder (="Tame" olur). Bu, kötü değil, aksine bazı durumlarda kaçınılmaz bir durumdur; sadece belirli bir arınma sürecini gerektirir. Normal Yahudiler'den farklı olarak, bir Koen'in ise, yakın bir akrabasının ölümü vesilesi dışında, bir cesetle temas ederek Tame olması yasaktır. Bir Koen boşanmış ya da karanlık bir geçmişi olan bir kadınla da evlenemez. Koen Gadol ise ancak bir bakire ile evlenebilir. Fiziksel bir kusuru olan bir Koen, Kutsal ibadette aktif olamaz. Kusurlu bir hayvan, korban olarak getirilemez.

Yeni doğmuş bir buzağı, kuzu veya oğlak, yedi gün boyunca annesiyle bırakılmalıdır. Bir hayvanı, yavrusuyla aynı gün içinde kesmek yasaktır.

Emor'un ikinci kısmı, yıllık "Kutsiyet İlanı" Günleri'ni, yani Yahudi takviminin bayramlarını listeler: 14 Nisan'da Pesah korbanı getirilir; Pesah'ın 2. günü ilk arpa hasadından Omer korbanı getirilir. O gün Omer sayımına başlanır ve 50. günde Şavuot bayramı kutlanır. 1 Tişri'de "Şofar sesinin hatırlanması" gerçekleştirilir; 10 Tişri'de kutsal bir oruç günü (Yom Kipur); 15 Tişri'de ise yedi gün boyunca çardaklarda yaşamamız ve dört tür bitki ile bazı işlemler yapmamız gereken Sukot Bayramı vardır.

Emor, Tanrı'ya küfrettiği için idam edilen bir adamla ilgili olay, adam öldürmenin cezası (idam) ve bir kişiyi yaralamanın veya malını mülkünü yıkmanın cezası (parasal tazminat) ile sona erer.

DEVAR TORA

[Rabi Yisahar Frand - www.torah.org]

 

Etrog'un Kokusu

 

Emor peraşası Yahudi bayramlarıyla ilgili bölümü içerir. Sukot bayramında Dört Bitki Türü (Arbaat Aminim) ile yapılan mitsvayla ilgili olarak (Vayikra 23:40). Baale Atosafot bu bitkilerden biri olan etrogun (ağaçkavunu) hem güzel bir tadı, hem de güzel bir kokusu olduğunu yazar. Güzel koku Tora bilgisini, güzel tat ise iyi eylemleri simgeler. Dolayısıyla etrog, bu iki olumlu özelliğin her ikisine de sahip olan tsadik Yahudilerin simgesidir. Lulavın (hurma dalı) yetiştiği hurma ağacının güzel bir tadı vardır, ama kokusu yoktur. Bu ağaç mitsva yapmanın hoş tadına sahip olan, ama Tora bilgisine pek sahip olmayan vasat bir Yahudi'yi simgeler. Kokusu olan, ama tadı olmayan Adas (mersin ağacı dalı) Tora bilgisine sahip olan, ama iyi eylemler yapma güzelliğine sahip olmayan Yahudileri temsil eder. Ne tadı ne de kokusu olan Arava (söğüt dalı) ise ne Tora bilgisi, ne de iyi eylemlere sahip olan Ame Aarets'i (cahilleri) simgeler. Baale Atosafot bunları belirttikten sonra, sözlerini iyi bilinen bir öğreti ile bitirir: Bu dört tür mitsva için bir arada kullanılır ve bu, Tanrı'nın, Yahudi halkı tek bir birim halinde bir arada olmadığı zaman onlardan memnun olmadığını simgeler.

Gelin, Etrog ve Hadas'ın kokusunu Tora'nın kokusuna benzeten Baale Atosafot'un ileri sürdüğü sembolizme odaklanalım. Bir Talmid Haham'ın "Tora kokusuna sahip olması" ne anlama gelir? Rav Simha Zissel çok ilginç bir bakış açısı sunar yapar: Maşiah, Yeşayau kitabında (11:2) "Tanrı'nın Ruhu'nun, bilgelik ve yargı ruhunun, nasihat ve güç ruhunun, bilgi ve Tanrı Korkusu ruhunun üzerine yerleşeceği, Yişay'ın gövdesinden çıkan bir dal sürgünü" olarak tanımlanır. Maşiah'ı tanımlayan bütün bu coşkulu övgülerden hemen sonraki pasuk şöyle der (11:3): "Ve Tanrı ona bir Tanrı Korkusu aroması verecektir (veeriho), öyle ki, gözlerinin gördüklerine dayanarak yargılamaya veya kulaklarıyla duyduğuna dayanarak yargılamaya ihtiyacı olmayacaktır."

