Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Bereşit47:28-50:26)

Mısır'da geçirdiği 17 yılın ardından, Yaakov günlerinin sona ermek üzere olduğunu hisseder ve Yosef'i çağırtır. Ona, kendisini Mearat Amahpela'ya, Adam ve Hava'nın, Avraam ve Sara'nın, Yitshak ve Rivka'nın gömüldüğü yere gömeceğine dair yemin ettirir.

Yaakov hastalanır ve Yosef, iki oğlu Menaşe ve Efrayim'i kendisine getirir. Yaakov, Efrayim ve Menaşe'yi kendi çocuklarının statüsüne yükseltir; bu şekilde Yosef'e, aslında Reuven'in sahip olması gereken çift payı - behorluk hakkını - vermiş olur. Yaakov'un görüşü yaşlılıktan dolayı zayıfladığı için Yosef, oğullarını ona yaklaştırır. Yaakov onları öper ve kucaklar. Yosef'i bile bir daha göreceğinden ümidi kesmişken, şimdi onun çocuklarına beraha vermektedir. Berahayı verirken, daha güçlü olan sağ elini Efrayim'in başına koyar. Zira ileride Erets-Yisrael'in fethi sırasında Bene-Yisrael'in başında olacak olan Yeoşua, Efrayim'in soyundan gelecektir.

Yaakov, diğer oğullarını da, kendilerine beraha vermek üzere çağırtır. Yaakov'un verdiği berahalar, her bir kabilenin kendine has karakter ve yeteneğini yansıtır; ayrıca her birinin, Tanrı'ya hizmet konusunda kendine has görevini belirler niteliktedir. Yaakov 147 yaşında dünyadan ayrılır. Büyük bir cenaze korteji Mısır'dan kalkıp, onu Hevron'daki Mearat Amahpela'ya götürür.

Yaakov'un ölümünden sonra Yosef'in kardeşleri, onun intikam alacağından endişe etmeye başlarlar. Ancak Yosef onları rahatlatır; ailelerinin geçimini bile kendisinin sağlayacağına dair söz verir. Yosef kalan yıllarını Mısır'da geçirir ve Efrayim'in büyük torunlarını bile görmeye hak kazanır. Ölümünden önce, kardeşlerine Tanrı'nın kendilerini Erets-Yisrael'e tekrar geri götüreceğini söyler ve onlara, o zaman kendi kemiklerini de birlikte götüreceklerine dair yemin ettirir. 110 yaşında ölen Yosef mumyalanır.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf

“BU DA GEÇECEK”

Yaakov’un son yolculuğu: Yaakov Avinu ebediyete intikal ettikten sonra vasiyeti gereği kalabalık bir kafile ile Kenaan topraklarına götürülür ve Mearat Amahpela’da diğer iki ata gibi beraber ebedi istirahat yerine defnedilir. Tora bu yerde Avraam ve Yitshak’ın eşleriyle birlikte defnedildiğini ifade ederken Yaakov da Lea’nın kendisi tarafından burada defnedildiği bilgisini verir. Zohar tarafından paylaşılan bir bilgiye göre Yaakov’un defin işlemi bittikten sonra o yere insanoğlunun bir daha giremediğidir. Bu gün Hevron şehrinde bulunan bu kutsal mekan Yahudiler’in dua etmek için özellikle gittikleri en önemli yerlerden biridir.

Yosef ve Kardeşleri: Defin sonrası kardeşler ve Yosef Paro’ya verdiği söz gereğince Mısır ülkesine geri döner. Doğal olarak babalarının sağlığında Yosef’in başına gelenlerden dolay intikam almayacağını bilen kardeşler bir kuşku ve ümitsizliğe kapılırlar. Mısır ülkesinin iki numaralı adamı olarak Yosef kardeşlere istediğini yapabilecek güç ve otoriteye sahiptir. Kardeşler korkmaktadırlar ve bu korku da yersiz değildir. Yosef’in intikam amacı ile gerçekleştirebileceği eylem kimse tarafından sorgulanabilir değildir. İşte bu korku aslında Yaakov tarafından verilmeyen bile talimatı doğurur. Kardeşler ölümünden önce babalarının Yosef’e kardeşlerini affetmesi talimatını verdiğini söylerler. Aslında böyle bir talimat yoktur ancak kardeşler bazı şeylerden korktukları için bunu bu şekilde söylerler. Tora Yosef’in bu niyette olmadığını ve bu sanal emri duyduktan sonra ağladığını öğretir. “Korkmayın ben Tanrı’nın yerinde miyim” ifadesini kullanan Yosef niyetinin bir intikam olmadığını belirtir. Onları teselli eder hatta Tora’nın ifadesiyle onların kalplerine hitap edecek şekilde konuşur.

