Bu Hafta İçin Saatler

11 TEVET

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5781

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

16:03

17:18

-----

Yeruşalayim

16:11

17:26

Tel Aviv

16:18

17:19

26 ARALIK

Tel Aviv

16:26

17:27

İstanbul

17:26

18:06

2020

İstanbul

17:31

18:12

İzmir

17:35

18:26

İzmir

17:40

18:31

VAYİGAŞ - ויגש



Peraşa Özeti
[www.chabad.org]
(Bereşit 44:18-47:27)


Kadehin Binyamin'in çuvalında bulunmasıyla kardeşler şaşkınlığa kapılırlar. Yeuda tek başına öne çıkar ve nazik ama kararlı bir şekilde, kendisini sunarak Binyamin'in serbest kalmasını talep eder. Bu fedakarlık hareketi, Yosef'in, kardeşlerinin kendisini kuyuya atan insanlardan çok farklı hale geldiklerini anlaması için yeterlidir; hemen kimliğini açıklar.

Kardeşler utançla büzülürler, ama Yosef onları teselli ederek, tüm olanların aslında Tanrı'nın bir planı olduğunu söyler. Yaakov'a onlarla bir mesaj gönderir ve tüm aileyi Mısır'daki Goşen bölgesine yerleşmeye davet eder. Tanrı Yaakov'a Mısır'a gitmekten, buranın manevi olumsuzluklarından korkmamasını söyler. Çünkü Tanrı Bene-Yisrael'i, ahlaksızlığın ve yozlaşmışlığın çok yaygın olmasına karşın burada büyük bir millet haline getirecektir.

Tora daha sonra Yaakov'un ailesini listeler ve Moşe Rabenu'nun annesi Yoheved'in doğumunu ima eder. Mısır'a toplam 70 kişi iner ve Yosef, 22 yıl ayrı kaldığı babasına kavuşur. Onu kucaklar ve sevincin verdiği duygusallıkla ağlamaya başlar. Yosef, babasını ve kardeşlerini Paro'yla tanıştırır; Yaakov Paro'yu mübarek kılar. Yosef, kıtlığın etkilediği halka, buğday karşılığında, sahip oldukları her şeyi - hatta köle olarak kendilerini - Paro'ya vermeleri gerektiğini bildirir. Bene-Yisrael ülkeye yerleşirler ve sayıları gittikçe artmaya başlar.

 

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
Yeuda ve Yosef

İki kralımız var: Peraşamızda her ne kadar Yosef’ın kendini tanıtması ve Yaakov ile kavuşması “mutlu son” gibi görülse de aslında Mısır esaretinin fiilen başladığının ilk kanıtları ortaya çıkmaktadır. Rabiler burada iki kralın mücadelesinden söz eder. Yosef ve Yeuda. Mücadelenin elbette ki nedenleri vardır ancak aralarındaki barış ancak Yaakov Mısır’a gelmeden önce sağlanır. Tora Yeuda’nın Yaakov tarafından önden gönderildiğini yazar. Rabilere göre amaç Goşen’de bir öğrenim evi inşa etmektir. Aynı zamanda Yaakov Yeuda ve Yosef arasındali sorunun halledilmesi ve barışın sağlanması için bir öncü gönderimi yapar. Yaakov evi bir arada barış içinde yaşamalıdır.

Yeuda ile Yosef’i karşı karşıya getiren olaylardan biri peraşamızın girişini anlatır. Burada Yosef, Binyamin’i yanında tutmak için bir plan yapar. Plan gereği Yosef’in bardağı Binyamin’in bohçasında çıkar. Yeuda bu başa gelenlerin Yosef’in satılması ile ilgili günahtan kaynaklandığından emin olduğu için hepsinin köle olarak alınacağına kesin gözüyle bakar. Ancak Yosef sadece Binyamin’i alıkoymak isteyince Yeuda uyanır. Yosef’in satılma günahı ile Binyamin’in ilgisi yoktur. O halde ortada başka bir şey vardır ve Yeuda Yosef’e “yaklaşır”. Yosef’in buradaki niyeti çok farklıdır. Rahel’in oğlu olan Yosef kardeşler tarafından hiç sıkılmadan satılabilmiştir. Rahel’in bir diğer oğlu olan Binyamin için kendilerini ortaya koymaları “teşuva” yaptıklarının sinyalidir. İşte Yosef bunu görmek ister. Yeuda burada sınavı geçer. Birkaç cümle ile Yeuda’nın konuşmalarının satır aralarına bakalım:

“Ki hamoha kefaro – sen firavun gibisin.” Burada Yeuda sanki Yosef’e kompliman yapar gibidir. Onun önemini vurgulamaktadır. Ancak ona tarihten de bir ders vermeyi ihmal etmez. Avraam zamanında yaşayan büyükbaban Paro Sara’yı alıkoymak istemiş ve bütün toplumu cezalandırılmıştı. Şimdi sen de “aynı” durumdasın. İşlenen günahta Binyamin’in suçu yoktur. Ama ısrar edilecek olursa Yosef de efendisi olan Paro da gereken dersi alacaktır.

