Yazdır

Bu Hafta İçin Saatler

25 ADAR

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5782

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

16:54

18:11

-----

Yeruşalayim

16:59

18:16

Tel Aviv

17:13

18:13

26ŞUBAT

Tel Aviv

17:19

18:18

İstanbul

18:36

19:20

2022

İstanbul

18:44

19:26

İzmir

18:38

19:29

İzmir

18:47

19:38

VAYAKEL- ויקהל


26 ŞUBAT 2022 ŞABAT ŞEKALİM
3-4 MART 2022 ROŞ HODEŞ VEADAR

Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Şemot 35:1-38:20)


Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlara tekrarlar. Sonra Tanrı'nın, Mişkan'ın yapılması ile ilgili talimatlarını iletir. 

Halk gerekli malzemeleri bol miktarda bağışlar ve altın, gümüş, bakır, mavi, erguvani ve kırmızıya boyanmış yün, tiftik, bükülmüş keten, hayvan derileri, ağaç, zeytinyağı, baharatlar ve değerli taşlar getirir. Halk o kadar cömertçe bağışta bulunur ki, sonunda Moşe artık getirmeyi bırakmalarını söylemek zorunda kalır.

Bilge kalpli bir zanaatçılar ekibi Mişkan'ı ve mefruşatını yapar. Bunların ayrıntıları, önceki Teruma, Tetsave ve Ki Tisa peraşalarında verilmiştir. Üç kat çatı örtüsü; 48 tane altın kaplama duvar kalası ve 100 tane gümüş temel yuvası; Mişkan'ın iki odasını ayıran Parohet (ayıraç) ve ön cephesindeki Masah (paravan); Aron Aberit ve üzerinde Keruvim figürlerinin bulunduğu kapağı (Kaporet); Masa ve özel ekmekler; yedi kollu Menora ve özel olarak hazırlanmış yağı; Altın Mizbeah ve üzerinde yakılan tütsü; Mesh Yağı; yakılan korbanlar için dışarıdaki bakır Mizbeah ve araçları; avlu için perdeler, direkler ve temel yuvaları; bakır aynalardan yapılmış su kazanı ve kaidesi.

 

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
ÖFKENİN ATEŞİ

Şabat ateş yakma yasağı: Moşe Rabenu Vayakel peraşasının hemen başında Şabat’ı koruma emrini bir kez daha hatırlatır. Bu emri hatırlatırken de bulunduğumuz yerlerde, konutlarımızda Şabat günü ateş yakma yasağını vurgular.

Bilindiği gibi Şabat günü yapılması yasak olan otuz dokuz iş kategorisi vardır. “Lamed – tet melahot” adı ile bilinen bu kategorilerden bir tanesi de Şabat günü ateş yakma yasağıdır. Rabiler diğer otuz sekiz yasaktan burada söz etmeyen Moşe’nin neden özellikle ateş yakma yasağına atıfta bulunduğunu sorgularlar.

Küçüklüğümde İzmir’deyken babamın (ע''ה) kendi büyükbabası olan Ribi Avraam Alaluf (ז''ל)’tan getirdiği bir öğretiyi dinlerdim. Babamın dediğine göre büyükbabası zamanın bilgelerinden Rav Avraam Palaçi’(’ז'צ'ק'ל)nin öğrencilerinden biriymiş. Onun öğretisine göre evlerimizde yakılmaması gereken ateş öfkenin kızgınlığın ateşiymiş. Bu öğretiyi görünce büyük büyük babamı burada anmayı istedim.

Her ne kadar bu pasuk Bet Din’in ceza infazı ile ilgili olsa da bilgelerimiz bizlere özellikle öfke ateşinin Şabat günü yakılmaması gerektiğini öğretirler. Aslında öfke ateşinden sadece Şabat günü değil her zaman kaçınmak gereklidir. Ancak öfkelenmemek özellikle Şabat günü bir başka önem arz etmektedir. Moşe özellikle bu konuya vurgu yapmaktadır.  Sorumuz açık ve nettir. Şabat günü öfke neden bu kadar tehlikelidir.