Sahip olacağı o aroma ona, gözlerine ve kulaklarına değil, Tanrı'nın ona bağışlayacağı o özel koku özelliğine dayanan eşsiz bir hüküm kabiliyeti verecektir. Bu  "veeriho" kavramı nedir?

Ramban "Ve Tanrı'nın gözünde uygun ve düzgün olanı yapacaksın" (Devarim 6:18) pasuğu hakkındaki açıklamalarında bu mitsvanın, 613 mitsvanın her birinin arkasındaki Tanrı'nın gerçek İsteğini anlamaya çalışmak olduğunu belirtir. Başka bir deyişle bu mitsva, mitsvaların ruhuna odaklanmayı emreder. Bu sayede, bize açıkça bir emir olarak verilmemiş konularda bile, Tanrı'nın Gözünde neyin doğru olduğunu kavrayabiliriz ve böylece, düşündüğümüz şeyi yaparken elimizden gelenin en iyisini yapmaya çalışmalıyız, çünkü O, iyi ve doğru olanı sever.

Herhangi bir eylem mitsva listesinde ve Şulhan Aruh'ta (Yahudi Kanun Kodu) yer almıyorsa bile, bizler birer Yahudi olarak Tanrı'nın bizden belirli bir durumda ne istediğini anlamaya çalışmak zorundayız. Maşiah Tanrı'nın gerçekte ne istediğini içgüdüsel olarak bilme kabiliyetine sahip olacaktır. Tanrı ona ne istediğiyle ilgili olarak, o içsel, neredeyse içgüdüsel bilgiyi verecektir. Böylece, Maşiah'ın karşısına da, Şulhan Aruh'ta yer almayan durumlar çıkacak ve o, kanuni bir emsali kaydedilmiş olmayan bu durumlar için bile ne yapılması gerektiğini bilecektir. Çevresinde "Tanrı'nın kokusuna" sahip olacaktır. Tanrı'nın Ruhu onun içine o kadar işleyecektir ki, neyin doğru neyin yanlış olduğunu koklayabilecektir.

Koku neden bilgiye benzetilir?

Bir kişi eve girdiğinde, eşinin Şabat için tavuk çorbası yaptığını anlaması için bu çorbayı tatmasına gerek yoktur. Mutfakta ne piştiğini hemen anlar. Tavuk çorbasının kokusunu almıştır. Koku olduğu zaman kişinin tatmasına gerek kalmaz. Bu da Maşiah'ın sahip olacağı özelliktir.

Baale Atosafot'un etrog ve adas kokusunu Tora kokusuna benzetirken kastettiği işte budur. "Tora'nın kokusunu" hissetme yeteneğine sahip kişiden bahsetmektedir. Böyle bir kişi neyin yanlış, neyin doğru olduğunu koklayabilir. "Daat Tora" (Tora zekâsı) kavramı budur. Gerçek Daat Tora'ya sahip olan kişi açık bir örnek noksanlığında bile neyin yanlış, neyin doğru olduğunu sezinleyecek Tora kokusuna sahiptir. Tora'nın ne istediğini, sanki koku alıyormuş gibi de Tanrı'nın ne istediğini fark edebilir.

AFTARA BAĞLANTISI

[The Jersey Shore Torah Bulletin / www.shemayisrael.co.il]

 

Veakoanim - Yehezkel 44:15-31

Bu peraşa Koenlerle ilgili birçok kuraldan söz eder. Aftara'da da peygamber Yehezkel Maşiah döneminde Koenler'i ilgilendiren, giyecekleri giysiler, evlenecekleri kadınlar ve halktan alacakları armağanlar gibi (teruma, bikurim vs.) birçok kuraldan söz eder.

 

TORA'DAN DAMLALAR

[Haftanın Peraşası 5760 - Emor]

I. "... Bene-Yisrael'in arasında kutsanacağım..." (Vayikra 22:32).

 

Burada "Bene-Yisrael'in arasında" yazıyor; orada da (Mikets peraşasında) "Yisrael'in [Yaakov'un] oğulları, gıdalarını satın alanların arasında geldiler" yazıyor. Bene-Yisrael orada nasıl on kişiydilerse, burada da [bu emirle ilgili olarak da] on kişi olmaları gerekiyor. Buradan, kutsiyetle ilgili konularda on kişiden daha azının yetersiz olduğunu öğreniyoruz (Talmud Yeruşalmi - Berahot 7:3).