“Veasima eni alav – gözümü üzerine yerleştireyim yani bir bakayım”.Yosef Şimon’u salmak için öne sürdüğü Binyamin’i görme şartı gerçekleşmiş ve Yosef artık inanmıştır. Karşısındakiler casus değildir. Binyamin’i görmek isteyen şimdi onu alıkoymak istemektedir. Bu konuda geri adım atmaya Yeuda’nın niyeti yoktur çünkü babasına söz vermiştir.

Yeuda daha sonraları David Ameleh tarafından öğretilen bir esası öğretmek istemiştir. “Herev hada munahat betsavaro şel adam al yimne atsmo min arahamim – üzerinde sallanan bir kılıç varsa bile insan merhametten ümidini kesmemelidir.” Yeuda ümitsiz durumdadır. Ancak müthiş bir çaba ile Yosef’in kalbini yumuşatmayı başarmıştır. Her durumda yapılabilecek her şeyin mutlaka yapılması gereken gayretin gösterilmesi gereklidir.

Neden Yeuda? Herkesin aklına gelebilecek bir soruyu paylaşalım: Neden herkes kenarda beklerken Yeuda duruma bu kadar müdahil olmuştur? Sorunun cevabı aslında basittir. Binyamin’in dönüş garantisini babasına veren Yeuda’dır ve üzerine bir sorumluluk almıştır. Bizler buradan önemli bir ders çıkarma şansına sahip olabiliriz.

Bir kişi kendini daha da ileriye götürmek istiyorsa sorumluluk üstlenmeli ve bunu yerine getirmek için elinden gelen her şeyi yapmalıdır. Özellikle mitsvalar konusunda üzerimize sorumluluk almadığımız durumlarda yerimizde saymaya devam ederiz. Bunu birden yapmak zorunda değiliz. Her gün Tefilin takan ama sinagogta dua etmeyen bir kişiyi ele alalım. Her şeyden önce sinagogta minyan olmadan söylenen bir Tefila bile evde beyahid söylenen Tefila’dan daha kıymetlidir. Hele ki minyan ile söylenen Tefila çok daha büyük bir değere sahiptir. Birkat Kohanim sırasında Tanrı ile cemaat arasında bir transfer yolu görevini üstlenen Kohen her sözcükte cemaati mübarek kılarken sayısız mutluluk ve bereketin dünyaya gelmesini sağlamaktadır.

Yosef’in sözlerindeki gizem: Yüz otuz yaşındaki bir kişiye yirmi iki senedir öldü bildiği oğlunun yaşadığını söylemek çok kolay değildir. Herkesin bildiği Midraş’a göre Serah bat Aşer bir şarkı ile bunu büyükbabasına iletir. Ancak pasuk Yaakov için “vayafog libo ki lo eemin – kalbi sıkıştı çünkü inanmadı” ifadesini kullanır. Oğulları da onu başında ikna edemezler. Ancak Yaakov Yosef’in ne söylediğini kelime kelime duymak ister. “Samani E.loim lemoşel beerets Mitsrayim.”

Yosef elbette Tanrı’nın yardımı ve yetenekleri sayesinde Mısır ülkesinin iki numaralı insanıdır. Babasına bunu iletirken yeteneklerinden hiç söz etmez. Bu makama Tanrı’nın yardımı ile gelebildiğini ifade eder. İnsanların buradan da öğrenmesi gereken çok önemli bir etik vardır.

Bizler insan olarak bir yere geldiğimizde bunu öncelikle yeteneklerimiz sayesinde başarabildiğimizi ifade etmekten keyif alırız. Bu yeteneklerin kim tarafından verildiği ise genellikle zikretmekten kaçındığımız bir konudur. Asıl önemli olan ve gerçek alçakgönüllü olmanın anahtarı burada gizlidir. Elbette yeteneklerimiz vardır. Bu yeteneklerimiz Tanrı’nın bize armağanıdır. Bu yetenekler için teşekkür etmeyi bilmek de görevimizdir. Tefila sırasında bile önce Tanrı’nın bize sağladıklarına teşekkür etmek sonra da ihtiyaçlarımızı söylemek gerekir. Tanrı’nın ismini bu gibi yerlerde itina ile kullanmak önemlidir.