Öfkenin zararları: Zohar bir kişi için öfkeden daha zararlı bir şey olmadığını söyle. Bu zarar özellikle kişinin refahını hedef alır. Tıp biliminin kesinlikle söylediği gibi öfkelenen kişi kendine fiziksel anlamda büyük zarar verir. Zohar’a göre ise öfke bedeni kirletir, kişinin kutsal ruhu onu terk eder ve yerini kirli ruhlar ve olumsuz enerji veren oluşumlar alır. Rabi Yitshak Luria öfkelenen bir kişinin arınabilmesi için onun mutlaka Mikve’ye dalmasını ve arınmasını söyler. Öfke anlamına gelen “Kaas” sözcüğü ile arınmanın yeri olarak bilinen “Mikve” sözcüğünün sayısal değerleri aynıdır. Şabat günü öfkelenmek özellikle zararlıdır. Çünkü Şabat günü bizlere fazladan bir ruh eklenir. Öfke ile kirlendiğimiz zaman sadece kendi ruhumuz değil gelen bu ekstra ruh da zarar görmüş olur.

Şabat'ta ve özellikle Cuma öğleden sonra Şabat'a hazırlanırken öfkeden kaçınmak için özel bir çaba sarf etmemiz gerektiren ek bir nedenden daha söz edelim.

Sabotaj girişimleri: Ne zaman harika bir şey yapmaya hazırlanırsak, “Sameh – Mem” harekete geçer ve girişimi sabote etmeye çalışır. Düğün töreninde cam kırma geleneğine verilen sebeplerden biri de budur. “Sameh – Mem”in bu kutsal, değerli anı bozmaya çalışacağını bilerek,  bir şeylerin ters gittiğini, değerli bir şey kırıldığını göstererek bir yanılgı ortamına düşmesini sağlarız. Bir şeylerin zaten bozulduğunu onun için de uzak durmasını bekleriz.

Hida adı ile bilinen Rabi Yosef Hayim David Azulay’a göre Şabat gününün muazzam manevi faydalarının bilincinde olan ve bunu engellemek isteyen kötü eğilimler yani “yetser ara” özellikle Şabat’tan önceki birkaç saat içinde ortaya çıkar ve ortamı bozmak için elinden geleni yapar.

Sabotajı bozmak: Hepimiz aslında bu durum ile sık sık karşılaşmış olabiliriz. Nedendir bilinmez Şabat için hazırlanırken gömleklerden düğmeler düşmeye hatta kaybolmaya başlar. Nedense ellerimiz hep eksik düğmeli gömleklere doğru uzanır. Elektrikçiler, Cuma günü Yahudi evlerinde haftanın diğer günlerinden daha fazla fırın arızalarının ortaya çıktığını doğrulayabilir. Tesisatçılar size Cuma günü diğer zamanlarda olduğundan daha fazla sızıntı ve tıkanma hakkında çağrı aldıklarını söyleyecektir. Bu gerçektir ve tesadüf ile ilgisi yoktur. Bu, Şabat'ın bize sunduğu değerli manevi kutsamaları almamızı engellemek için evde öfke ve gerginlik uyandırmaya çalışan yetser ara’dan başkası değildir.

Yetser ara tarafından bıkmadan usanmadan her Şabat öncesinde veya Şabat sofrasında veya da Şabat günü özenle hazırlanan bu planı bozmak elimizdedir. Özellikle Şabat öncesinden başlayarak sakin kalmayı başarmak ve Şabat gnü boyunca evimizde öfke ateşini yakmamak bu konuda atılması gereken ilk ve en önemli adımdır. Yetser ara tarafından bizlerden alınmak istenen muhteşem bir manevi zenginliktir. Öncelikle soğukkanlılığımızı korumayı başarmak ve sakin olmak esastır. Böylelikle Şabat ve getirdiği manevi zenginlik evimizden eksik olmayacaktır. 

DİVRE TORA
Rav Naftali Haleva

Tora, mişkanı inşa eden ve bu konuda gereken desteği gösteren kadın ve erkeğin karakter özelliklerini ve sahip oldukları niteliklerini tarif ederken  bu kişilere ''hohmatlev'' yani kalpleri bilgelik dolu kelimesini defalarca tekrar eder.