 

Hafets Hayim, en az on kişilik bir toplulukla (Minyan) dua etmenin önemine geniş bir şekilde değindiği eseri Nidhe Yisrael'de, toplu halde yapılan duanın, Tanrı'nın Onuru'nu, kişisel duaların yapabildiğinden daha üst düzeylere taşıdığını kaydeder. Ayrıca bu şekilde yapılan dualarda ayrıca "kutsiyetle ilgili" özel dualar olan Kadiş, Keduşa, Barehu yerlerini alacak ve bunlara her cevap verildiğinde, kişi daha çok mitsva kazanacaktır. Bu mitsvaların Tanrı'nın gözündeki değerleri, tahmin edilemeyecek kadar yüksektedir. Zira verilen her "Amen" cevabı, Tanrı'nın Bene-Yisrael'e yönelik sevgisini uyandırır ve Kurtuluş'u yakınlaştırır.

 

*

 

II. "Bayramın ertesi günü kendiniz için saymaya başlayacaksınız..." (Vayikra 23:15).

 

Her gün, Omer sayımının hemen ardından "Arahman U Yahazir Avodat Bet-Amikdaş Limkoma Bimera Veyamenu - Merhametli [Tanrı] Bet-Amikdaş'taki hizmeti çabuklukla ve günümüzde yerine geri getirsin" sözlerini söyleriz. Acaba başka hiçbir mitsvada söylenmeyen bu sözler neden özellikle bu mitsvanın ardından söylenmektedir?

 

Tora'ya göre Sefirat Aomer mitsvası, sadece Bet-Amikdaş'ın ayakta olduğu dönemler için geçerlidir. Zira o dönemde ilk arpa demedi (Omer) Bet-Amikdaş'a getirilip sunulurdu. Ancak günümüzde bu mitsva, Bet-Amikdaş'ın hatırasının taze kalması amacıyla sadece "DeRabanan"dır - Hahamlarımızın öngörmesi sebebiyle yerine getirilmektedir. Bu sebeple yukarıdaki sözlerin özellikle bu mitsvada söylenmesi gayet yerindedir. Zira bu dilek yerine geldiği zaman, Sefirat Aomer mitsvası da, yine eskisi gibi "DeOrayta" - yani doğrudan Tora'nın emri olarak yerine getirilecektir. Bu, mitsvanın asıl karakterinin eski haline dönmesi anlamına gelecektir.

 

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

 

On İkinci Kitap: KİNYAN / MÜLKİYET

72. Şeluhin VeŞutafin - Temsilciler ve Ortaklar

 

İşle ilgili işlemler temsilciler tarafından yürütülebilir, ama eğer bu temsilci, kendisine verilen talimatları yerine getirmezse eylem geçersiz olur. Yasal eylemler sadece yazılı olarak yetkilendirilmiş vekiller tarafından yürütülebilir. Bir ortak bütün ortaklık adına yasal işlemler yapabilir.

Ortaklık sadece karşılıklı satış işlemiyle kurulur. Ortaklardan bir tanesi ortaklığın arzularına uymayan bir işlemin gerçekleşmesini engelleyebilir ve bir ortak, ortaklığa aykırı bir işlem yaparsa, ortaya çıkacak herhangi bir kaybın sorumluluğunu kendisi taşır. Ortaklardan bir tanesi ölürse ortaklık sona erer ve paylaşım gerçekleştirilir.

Ticari bir iş yapan bir temsilci veya ortak, hesapları hakkında sorgulandığı takdirde, Hahamların öngördüğü bir yemin etmekle yükümlüdür; aynı şekilde temsilcinin aldığı talimatlar veya ortaklığın koşulları konusunda anlaşmazlık olduğunda da yemin etmek gerekebilir.

BİR HAYAT DERSİ

[Adam Lieberman / "A Life Lesson" - www.aish.com]

 

Anonim Hediye

 

Bu haftaki peraşada Tanrı tarla sahiplerine şu emirleri verir:

"Toprağındaki ürünü topladığın zaman tarlanın köşelerini toplama... onları fakirlere bırak" (Vayikra 23:23).

Tanrı Bene-Yisrael'e, tarlalarındaki bir köşenin ürününü toplamamayı emreder; böylece fakirler o üründen istedikleri kadar alacaklardır. Tanrı Yahudilere üründen bir kısmı fakirlere vermelerini değil, daha ziyade ürünün bir kısmını onlara bırakmalarını söylemektedir. Aradaki fark ne kadar önemsiz görünse de, oldukça güçlüdür.

Muhtaç olan birinin bir başkasının elinden armağan alması çok büyük bir cesaret gerektirir ve oldukça utanç verici olabilir. Kendi kendimize yetmeyi başardığımız zaman, Tanrı hepimize çok büyük bir mutluluk duygusu verir.