“Atahat E.loim Anohi” ifadesi bir soru gibi görünse de farklı yorumlar içinde “Hida” ismi ile bilinen Rabi Hayim Yosed David Azulay cümleyi retorik bir soru olarak değil de bir ifade olarak değerlendirir ve güçlü bir açıklama yapar. Yosef burada Tanrı’nın “yerinde” olmadığını söyler ancak Tanrı’nın “altında” yani gözetiminin altında yaşadığını da dile getirir. Tanrı’nın insanların yaşamını kontrol ettiğini ve herhangi bir durumun anında tersine dönebileceğini Yosef bu ifadeyle anladığını ima etmektedir. Fakir bir dilenci birden bire zengin bir insan olarak uyanabilir ve hayatı değişir. Çok zengin olan biri basit bir hata veya olaya bağlı olarak bütün servetini kaybedebilir. Durumumuzun ve yaşadıklarımızın sürekli olacağına dair bir garanti yoktur. Bu yüzden Yosef de kardeşlerine “intikam” amacı ile yetki ve otoritesini kullanma niyetinde olmadığını ifade edebilmiştir. Bu kardeşler için paha biçilmez bir güvencedir. Yosef Mısır’a geldiğinde köledir. Kölelikten sonra uzun bir hapis deneyimi vardır. Sonradan Tanrı’nın yardımı ile bu konuma gelebilmiştir. Konum ve mevkilerin sürekli olmadığının bilincinde olan Yosef itibar ve konumunu kötü amaçlar için kullanmamıştır.

“Bu da geçecek.” Üzerinde “gimel”, “zayin” ve “yud” harflerinin bulunduğu bir yüzük takan bir kraldan söz edelim. Bu kral ne amaçla bu yüzüğü taktığını soranlara “gam ze yaavor – bu da geçecek” cümlesinin ilk harflerinin olduğunu söyler. Kral bazen bir savaşı kaybedebilir. Ümitsizliğe, endişeye ve üzüntüye kapıldığında yüzüğe bakan kral bu sıkıntı ve üzüntülerin de geçici olduğunun farkına vararak yenilginin kalıcı olmadığını bir dahaki sefere durumun kendilerinin lehine değişebileceğini kendi kendine telkin eder. Elbette ki başarı ve zafer durumunda da yine yüzüğe bakarak kibre, gereksiz gurura kapılmadan başarılara aşırı güvenmemesi gerektiğini anlar.

Hayatın çarkı tabiri caizse “çarkıfelek” dönmeye devam etmektedir. Gerek rahatlık kaynağı olan zaferler, başarılar, gerekse hüzün ve endişe kaynağı olan sert uyarılar sadece Tanrı’nın bizlere gönderdiği önemli mesajlardır. Bu mesajların içerdiği dersi anlamak ve uygulamak da bizim görevimizdir. Yosef sorun ve sıkıntılarımızın sürekli olmadığını göstererek bizleri rahatlatır. Çektiği büyük sıkıntıların sonu aniden gelivermiştir. Bizler bu mesaja göre şu anda içinde bulunduğumuz süreç dahil nasıl bir sorunla karşı karşıya kalırsak kalalım umut ve iyimserliğimizi korumamız gerekir. Öte yandan, bu mesaj bizi hayattaki nimetlerimizle çok rahat ve güvende hissetmememiz ve hiçbir şeyi hafife almamamız konusunda uyarır. Sahip olduğumuz her şey, uygun gördüğü şekilde verme ve alma gücüne sahip Tanrı’nın bir armağandır. Bunun farkında olmak ve bu armağanın bize sunduğu nimetlerin keyfini ölçülü bir şekilde çıkarmak hakkımızdır. Bu nedenle sahip olduğumuz nimet ve güzellikler için her zaman Tanrı’ya minnettar olmalı ve minnetimizi göstermenin yolunu bulmalıyız.

DİVRE TORA
Rav Albert Gerşon

"Vayomer leYosef ine aviha hole"
"Yosef'e babasının hasta olduğu söylendi."

Goşen şehrinden gelen ulak, Yosef'e babasının hasta olduğunu iletir. Bu mesaj peraşamızda yazılması için oldukça sıradan bir mesaj gibi görünmektedir.  Yaşlı insanların hasta olması normal bir durumdur.

Pirke de Rabbi Eliezer adlı kaynağa göre Yosef 'e babasının hasta olduğu söylendiği bu ana kadar dünyada hastalık nedir, bilinmiyordu.  İnsanlar,  yaşamını bir hastalık sonucunda değil, burun deliğinden ruhunun çıkmasıyla noktalıyordu. 