Şema Yisrael: Buna güzel bir örnek vermeye çalışalım. Yosef babasını karşılamak için Goşen eyaletine kendi kullandığı arabası ile gider. Babasını karşılamaya köleleri ve görevlileri ile değil “oğlu” olarak gitmesi gerektiği gibi gider. Pasuk babasını gördüğü anda Yosef’in babasına sarıldığını, ağladığını tekrar sarılıp ağladığını söylemektedir. Midraş burada Yaakov’un Şema duasını okuduğunu söyler. Praglı Maaral doğal olarak bir soru sorar. Eğer Şema vakti ise ve bir an evvel bu mitsvanın yerine gelmesi gerekiyorsa neden Yosef bu mitsvayı yerine getirmek için adım atmaz. Eğer vakti değilse neden bu dua daha sonra söylenmemiştir? Praglı Maaral Yaakov’un böyle önemli bir anda Tanrı’nın mutlak hakimiyetini kabul ettiğimiz duayı söyleyerek Tanrı’ya teşekkür ettiğini öğretir. Günümüzde bu kadar uç noktada bir büyüklük göstermek çoğumuzun ulaşabileceği bir nokta değildir ama atalar böyle durumlarda ne yapılması gerektiğini göstererek bizlere ders vermeyi amaçlamaktadırlar.

DİVRE TORA
Rav Yeuda Adoni

Her yıl, Vayeşev Mikets Vayigaş peraşalarını okuduğumuzda, Yaakov Avinu gibi sadık bir kişinin evlatları arasında ayırım yapabileceğini, diğer evlatlarının kardeşleri Yosef’i ne kadar kıskandıklarını bildiği halde Yosef’i sürülerini otlattıkları çayıra göndermesini ve tehlikeye atmasını düşündürür.  Mişla kitabında mevcut olan ve her gün tefilada okuduğumuz RABOT MAHAŞAVOT Belev İş, VAASAT AŞEMİ takum insan yüreğinde çok şey tasarlar, fakat gerçekleşen Tanrı’nın amacıdır cümlesi bu soru işaretlerini açıklar, henüz Bereşit kitabının ilk peraşalarını okuduğumuz zaman Tanrı’nın Avraam Avinu’ya “zaman gelecek senin neslin yabancı topraklarda esaret ve gurbet çekecekler” “Bereşit 15/13 Leh Leha peraşası”  Tanrı’nın bu sözünün gerçekleşmesi VAYEŞEV peraşasında başlar kardeşlerinin Yosef’i  Yişmaelim’lere Yişmael’imlerin Midyanim’lere ve sonuçta Mısır’a köle olarak getirilmesi ile başlar. Sonuçta Yosef Mısır Firavunu’nun gördüğü rüyaları açıklaması neticesinde Mısır’da vezirliğe yükselir. Kenaan topraklarında vuku bulan kuraklık sonucundan Yaakov Avinu evlatlarını erzak almak üzere Mısır’a gönderir, Binyamin hariç 10kardeş Mısır’a gider. Yosef Mısır’ın veziridir, Yosef onları tanır fakat abileri onu tanıyamaz. Yosef onlarla diyalogu genişletir, erzak verir konuşmalarında babalarının yanında bir kardeşleri olduğunu söylerler. Yosef bir daha gelişlerinde küçük kardeşlerini görmek istediğini söyler ve Şimon’u rehin alarak tutar. Şimon’u alabilmek için mecburen ikinci bir gidişte babalarından ricalarla Binyamin’i alırlar ve Yosef Binyamini görmekle çok mutlu olur. Abilerini ve Binyamin’i çok güzel ağırlar fakat abileri hayret içinde kalırlar bu kişi kim? Bizlerle neden bu kadar ilgileniyor bu kadar sorular soruyor. Tanımadığı babamız hakkında sorular soruyor hepsi bir muamma. Tekrar çuvallarını doldururlar Yosef Binyamin’in çuvalına gümüş kupasını koymalarını söyler, ayrılırlar ve kısa bir süre sonra peşlerine adamlar gönderir ve onları hırsızlıkla itham eder. İşte bu olaylardan sonra Peraşamız Vayigaş gelir. Yosef ben sizlere bu kadar ilgi gösterdim ne için bu kötü davranışta bulundunuz? Yosef’in ağabeyleri asla biz böyle bir davranışta bulunacak insanlar değiliz, çuvallarını boşaltırlar gümüş kupa Binyamin’in çuvalında çıkar herkes hayret içinde ne diyebiliriz ne söyleyebiliriz Tanrı günahımızın kefaretini ödüyor. Yosef suçlu olan küçük kardeşiniz kölem olacak sizde babanızın yanına gidin. Yeuda yakarır yalvarır ve Yosef ile aralarında sert bir tartışma vuku bulur artık Yosef Yeuda’nın bu sert çıkışlarına dayanamaz yanındaki herkesi dışarı çıkarıp ANİ YOSEF ben Yosef’im Aod Avi HAY? Babam hala yaşıyor mu? Yosef onları şu sözlerle yatıştırır. Siz bana hiçbir şey yapmadınız bütün bu olaylar Tanrı’nın isteği ile cereyan etmiştir şimdi gidip babama müjdeyi verin ve buraya getirin. Yosef kraliyet arabaları göndererek babasını Mısır’a getirir. İşte Tanrı’nın Avraam Avinu’ya dediği zaman gelecek senin neslin yabancı ellerde gurbet hayatı çekecekler sözü Yaakov Avinu’nun kraliyet arabaları ile gitmesi ile başlar, böylece Mısır esareti kendini gösterir.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
(Kaynak: www.hidabroot.org)
Rav İzak Peres

