Bu Hafta İçin Saatler

5 SİVAN

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5781

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

19:01

20:23

-----

Yeruşalayim

19:04

20:27

Tel Aviv

19:21

20:26

4 HAZİRAN

Tel Aviv

19:25

20:29

İstanbul

20:16

20:59

2022

İstanbul

20:20

21:03

İzmir

20:10

21:00

İzmir

20:14

21:04

BAMİDBAR -במדבר


5-6 HAZİRAN 2022 ŞAVUOT

Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Bamidbar 1:1-4:20)


Sinay çölünde, Tanrı Yisrael'in on iki kabilesini kapsayan bir nüfus sayımı yapılmasını emreder. Moşe, askere alınabilecek yaşta (20 ile 60 yaş arası) 603.550 erkek sayar; Levi kabilesinin, sayıları 22.300'ü bulan ve yaşları 1 aylıktan büyük olan erkekleri ise ayrıca sayılır.

Leviler Mişkan'da hizmet edecekler, Altın Buzağı olayı sonrasında kutsal göreve uygunluklarını kaybeden Behorlar'ın yerine geçeceklerdir. Yerlerini alacak bir Levi bulamayan 273 Behor ise kendilerini azat etmek için beş şekel "fidye" ödeyecektir.

Bir kamp dağıldığı zaman, üç Levi ailesi Mişkan'ı parçalarına ayırıp bir sonraki kampın tam ortasında yeniden kurardı. Daha sonra Mişkan'ın çevresine kendi çadırlarını kurarlardı. Mişkan'ın özel eşyalarını (Menora, Aron vs.) kendi özel örtüleri içerisinde omuzlarında taşıyan Keat ailesi, Mişkan'ın güneyine kamp kurardı. Mişkan'ın goblenleri ve çatı örtülerinden sorumlu olan Gerşon ailesi ise Mişkan'ın batısında kamp kurardı. Duvar kalaslarını sütunlarını taşıyan Merari ailesi ise kuzeye yerleşirdi. Mişkan'ın giriş kapısının karşısında, yani doğusunda ise Moşe, Aron ve Aron'un oğullarının çadırları yer alırdı.

On iki kabile, Levi ailelerinin oluşturduğu dairenin dışında her birinde üç kabile olan dört grup halinde kamp kurarlardı. Doğuda Yeuda (nüfus: 74.600), Yisahar (54.400) ve Zevulun (57.400) kabileleri; güneyde Reuven (46.500), Şimon (59.300) ve Gad (45.650) kabileleri; batıda Efrayim (40.500), Menaşe (32.200) ve Binyamin (35.400) kabileleri ve kuzeyde Dan (62.700), Aşer (42.500) ve Naftali (53.400) kabileleri bulunurdu. Bu kamp düzeni seyahat ederken de korunurdu. Her kabilenin kendi Nasi'si (prensi ya da lideri) ile kabile renklerini ve amblemini taşıyan bir bayrağı vardı.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

RUT

Bamidbar peraşası çoğunlukla Şavuot öncesinde okunur. Bu nedenle bu zamanda Şavuot bayramında okunan Rut gibi kitapları okumak ve anlamak için önemli bir fırsat ele geçer. Bu yazımızda Rut kitabının öğretilerinden birini paylaşmaya çalışacağız.

Bir öykü: Naomi eşi ve çocukları hayata veda ettikten sonra Erets Yisrael’e dönmeye karar verir. Gelinlerinden baba evine dönmelerini rica eder. Orpa adlı gelini üzülse de bu isteği yerine getirir ama Rut kitabının öğrettiği gibi Rut ayrılmayı kesinlikle reddeder ve kayınvalidesine yapışır. Burada anlaşılması gereken önemli bir nokta vardır. Rut bir prensestir Naomi ise son derece fakirleşmiş, yardıma muhtaç konuma düşmüş biridir. Buna rağmen Rut kayınvalidesini terk etmeyerek onunla birlikte kendisi için yabancı olan bir diyara gitmekte tereddüt etmez.

