Yazdır

Bu Hafta İçin Saatler 

19 SİVAN

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5782

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

19:02

20:19

-----

Yeruşalayim

19:06

20:23

Tel Aviv

19:19

20:22

18 HAZİRAN

Tel Aviv

19:23

20:26

İstanbul

20:11

20:54

2022

İstanbul

20:17

20:59

İzmir

20:06

20:56

 

İzmir

20:10

21:01

BEAALOTEHA-בהעלותך



 

 

Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Bamidbar 8:1-12:16)

Aaron'a, Menora'nın kandillerini yakması emredilir ve Levi kabilesi, Mişkan'da hizmet etmek üzere göreve atanır. Manevi açıdan saf olmadıkları için Pesah korbanını zamanında getiremeyen bir grup Yahudi'nin "Bu mitsvadan neden mahrum kalalım?" ricasına cevaben ikinci bir Pesah korbanı (Pesah Şeni) tesis edilir.

Tanrı, Bene-Yisrael'in çölde yolculuk ederken ve kamp kurarken uyacakları düzen hakkında Moşe'ye talimat verir. Halk yaklaşık bir yıl boyunca kamp kurduğu Sinay Dağı'ndan bu düzenle ayrılır.

Halk "gökten yağan ekmek" (Man) konusunda memnuniyetsizdir ve Moşe'den kendilerine et temin etmesini ister. Moşe, halkı yönetme yükünü kendisiyle paylaşmaları için, ruhu ile aydınlattığı yetmiş yaşlı kişi seçer. Miryam, Moşe hakkında olumsuz konuşur ve cüzamla cezalandırılır; Moşe onun iyileşmesi için dua eder ve bütün halk yedi gün boyunca Miryam'ın iyileşmesini bekler.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

KAÇIŞ

Peraşamız birçok konuyu içerir. Bunlardan bir tanesi Bene Yisrael’in Sinay dağından ayrılışıdır. Yaklaşık bir yıldır burada bulunan atalarımız Tanrı’nın dağından ayrılmaya hazırlanmaktadırlar.

Nereden kaçıyorsunuz? İlk bakışta atalarımızın bu seyahatinde bir sorun görünmemektedir. Çünkü Mısır çıkışının ilk hedefi Sinay dağında Tora alınmasıdır ve bu gerçekleşmiştir. Şimdi ikinci hedef olan Erets Yisrael’e doğru harekete geçmenin zamanıdır. Ancak Rabiler bu ayrılışta “ketinok aboreah mibet asefer – okuldan kaçan çocuk” ifadesine yer verirler. Bu ifade de atalarımızın buradan ayrılışlarını bir sorun hatta bir olumsuzluk haline getirir.

Bu benzetmeye yer veren Talmud Yeruşalmi Masehet Taanit öğretmenin daha fazla öğretmesini engellemek ve daha fazla ödev ve sorumluluktan kaçmak fikrinin atalarımızda sabitlendiğini kaydeder. Mitsvaların verilmeye başlandığı dağı terk ederek sanki daha fazla görev ve sorumluluktan kaçmak istedikleri görüntüsünü veren atalarımız olumsuz bir davranış içinde kabul edilirler.

Daha önceki yazılarımızda da sözünü ettiğimiz gibi Tora’da olumsuz üç şey peş peşe gelmemelidir. Onun için bu noktada ters iki “nun” harfi ile simgelenmiş yerinin daha farklı bir noktada bulunduğu iki pasuk vardır. Bu iki pasuk olumsuzluklar arasında olumlu bir ifade verebilmek için buraya yerleştirilmiştir. Asıl yerine Maşiah döneminde konacaktır.   Saha önce de belirttiğimiz gibi ayrılık olayının hemen ardından “mitonenim – şikâyetçiler” ve “asafsuf – gıdalardan şikâyet edenler” bölümleri gelir ve bu iki şikâyet de oldukça sert bir biçimde cezalandırılır. Bu yüzden olumsuzlukların “hazaka” dediğimiz durumda kalmaması için iki pasuk burada durmaktadır.

Bene Yisrael’in Sinay dağından ayrılışlarını okurken her hareketlerinin “Tanrı emri ile” gerçekleştiğini görürüz. Ne bir dakika önce ne de bir dakika sonra yolculuklar başlayıp bitmez. Tanrı emri geldiği ve bulut hareket ettiği zaman Bene Yisrael yolculuğa başlar, bulur durduğu zaman ise hemen kamp kurmak çalışmaları devreye girer. Eğer Tanrı emri ile bu hareketler gerçekleştiriliyorsa nasıl “okuldan kaçan çocuk” ifadesi burada yer alabilir sorusuna cevap vermemiz gerekir.