Bu kelimenin en basit anlamı yetenekli, yaratıcı veya verilen talimatları gerektiği gibi uygulayan olarak tarif edilebilir. 

Ama bu ifade aslında duygusallık ve bilgelik konularında  özel nitelikleri sahip olan kişiler için kullanılır.

Bu kişiler teknik olarak marifetli oldukları gibi, yapacakları işlerde büyük bir şevk ve coşku ile tüm samimiyetlerini ortaya koyarlar. Nitekim Kutsal Mişkanın inşaatı sırasında yeteneklerini ve isteklerini bütün bu özellikleri birleştirerek Mişkanı ortaya çıkardılar. 

Kalpleri bilgelik dolu sözü ile inşaat sırasında tüm benliklerini ortaya koyduklarını ve başından sonuna aynı heyecanı koruduklarını anlamaktayız. Ayrıca yaptıkları her hareket ayrı bir anlam ve maneviyat yüklüydü.  İnşaatın içine yaptıkları her aksiyonda bu boyutu yüklediler.

Rabi Soloveçik yazılarında kişinin uygun ve anlamlı bir yaşam istediği takdirde bir çocuğun sahip olduğu coşkunun yaşamının bir parçası olması gerekliliğinden bahseder. Bu olmadığı takdirde yaşamın anlamsız, sıkıcı ve monoton olacağını dile getirir. 

Rabi Soloveçik şöyle öğretti:

Tora öğrenimi sayesinde idrak yeteneği üstün bir seviyeye çıkmış; derinlik, vizyon ve zekâ gibi dışa taşan özelliklere sahip büyük bir adam, tümüyle bir yetişkin olarak görülmemelidir. Onda bir çocuğun ruhu barınmaktadır. Saf merak, doğal coşku, heves ve ruhani tez canlılık onu terk etmemiştir. Eğer insan yaşını alıp tümüyle yetişkin olursa, eğer hayatının sabahını yâni çocukluğunun saflığını tümüyle üzerinden atıp ruhani ve manevi anlamda en ileri dönemine ulaşmışsa... artık Tanrı'ya yaklaşamaz. 

Vayakel ve pekude peraşaları Şabat ile ilgili detaylar  ile başlar ve akabinde Mişkanın inşaatı ile ilgili detayları ile devam eder.
Belirtilmesi gereken en önemli nokta Şabat ve Mişkankonuları ile birlikte zaman ve yerin kutsallaştırılmasından bahsediyoruz. 

Şabat ve bayram günlerini muhafaza etmekle maddi ve manevi yaşamımızda zamanın ne kadar Zamanı öldürmüyoruz veya boşa harcamamız gerektiğini anlamaya ve zamanı bir yük angarya gibi görmemeye başlıyoruz.

Yaşanan her anın çok değerli bir imkan, her anın taze, yeni bir başlangıç ve umutlarımızı değiştirebilecek fırsatlar olarak görmemiz gerektiğini anlıyoruz. 

Rav Pam, bir miktar parası olan bir kişinin, bunu kullanmanın en doğru yolunun ne olacağı konusunda oturup biraz düşündüğüne işaret eder. Bu parayı bankaya, hisse senetlerine ya da bir işe yatırıp yatırmama konusunda uzman kişilere danışır. Bu göz önünde bulundurulduğunda, bir kişinin zamanını ciddi bir şekilde kullanmasının önemi daha belirgin hale gelecektir. Kişi kendi kendine, ‘’zamanımı kullanmanın en iyi yolu nedir? ‘’ sorusunu mutlaka sormalıdır. 

Zira zaman, bir kişinin sahip olduğu en değerli kavramdır. Eğer bir kişiye hayatının son gününde daha çok zaman satın alabilme fırsatı verilse, acaba kim parasını son kuruşuna kadar buna yatırmaz? Zaman bu kadar değerliyken ve onu kullanmak bu kadar önemliyken, acaba onu harcama konusunda da en az paraya verildiği kadar verilmeli değil midir? O nedenle zamanı bilgece harcama konusunda çok iyi düşünmemiz gerekir. 