Güzel bir selamlama: Erets Yisrael kanunlarına göre ekonomik olarak sorun yaşayanlar tarlalarda kalan veya kendileri için ayrılan yerlerde başak toplayabilirler. Naomi’nin isteği ile Rut da kocasının eski bir akrabası olan Boaz’ın tarlasında başak aramaya gider. Megilla, bu duygusal hikayeyi anlatırken, olayların ilerlemesi üzerinde hiçbir etkisi olmadığı için gereksiz görünen kısa bir sohbeti aktarır. Tarlanın sahibi olan Boaz ürün toplayan çalışanlarının yanına geldiğinde onları “Ad… imahem – Tanrı sizinledir” şeklinde selamlar. Çalışanlar da patronlarını “yevareheha Ad… - Tanrı seni kutsasın” şeklinde yanıtlarlar. Günümüzde bu anlamlı selamlama ve yanıtlama şekli Sefertora okumaya davet edilen birçok kişi tarafından beraha öncesinde kullanılır. Doğal olarak, Megila'nın bu kısa açıklamayı eklemeyi neden gerekli bulduğu sorusu ortaya çıkar. Hikayeye hiçbir şekilde etki etmeyecek olan Boaz'ın çalışanlarını nasıl selamladığını ve onların nasıl karşılık verdiğini bilmek bizim için neden önemlidir?

Midraş’ın verdiği bilgiye göre o zamanın önde gelen bilgelerinden ve devrin hakimi olan Boaz’ın, ilginç bir kararına gönderme yapar. Dostça selamlaşırken Tanrı’nın Adını kullanmak genellikle yasak olmasına rağmen, Boaz bunun yapılması gerektiğine dair özel bir uygulama başlatır.

Lider olarak görev almak: Ülke çok büyük bir kuraklık ve kıtlık problemi yaşamaktadır. Başkalarına yardım etmesi beklenen Elimeh isimli varlıklı kişi bile bu yardımları yapmak yerine komşu Moav ülkesinde yaşamaya karar vermiştir. Ülkede umutsuzluk ve sıkıntı had safhadadır. Halk endişelidir. İnsanların moralini yükseltmek için Boaz, herkese Aşem'in Adını kullanarak birbirlerini sıcak ve saygılı bir şekilde selamlamalarını söyler. İnsanların birbirlerine saygılı davranmalarını, diğer insanlara Aşem'in Adını kendileriyle anmaya layık olduklarını hissettirmelerini salık verir. Zorluklara göğüs geren insanları yükseltmenin yolu, onlara saygı duymak, onlara önem vermek, onları önemli gördüğümüzü hissettirmektir. Boaz'ın işçilerine selamı ve onların verdiği yanıt bu yüzden burada zikredilmeye değerdir. Olması gerektiği gibi zamanın lideri olan Boaz, çalışanlarına saygı ve hürmetle muamele eder, onları selamlarken onlara kendilerini önemli hissettirmek ve morallerini yükseltmek için Tanrı’nın İsmi’ni kullanır.

Harfler: Haftanın peraşası olan Bamidbar’ı okurken aslında Tanrı’nın bizlere ne kadar önem verdiğinin bir kez daha farkına varırız. Her Yahudi’nin Sefertora’da bir harfi simgelediğini öğrendiğimiz peraşamızda kampın şekli, duruşu nasıl hareket ettiği detaylarıyla yazılıdır. Hatta Zohar bu konuda özel açıklamalar yapar. Çünkü Bene Yisrael’in her ferdi bir bütünün ayrılmaz bir parçasıdır. Nasıl ki bir harfin eksiklliğinde Sefertora “pasul” yani geçersiz kabul ediliyorsa her ferdin topluma mutlaka bir katkısı olduğu akıldan çıkarılmamalıdır.

Rut'un öyküsü, Boaz'la evlenip torunu David Ameleh olan ve Maşiah'ın soyundan geleceği bir çocuk olan Oved'i doğurmasıyla sona erer. Kurtuluşun kökü, diğer insanlara saygı duymak, onlara onur ve haysiyetle davranmaktır.

Gemara, ebedi dünyaya ulaştığımızda sorulacak birkaç soruyu listeler. Bunlardan biri, "İmlachta Et Havereha - Kardeşini taçlandırdın mı” sorusudur. Yani, ebedi dünyada yargının karşısına çıktığımızda diğer insanlara önemli ve seçkin kişiler gibi davranıp davranmadığımız sorulacaktır. Tüm insanların saygı ve ilgimize lâyık olduğunu unutmamalı ve herkese buna göre davranılmalıdır. İnsanlar arasındaki mitsvaları uygulamak suretiyle kendimizi adım adım Maşiah’ın geleceği günlere hazırlamış olacağız.