Yaakov,  insanlar hayatın son bulacağı anı bilmeli diye düşünerek,  Tanrı'ya dua etmiş bunun sonucunda hastalık gelmiştir. Amaç insanların son anlarını teşuva ile geçirmesi ve çocuklarına uygun mesajlar bırakabilmesidir. 

Tanrı bu isteği uygun bulmuş ve dünyaya hastalık gelmiştir.  Bu olay ilk Yaakov' la başlamış o yüzden insanlar şaşırmıştır.  

Bir keresinde bir uçak kazasının haberinde yorumculardan biri, “Tanrı'ya şükürler olsun, onlar ne olduğunu hissetmeden bir anda yaşamlarını noktaladı.” şeklinde yorum yapar. Bunu  duyanlar bu ölüm şeklinin acısız, hissetmeden olduğu için ideal olduğunu düşünülebilir. 

Pirke de Rabbi Eliezer bize ölümün, Yahudi düşüncesine göre nasıl anlaşılması gerektiğini öğretir. Acılı, sıkıntılı bir yol yaşamın son anları için hiç tercih edilebilir bir yol değildir belki ama bu dünyadan ayrılan biri son anlarını hissedip,  geride bıraktıklarına son mesajları verebilir. Heşbon Nefeş yapar yani, noktaladığı yaşamında yaptığı yanlışları itiraf edip, ruhunu ebedi yolculuğa hazırlar. Bunu itiraf ederken çocukları ideal bir ders alarak bu hataları tekrar etmemelidir.

Ölümün bir son olduğunu düşünenler hiç acı çekmeden, yukardaki örnekte olduğu gibi bir anda hızlı bir şekilde  bu dünyadan ayrılmayı ideal bulabilir ama Yahudi gibi düşünmesi gerekenler, Yaakov Avinu 'dan öğrendiğimiz gibi ruhun ölümsüz olduğunu bilirler. Bu dünyadaki seçimlerimiz için gelecek dünyada yargılanacağımızı bilirler. Bu yüzden, bu dünyadaki son anlarında sıkıntı çekmek Tanrı’nın huzurunda yaşanabilecek utanca tercih edilmelidir. Yaşam bizim isteğimizle verilmedi, ayrılırken de sorulmayacak. Her an teşuva ve Tanrı bilinciyle yaşamak hem bu dünyada hem de olam abada gerçek huzur anlamına gelir. Sağlıklı, huzurlu ve Tora öğrenim ile dolu yıllar bizim olsun.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Gerçek olan bir durum için yemin etmek doğru mudur?

Yemin edilen konu gerçek dahi olsa o konuda yemin etmek yasaktır. Kişinin kendi hayatı veya çocuklarının hayatı üzerine yemin ederek karşısındakini ikna etme gayretine girmesi yasaktır. Çünkü insan ruhu Tanrısal bir kısım da içerir ve yemin eden bunu kullanır.

YAHUDİ BESTEKÂRLAR
Rav İsak Alaluf

Rabi Yeuda Benaroya

Rabi Yeuda Benaroya Edirne’de yaşamış bestekârlar içinde oldukça popüler olmuş biridir. Edirne’de “hocaların hocası” olarak büyük saygı ve değer görmüştür. Günümüze ulaşan birçok eseri Maftirim geleneğinde seslendirilir. Bunlar arasında Segah makamında bestelenen “Y.a Kadoş” adlı parça ile sözlerini Rav Hayim Moşe Becerano’nun yazdığı Uşşak makamında bestelenen “Hag Amakabim” eseri oldukça iyi bilinir. Rabi Ben Aroya unvanların zor alındığı bir dönemde Hazanlara verilen “Neim Zemirot BeYisrael” ile “Haham Şalem” unvanlarına da sahip olmuştur.

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf

Atseret gününde yeni korban getirme.

Yedi haftalık sayımın tamamlanmasından sonra “Atseret” dediğimiz güne erişilir. Rabiler bu günün Şavuot bayramı olduğunu öğretirler. Şavuot bayramının en önemli özelliklerinden biri de “Bikurim” mitsvasının yerine getirilmesidir. Bikurim ilk turfandalardan alınan ürünlerin Bet Amikdaş’a getirilmesidir. Günümüzde Şavuot bayramı sadece Tora’nın tevdii bayramı olarak değil aynı zamanda “atseret” ve Hag Abikurim” isimleriyle de bilinmektedir.

HAFTANIN SÖZÜ

Üç şeye dikkat et, günahın eline düşmezsin: Senin üzerinde gören bir göz, işiten bir kulak vardır ve bütün yaptıkların bir kitapta yazılıdır. (Rabi Yeuda Anasi – Pirke Avot 2/1)