İşte Şabat bize zamanı bilgece harcama konusunda bize yol göstermektedir.  

Kutsal mekanların inşaatı, sinagog gibi yerler inşaat etmekle ise bu sefer mekanı kutsallaştırmaktayız. Böylelikle Tanrı'nın sonsuz ışığını   dünyevi dünyada yer almasını sağlıyoruz.''Mişkan'' Mabedi inşa ediyoruz ki Tanrı inşa ettiğimiz o yerde barınabilsin ve iç dünyamızda ışığını hissettirebilsin. 

Dinimizde emredilen emirleri uygulamanın gayelerinden biride Tanrı'nın gökyüzündeki kapısını bizim için açabilmesi ve bize ışığını kendisini yansıtabilmesi içindir. Bu şekilde manevi dünyada farkındalığımızı hissediyor ve bu sayede ruhsal olarak uyanabiliyoruz.
 
Kalbinin ilham verdiği her kişi ve ruhunun harekete geçirdiği herkes, Toplama Çadırı’nın tüm işleri ve kutsal giysiler için gerekli olan Tanrı’nın payını getirdi. (35:21) Rambam ‘’kalbin ilham vermesi’’ teriminin doğrudan doğruya yapılan işe kalplerini yönlendirdiklerini anlıyoruz. Eğer bizlerde Tora'nın bahsettiği ''hohmat lev'' kalpte bilge olmak istiyorsak her zaman kendimizi yenilemeli, coşkumuzu ve  enerjimizi koruyabilmeli, duygularımızı zihnimizle bir bütünlük içinde korumamız gerekmektedir. 
Mekanı ve zamanı kutsallaştırdığımızda aslında kendimizi de kutsallaştırmış oluruz.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Şabat günü çocuklar hangi oyuncaklarla oynayabilir?

Çocuklar bar ve bat  mitsva yaşına kadar elektrikle çalışmayan lego ve puzzle gibi oyuncaklarla oynayabilirler. Şabat günü balon, açılabilir düğümle bağlanması şartı ile şişirebilir. Çocuklara verilen oyuncaklarda çıngırak var ise, onların çıkarılması gerekmez. Küçük çocuklar 3 tekerlekli bisiklete oyun amaçlı binebilirler. 

YAHUDİ BESTEKÂRLAR
Rav İsak Alaluf

Rabi İzak Algazi (1. Bölüm)

Rabi İzak Algazi 1889 yılında İzmir’de doğdu. Babası zamanın en büyük hazanlarından “Bülbüli Salamon” unvanına sahip Salamon Algazi’dir. Klasik dini eğitimin yanı sıra modern bir eğitim de aldı. Bestekâr Şemtov Şikar ve Hayim Alazraki’den musiki dersleri aldı. Bet İllel yeşivasında zamanın hahambaşı büyük bilge Rav Avraam Palaçi’nin öğrencisi oldu. Yeni açılan İzmir Bet İsrael sinagogunun ilk hazanıdır. 1914 yılında da öğretmenlik yapmaya başladı. Maddi sıkıntıları artan 1923 yılında davet üzerine İstanbul’a göç eden Rabi Algazi müzik dehasını burada göstermeye başladı.

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf
Boşanmış bir kadının Kohen ile evlenme yasağı

Bet Amikdaş’taki kutsal görevlerin devamlı olarak takipçisi ve uygulayıcısı olan Kohenler bazı evlenme kurallarına sahiptirler. Buna göre Kohen olan biri “geruşa” yani boşanmış bir kadınla evlenemez. Get almak suretiyle dini anlamda boşanmış olan kadınlara get bitiminde seremoniyi gerçekleştiren Bet Din tarafından bir Kohen ile evlenemeyeceği tebliğ edilir ve bu konuda bilgilendirilir. 

HAFTANIN SÖZÜ

Bir adam yeni bir eş aldığında, savaşa gitmeyecek ve herhangi bir işle görevlendirilmeyecektir; bir yıl evde özgür olacak ve karısını mutlu edecektir. (Devarim 24/5)