Sinagogda nelere dikkat etmeliyiz?

Sinagoglar Şulhan Aruh 15’de  bahsedildiği gibi küçük Bet Amikdaş olarak değerlendirilir.  Bu mekanlarda basit davranış, espri, gereksiz konuşmalar yasaktır. Zoar da yazdığı üzere alışkanlık haline gelen bu davranışlar gazete okumaya kadar inmiştir. Bu sebeple dikkatli olunması gereken hassas yerlerdir. Sinagoga dua haricinde girmek için ihtiyaç olduğu zaman bunu izinli hale getirebilmek için Teilim’den veya Tora’dan birkaç cümle okuması yeterli olacaktır.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
Rav İsak Alaluf

מזוזה – MEZUZA

Anlam olarak kapı çerçevesi veya “süve” dediğimiz yerdir. Mezuza evimizin ve kapılarımızın girişinde Tanrı’yı hatırlamak amacıyla ve Tanrı emri ile kullandığımız bir objeye işaret eder. Mezuza içinde Şema duasının ilk iki bölümünün yer aldığı deri üzerinde yazılmış bir objedir. Yedi yılda iki kez kontrol edilmelidir. Mezuza “uhtavtam al mezuzot beteha uvişareha – kapılarınızın ve girişlerinizin çerçevelerine yazacaksınız” emri gereği takılır. Mezuza üzerinde yer alan Tanrı’nın “Ş –A – D – A – Y” ismi aynı zamanda “şomer delatot Yisrael – İsrael kapılarının koruyucusu” ifadesinin ilk harflerine de tekabül eder. Banyo ve tuvalet dışında her girişe Kaşer bir Mezuza takılmalı ve Mezuzalar mutlaka yetkili biri tarafından olması gereken sürelerde kontrol edilmelidir.

MİTSVALARI TANIYALIM
Rav İsak Alaluf

Sefer Ahinuh yirmi beşinci sırada kainatın Tek bir Tanrı tarafından yaratıldığı ve idare edildiği gerçeğine imandan söz eder. Tanrı bizi Mısır esaretinden çıkarmış ve bizlere Tora vermiştir. Pasuk Şemot kitabı 20/2’de ve on emrin ilk cümlesinde “anohi Ad… E.loeha aşer otsetiha meerets Mitsrayim” demektedir. Bu emir sadece kainatın bir yaratıcısı olduğuna iman etmenin yanı sıra Mısır çıkışı ve on belanın tesadüfen gerçekleşmediğinin bilinmesi anlamına da gelir. Bilinmelidir ki Tanrı bizi Mısır’dan Kendi isteği ile Avraam, Yitshak ve Yaakov’a verdiği sözün gereği olarak çıkartmıştır. Bu mitsvanın kökeni hakkında açıklamaya gerek yoktur. Mitsva net ve açık olarak karşımızdadır. Buna iman etmeyen kişi “kofer beikar – temelden inkarcı” olarak kabul edilir.

HAFTANIN SÖZÜ

Bilge için yaşlılık hasat mevsimidir. (Yahudi atasözü)