Savunma: Rav Yehuda Leib Chasman, Bene Yisrael'in gerçekten de görünüşte yanlış bir şey yapmadığını açıklar. Sinay’ı tam kendilerine söylendiği zaman terk ederler. Ancak buradaki sorun atalarımızın zihinlerinde ve tavırlarında bulunmaktadır. Daha fazla emir ve mitsva almayacaklarını varsayarak o dağı Tanrı’nın dağını sevinç içinde adeta kaçarak neşeyle terk ederler. Tora’nın olumsuz bularak ayırmak zorunda hissettiği olumsuzluk bu noktadadır.

Rav Chasman, Bene Yisrael'in Sinay'dan ayrılışı ile bir yıl önce deniz kıyılarından ayrılışı arasındaki karşıtlığa dikkat çekerek bu fikri daha da geliştirir. Tora Beşalah peraşasında, "Vayasa Moşe Et Yisrael Miyam Suf" ifadesine yer verir. Moşe Rabenu Bene Yisrael’i denizi geçtikten sonra karşı tarafın kıyısından uzaklaştırmakta zorluk çekmiştir. Çünkü Mısır ordusu denizde boğulduktan sonra sahip oldukları maddi zenginlik karaya vurmuş Bene Yisrael de toplama işi bitene kadar bu noktadan ayrılmak istememişlerdir. Söz konusu mücevherler yani maddiyat olduğunda oradan ayrılmak konusunda sıkıntı çıkaran Bene Yisrael’in maneviyatın asıl boyutlarından biri olan Tora ve mitsva öğrenecekleri Sinay dağını terk ederken hevesle hareket etmeleri olumsuzluğu kesin olan bir tutum şeklidir. Maneviyat konusunda zenginleşmesi istenen Bene Yisrael’in tutumu ne yazık ki bu yönde olamamıştır.

Peraşamızda Bene Yisrael’in çok olumlu bir tutum sergilediklerini de görürüz. Nisan ayının on dördünde getirilmesi gereken Pesah korbanının zamanı geldiğinde toplum içinde “temeim lenefeş” kirli olmalarından dolayı bu korbanı getiremeyecek olanlar Moşe’den bir istekte bulunurlar. Bu insanlar korban mitsvasını yerine getirebilmeleri için Tanrı’dan bir çözüm beklerler. Bu çözüm hemen bulunur. Kirli olmasından veya uzak bir diyarda olması nedeniyle getirilemeyen Pesah korbanı yerine İyar ayının on dördünde Pesah Şeni dediğimiz bir korban getirme şansı bu mitsvayı yapmak isteyenlere tanınır. Günümüzde bu gün hala belirtilmekte ve o günde “tahanunim” dediğimiz af dileme duaları okunmamaktadır. Hatta o günde Pesah’tan kalma matsa yeme geleneği de vardır. İşte bu tavır Bene Yisrael’in göstermesi beklenen asıl tavırdır.

Asıl hedefi hatırlamak: Daha yükselmenin ve ilerlemenin yolu doğru bir anlayış ve tutum içinde bulunabilmektir. Doğal olarak bir insanın her eylemi mükemmel olmaz. Zaman zaman yanlış ve hatalar hayatımızda yer alırlar. Ancak en azından tutum ve anlayış olarak neyin öncelikli olduğunu ayırt etmemiz beklenir. Her zaman Sinay dağının yanında bulunabilmek mümkün değildir. Ancak Sinay dağında verilenleri her yerde uygulamak mümkündür. Onun için hayatımızın gerçek hedefinin Tora öğrenimi ve mitsvot ile daha yukarıları yakalamak olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.  

DİVRE TORA
Rav Albert Gerşon

“VEYEŞ AŞER YİYE EANAN MEREV AD BOKER VENAALA EANAN BABOKER VENASAU O YOMAM VALAYLA VENAALA EANAN VENASAU”

Kara yoluyla ailece gideceğiniz bir seyahati düşünün. Ne kadar da zor olur gerek eşyaları sığdırmak, gerekse de aile üyelerini oturtmak ciddi bir planlama gerekir. Yola çıkarken dönüşün nasıl olacağını kafanızda kurarsınız. Bu tip yolculuğa çıkıyorsanız en azından bir ay kalmayı istersiniz. Bu araba ile çıktığınız yolculukta böyleyse bir de bunu çölde hayal edin tam bir kâbus olur.