DİVRE TORA
Rav İzak Peres

Öğrencilerin Çocuklarındır

Tora bir kısımda ‘Bunlar Aaron ve Moşe’nin torunlarıdır.’ (Bamidbar 3:1) diye başlar ve sonra sadece Aaron’un çocuklarından bahseder. Tora yanlışlıkla Aaron’un çocuklarını Moşe’nin çocukları gibi belirtmiş olamaz. Aksine, Tora önemli bir kavramın altını çizmektedir. Bir kişi birine Tora öğrettiğinde, o çocuk öğretmenin çocuğu sayılır. Moşe, Aaron’un çocuklarının amcası olsa da o çocuklara Tora ve Tanrı’nın yollarını öğrettiği için aynı zamanda yeğenlerinin babası sayılmaktadır. Bir Tora öğretmeni her açıdan öğrencilerinin manevi babasıdır.

Bir baba tek oğlunu Valotzin yeşivasına getirir. Roş Yeşiva Rav Naftali Tzvi Berlin ile konuşur ve ailenin tek çocuk olduğu için oğluna özel ilgi göstermelerini rica eder.

‘Sizin sadece bir tane ‘tek’ çocuğunuz var, benim ise dört yüz ‘tek’ çocuğum var şeklinde cevap verir Rav Berlin.

Bir öğretmen Hazon İş’e gelerek meslek değiştirmek istediğini ve pırlanta parlatıcısı olmaya karar verdiğini söyleyerek, tavsiye almak ister.

‘Sen zaten pırlantaları parlatmıyor musun ki?’ diye sorar Hazon İş.

Yahudi çocukları şekillendirirken bir Rav’ın öğrenciler üstündeki etkisi o kadar büyüktür ki, işte bu yüzden çok vicdanlı olması gerekir. Çocuklara bir şey öğretmeyi, günün sonunda sona eren ve geride bıraktığı rutin bir iş olarak görmemelidir. Aksine, Yahudi çocuklarına bir şey öğretmeyi asla sona ermeyen bir görev olarak görmeli ve sadece sınıf içerisinde öğrettikleriyle değil sınıf dışında sergilediği tutumla da bu eğitimin devam ettiğinin bilincinde olmalıdır. Bir Rav, davranışlarıyla, konuşma tarzıyla, dua edişiyle ve diğer insanlarla olan iletişim şekliyle öğrencilerine Tora yolunda liderlik etmelidir. Çocukların hayranlık duyacağı ve örnek alacağı tavırlar sergilemelidir. Çocukların en iyi öğrenme şekli, başkalarını izlemek ve onları örnek almaktır. Bu yüzden bir Rav her yaptığı şeyde ahlaki yönden örnek teşkil etmelidir. Günün sonunda, öğretmenlik yaptığı çocuklar ‘kendi çocuklarıdır.’

Aslında bir açıdan herkes, okulda çalışsa da çalışmasa da birer öğretmendir. Birilerine bir şey öğretmek için profesyonel bir Rav olmaya gerek yoktur. Eğer tutum ve davranışlarınızla etrafınızdakilerde hayranlık uyandırıyor ve onları olumlu yönde etkiliyorsanız çok verimli bir öğretmensinizdir.

Bir zamanlar çok tanınmış bir Rav’ın öğrencisine o Rav’la neden bu kadar çok zaman geçirdiği sorulur. Zaten ihtiyacı olan her şeyi o Rav’ın dersinde öğrenmemiş miydi? Daha fazla onunla vakit geçirmeye ne gerek vardı?

Öğrenci şöyle cevap verir: ‘Benim tek istediğim onun derslerini işitmek değil. Ben aynı zamanda Rav’ımın ayakkabılarını nasıl bağladığını da görmek istiyorum.’

Bu öğrencinin temel arzusu, Rav’ın günlük hayatında neler yaptığını izleyerek, kendi hayatını şekillendirmektir.