Hepimizin bir şekilde bir başkasının yardımına ihtiyaç duyduğumuz zamanları olur. Ancak bir başkasına tamamen bağlı olmama isteği hepimizin içinde doğuştan mevcuttur.

Ürünü alan kişinin utanmamasını sağlamaya çalışırken, Tanrı tarlanın sahibine ürünü toplamadan bırakmayı emreder. Bu şekilde, muhtaç olan kişi belki de gece yarısı utanç duymadan ürünün bir kısmını alabilecektir. Hiç kimsenin onu görmeden ürünü alabilmesini sağlamak, alıcının o anda yaşam gereksinimleri için bir başkasına bağlı olmasından doğan duygusal acıyı azaltır.

Peki ya ürün bırakacak bir tarlanız yoksa? Günümüzde çoğu insan çiftçi değildir ve Tora modern çağda yaşamak için de bir kılavuzdur. O halde bu ders bize ne öğretmektedir?

Belki de bazen başkalarına yardımda bulunurken, onların bu yardımın sizden geldiğini bilmemelerini sağlamak en iyisidir. Anonim bir şekilde vermek, amacınızın tamamen başkalarına dönük olduğunu ve karşılığında, muhtaç bir kişiye yardım ettiğinizi bilmenin dışında hiçbir şey beklemediğinizi gösterir.

Alıcı tarafa, o sizin kim olduğunuzu bilmeden ne kadar çok verebilirseniz, o derece doğru amaçlarla vermiş olursunuz. Amaç bir ödül, minnet veya isminizi spotlarda görmek olmayacaktır. Onun yerine, Tanrı sadece vermenizi "emrettiği için" vermiş olacaksınız. Böylece, sadece Tanrı'nın size o kadar zarifçe verdiği şeyden bir miktarı başkalarına bırakmakta Tanrı'nın elçisi haline geleceksiniz.

Bu şekilde vermek sadece alıcının utanç duymamasını sağlamakla kalmaz, aynı zamanda bütün mal varlıklarınızın tek ve gerçek Kaynağıyla bir temas kurmanızı da sağlar. Ve bunu yaptığınız zaman, her zaman başkalarına da vermek için bir aracı olarak Tanrı'nın bereketini almaya kendinizi hazırlamış olursunuz.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

 

Bar/Bat Mitsva Kuralları

1. 13 yaş ve bir günü doldurmamış erkek çocuklar mitsvaları yapmakla yükümlü değildirler. Bu yaşa gelen çocuk, büyük sayılır ve Bar Mitsvaunvanını alır.

2. Benzer şekilde, 12 yaş ve bir günü doldurmayan kız çocukları da mitsvaları yapmakla yükümlü değildirler. 12 yaşına gelince Bat Mitsva unvanını alırlar.

3. Roş Hodeş Nisan'da doğan bir erkek çocuk, 14. yılının Nisan ayının Roş Hodeşi'nde Bar Mitsva olur. Bar Mitsva olacağı senede Veadar ayı varsa, ‘Veadar'da 12 ay doldu' diye bakılmaz ve Roş Hodeş Nisan beklenir.

4. Veadar ayı olmayan bir yılın Adar ayında doğan bir çocuk, 13. yılda Veadar varsa, Adar'da değil Veadar ayında Bar Mitsva olur.

5. Veadar olan bir yılda 29 Adar tarihinde doğan bir çocuk ve aynı yılda Veadar ayının 1'inde doğan başka bir çocuk olduğunda; eğer on üçüncü yılda Veadar yoksa, 29 Adar'da doğan çocuk 29 Adar'da, 1 Veadar'da doğan çocuk ise 1 Adar'da Bar Mitsva olur.

6. Veadar olan bir yılın Adar ayında doğan bir çocuk, on üçüncü yılda Veadar varsa, Adar'da Bar Mitsva olur. Veadar'da doğmuşsa, Veadar ayında Bar Mitsva olur.

7. Fakat on üçüncü senede sadece Adar varsa, ister Adar'da, isterse de Veadar'da doğmuş olsun, on üçüncü yılda Adar ayında Bar Mitsva olur.

8. Bir erkeğin her gün Tefilin takma yükümlülüğü 13 yaş ve bir günü doldurduğunda başlar. Bu zamandan önce çocuk isterse bile çocuğa Tefilin taktırılmaz; çünkü onları iyi muhafaza edemez.

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

 

Anne, arkanızı dayayacağınız değil, dayanmayı gereksiz kılacak insandır.

-- Dorothy C. Fisher

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,  ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır. Lütfen Geniza'ya getiriniz.