Toramız, Onur bulutlarının bu tür bir yolculuğu belirlediğini öğretir. Onur bulutların  Mişkanın üzerinde durması demek Bene Yisrael’inde kamp kurması anlamına gelmekteydi. Hareket etmesi durumunda ise Bene Yisraelde hareket etmeliydi. Yani bavulları toplayıp, boşaltmak ya her gün ya haftada bir ya da ayda bir oluyordu. Hiçte uygun bir seyahat programı değildi. Ramban’a göre seyahat programı oldukça rahatsız ediciydi. Bazen oldukça rahatsız ve uygun olmayan bir yere varırlardı ve hemen ayrılmak isterlerdi ancak aylarca konaklamak zorunda kalırlardı. Bazen de tam istedikleri bir yere gelirler ancak aynı gün ayrılmak zorunda kalırlardı. Bu, Bene Yisrael’in çölde maruz kaldıkları en zor sınavlardan biriydi.

Bu seyahatin amacı neydi? Neden bu denli sıkıcı ve de acımasız gibi görünen bir sınav gerekliydi?

Rav Eliyahu Dessler, Mihtav Eliyahu kitabında bu konuyu şöyle açıklar Akadoş Baruhu Bene Yisraele mitsvaları yapmanın, Tora kanunlarını gözetmenin dış etkenlere bağlı olmadığını öğretmek istemiştir. Halk her zaman “Biraz boş zamanım olsa, daha çok Tora öğrenebilirim” der ya da “Parnasa sorunlarım olmasaydı dualara daha çok konsantre olabilirdim.” Gibi savlar öne sürerler. Ancak hayat hiçbir zaman bizim beklentimiz doğrultusunda gitmeyecektir. Mükemmel olmayacaktır. Her zaman bir sorun biterken, diğeri başlayacaktır. Çünkü Gan Eden’de yaşamıyoruz. Para hiçbir zaman yetmeyecektir. Ailevi sorunlar da eksik olmayacaktır.

Tanrı, bu yolculuktan bize bunları öğretmektedir. Çöle piknik yapmak için çıkmadık ancak Yahudi yaşamı çevre şartlarının gelişmesine bağlı değildir her şartta Tora öğrenimi ve Mitsvalara bağlı kalmakla ilgilidir. Rahat olunca yaparım deme o beklediğin rahatlık ancak Olam abada gelecektir. Acılar gelişim için gereklidir

Tanrı bizleri yaptığımız mitsvaların ve öğrendiğimiz Tora’nın sonuçlarını görebileceğimiz Maşiah günlerine biran önce ulaştırsın. AMEN

YAHUDİ BESTEKÂRLAR

Rav İsak Alaluf

Rabi İshak Maçoro

Rabi İsak Maçoro 1918 İstanbul doğumludur. Türk sanat müziğinde olduğu kadar klasik müzik eğitimi de almıştır. Hazanlar içinde çok özel bir yere sahip olan Rabi İzak Algazi ile İtalyan sinagogunda hazanlık yapmış 1950 yılında Neve Şalom sinagogunun açılmasıyla bu sinagogta göreve başlamıştır. 1965 yılından 1979 yılına kadar Şişli Bet İsrael sinagogunda 1981 yılından itibaren de uzun yıllar boyunca Büyükada Hesed LeAvraam sinagogunda Hazan olarak bulunmuştur. Eşsiz sesi ve tarzı ile farklılığını ortaya koymuştur. Elimizde bulunan Mafritim kayıtlarında yer alan Bayati makamındaki “Uri Uri” adlı eserin bestecisidir. Hazan Rav David Sevi ve Kanuni David Behar ile birlikte elde bulunan Maftirim eserlerini seslendirmiştir. Rabi İsak Maçoro 2008 yılında İstanbul’da vefat etmiştir.  

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf

Roş Aşana Günü Şofar Dinleme Mitsvası

Roş Aşana bayramında Şofar dinleme mitsvası. Talmud Masehet Roş Aşana’da 1 Tişri tarihinin yılların başlangıcı olduğunu yazar. Tora bu günü “yom terua” ifadesi ile anar. Her ne kadar burada Şofar bahsi geçmiyor olsa da bir müzik aletinden söz edildiğinde Gemara Masehet Roş Aşana 33/B’ye göre bu Şofar anlamına gelir. Yovel senesinde ise Kipur gününde çalınan Şofar’dan açıkça söz edilir.

HAFTANIN SÖZÜ

Yemek olabilir, içecek olabilir ama huzur yoksa hiçbir şey yoktur. (Raşi – Vayikra 26/6 cümlesi açıklamalarından)