İşte bu yüzden, hayatlarını Tora öğretisi doğrultusunda yaşayan Talmid Hahamlarımız en büyük öğretmenlerimizdir.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

İsrael’de ikamet edip de “Yom Tov” günlerinde İsrael dışında bulunanların veya İsrael dışında ikamet edip “Yom Tov”da İsrael’de bulunan kişilerin bayramın ikinci günü yani İsrael dışında “yom Tov” olarak kutlanan gündeki davranışı nasıl olmalıdır?

Kişi eğer evli değilse bulunduğu yerin geleneği takip eder. Çünkü bulunduğu yerde evlilik yaparak orada devamlı ikamet etme durumu ortaya çıkabilir. Pasuk Şofetim kitabında “vayeleh Manoah ahare işto – Manoah eşinin ardından gitti” demekte ve bilgelerimiz bu öğretiyi esas almaktadırlar.  

Evli bir kişi eşi ile birlikte İsrael’e gelirse burada sadece bir gün “yom tov” yapar. Ancak kişi yine eşi ile İsrael dışında bulunursa iki gün “Yom Tov” yapar.

Kişinin İsrael ülkesinde evi varsa yurt dışında dahi olsa bir gün “Yom Tov” yapar. Ancak toplum içinde bunu göstermesi ve toplum içinde “Yom Tov” ihlali yapması yasaktır. Kişi “Yom Tov” ikinci günde eğer varsa “Hol Amoed” gibi davranır. Yoksa Tefilin takar ve hafta içi Tefilası yapar.

Bu söylenenler İsrael ülkesinde de iki gün kutlanan Roş Aşana için geçerli değildir.  

YAHUDİ BESTEKÂRLAR
Rav İsak Alaluf

Geronalı Avraam Hazan

Roş Aşana ibadetlerinin açılışını yapan Piyut olan “Ahot Ketana” on üçüncü yüzyılda Gerona’da yaşamış Avraam Hazan tarafından yazılmıştır. Bene Yisrael’in diasporadaki sıkıntılarını, dualarını ve ümitlerini ifade eden bu şiir “akrostiş” şeklinde yazılır. Şiir yukarıdan aşağıda ilk sözcüklerinin ilk harfleri ile okunduğunda yazarın ismini verir. “Avraam Hazan.” Son kıta ise “hizku – güçlü olun” ifadesi ile başlar. İlahilerde yazarın adının ardından gelen son kıta veya beyitte “hazak – güçlü” ifadesinin kullanılması çok yaygın bir tarzdır. Nakaratı “yıl bütün lanetleriyle bitsin” şeklindedir. Son mısra ise “yıl bereketiyle başlasın” şeklinde son bulur. Geronalı Avraam Hazan halen İzmir’de yaşayan Hazan ailesinin de köklerini oluşturur. Ailesinde birçok Rabi ve bilge yetişmiştir. Büyük bilge Rabi Hayim Palaçi de anne tarafından Hazan ailesine mensuptur. Hikre Lev kitabının yazarı olan büyük bilge Rabi Yosef Hazan’ın kızı Kali Kaden Hazan zamanın büyük bilgelerinden Yaakov Palaçi ile evlenir. Rabi Hayim Palaçi bu çiftin ilk oğludur.

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf

Roş Hodeş gününde Musaf korbanı getirmek

Daha önce de belirttiğimiz gibi Roş Hodeş günleri özel bir seremoniyle kutlanır. Yahudi toplumu ay takvimini kullanır ve bu nedenle ayın döngüsü son derece önemlidir. Şabat dahi olsa Roş Hodeş gününde ek korban getirilir. Bu ek korban da günümüzde Şabat ve roş Hodeş Musaf duası olarak okunur. Hafta arası Roş Hodeş günü yine ek korbana istinaden Musaf duası okunur. Roş Hodeş Allel duası okunan bir gündür. Yarım Allel okunduğundan toplumumuzda “likro et Aallel” berahası söylenir. Sefarad cemaatlerinde yarım Allek okunduğunda beraha söylenmemesine rağmen Türkiye Yahudi toplumu bu berahayı söyler. Roş Hodeş altın buzağı günahına katılmayan kadınlara Tanrı tarafından hediye edilmiştir. Kadınlarımızın Roş Hodeş’te iş yapmama geleneği vardır.

HAFTANIN SÖZÜ

Hasidik bir melodi, umudu ve güveni güçlendirir, neşe getirir ve tüm ev ve aileyi bir ışık durumuna sokar. (Ayom Yom dergisi)