PERAŞA ÖZETİ

[www.chabad.org]
(Devarim 32:1-32:52)

Bu peraşa, Moşe Rabenu'nun, ölmeden önce kabilelere verdiği berahaları içerir. Bunun ardından Moşe 120 yaşını doldurduğu gün, Nevo dağına çıkar ve dünyadan ayrılır. Moşe, kimsenin bilmediği bir yere gömülür. 120 yaşında olmasına rağmen Moşe'nin fiziksel kuvvetinde hiçbir eksiklik olmamıştır.

Moşe'nin yas dönemi sona erdikten sonra, onun yerini Tanrısal Ruh'la dolan Yeoşua almıştır. Ama Moşe gibi Tanrı'yı yüz yüze görmüş olan bir başka peygamber olmamıştır.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
YİSAHAR VE ZEVULUN

“Zevulun için çıkışında sevin ve Yisahar çadırlarda sevinsin dedi.”

Tora’nın son peraşası olan Vezot Aberaha’da Moşe Rabenu vefatından önce her kabileye bir kutsama verir. Bu kutsamalardan birinde pasukta görüldüğü gibi Yisahar ve Zevulun birlikte anılmaktadır. Rabiler bu pasuk içinde oldukça fazla soru olduğunu görürler. Bu pasuğun gerisindeki anlam nedir? Neden Zevulun çıkmak yani seyahat etmekle bereketli kılınırken Yisahar için bereket çadırlarındadır? Yisahar Zevulun’dan yaşça büyük olmasına rağmen neden Zevulun önce bereketlendirilmiştir? Bu pasuğu farklı yönlerden ele alarak Yisahar ve Zevulun arasındaki ilişkiye yakından bakacağız.

Klasik açıklamaya göre Yisahar ve Zevulun arasında bir anlaşma vardır. Bu anlaşmaya göre Zevulun ticari konulardaki başarısını ve buradan elde etmiş olduğu gelirle Yisahar kabilesinin büyük bilgeleri sayesinde gerçekleştirilen Tora eğitime sponsor olur. Bu sponsorluk Zevulun kabilesinde Tora öğrenimine verdiği destek için de manevi bir kazanım sağlar. Tora öğrenmesi için başkasına mali destek sağlayan kişi, Tora’ya tamamen beden ve zihinle bağlı kalmasını sağlar.Pasuk Zevulun’u Yisahar’dan önce anar. Çünkü Rabilere göre bir başkasının mitsva yapmasına neden olan kişi yapandan daha büyük kabul edilir. Aynı zamanda bilgelerimizin öğretisine göre “im en kemah en Tora – geçim yoksa Tora yoktur” ifadesi Tora öğrenimi için kaynak sağlamanın önemine gönderme yapmaktadır. Zevulun, ticaret için çabalarken ortaklıktan aldığı payla kutsanmıştır. Yisahar, Tevrat eğitimindeki payında başarı için kutsanmıştır.

Moşe Zevulun kabilesini “çıkışında” bereketlendirmiştir. Zengin adam evinde iken çok rahattır. İmtiyazları ve rahat imkanları vardır. Kendi mekanından çıkıp seyahat etmeye başladığında kutsamaya ihtiyaç duyar. Zengin tüccarı simgeleyen Zevulun bu nedenle “çıkışında” bereketlendirilmiştir. Ancak Yisahar, başkalarının evlerinde keyif aldıkları yarar ve rahatlıkların tadını çıkarmadan, genellikle daha sınırlı koşullarda yaşayan bilge insanı temsil eder. Bu yüzden de Yisahar evde bereketli kılınır. O evinde mekanında kutsamaya ihtiyaç duyar.

Moshe Rabenu aynı zamanda  Zevulun'a bir mesaj verir. Ona finansal başarı için tavsiyelerde bulunur. İş dünyasında başarının en önemli anahtarlarından biri olumlu bir tutumdur. Mesleğe neşe ve iyimser bir tavırla yaklaşıldığında, başarı şansı önemli ölçüde artar. Bu yüzden Moşe Zevulun kabilesi için “semah Zevulun – sevin Zevulun” tabirini kullanır. İyi niyet ve pozitif enerji başarının da anahtarlarından biridir.

Parnasa yani geçim ile ilgili kutsal isimlerden biri “het”, “tav” ve “haf” harflerinde oluşur. Bazı pasuklarda bu ismin yer aldığı gizemler vardır. “Veayita ah sameah” ifadesi Sukot bayramının anlatıldığı Devarim peraşalarında yer alır. Burada Sukot bayramında “sevinme” emri verilmektedir. Bu ifadenin son harfleri aynı zamanda parnasa ile ilgili kutsal ismi bize verecektir.

Kadiş duasında “verevah” sözcüğünü söylediğimiz zaman aslında parnasa ile ilgili isme atıfta bulunuruz. Kar, rahatlık anlamına gelen “revah” sözcüğünün sayısal değeri iyi yüz on dörttür. Hemen başında bulunan “vav” harfi “ekleme” anlamına geldiğinden bu sayıyı ikiye katlar. Böylelikle dört yüz yirmi sekiz sayısına ulaşılır. Bu sayı parnasa ile ilgili ismin de sayısal değeridir.

Yisahar-Zevulun ortaklığının faydaları çok büyüktür. Tora öğrenimini desteklendiğinde alınan ödül, normal mantığın belirleyeceği değeri aşar. Tora öğreniminin sonucunda elde edilen faydanın bu öğrenimi destekleyenlere yaramayacağı doğru bir görüş değildir. Sözgelimi Tora öğrenen bir kişi aynı zamanda kendisini birçok kötü eğilimden korur. Bunu destekleyen kişi de aynı şekilde bir korumaya sahip olur. Moşe Rabenu’nun belirttiği “samah Zevulun betseteha” ifadesi Zevulun gibi iş insanlarının iş yaptıkları sırada kendilerini yanlış yollara sokacak yetser ara etkinliklerinden korundukları anlamına gelir.

Pirke Avot sadece geçim yoksa Tora yoktur dememektedir. Öğretinin devamını da akılda tutmak gerekir. “İm en Tora en kemah” ifadesi Tora olmadığı zaman geçimin de olmayacağını öğretir. Unutulmaması gereken şey iş insanlarının da Tora öğreniminden sorumlu olduklarıdır. Onların “sadece” maddi destek sağlamaları kendilerinin akıllarına geldiği gibi yaşayacakları anlamına gelmemektedir.

Lea dördüncü oğlu olan Yehuda’yı dünyaya getirdiğinde ismini verirken “apaam ode et Ad – şimdi Tanrı’ya teşekkür edeceğim” demiştir. “Yahudi” ismi sıklıkla ifade ettiğimiz gibi “leodot” teşekkür etmek fiilinden türer. Onun için de her sene olduğu gibi yazılarımızın sonunda teşekkürlerimizi sunmak bizler için son derece keyifli satırları yazmak anlamını taşıyor.

Sevgili Hayim Hason siz beni yazmak konusunda teşvik etmesiydiniz bu yazılar beş sene boyunca sürmezdi. Evet yazmayı sevdiğim doğrudur ama sizin teşvik ve desteğiniz benim için çok önemli. Size yürekten teşekkür ederim. Sevgili başkanım Ester Asa yönlendirmeniz, teşvikiniz bu broşürün hep daha güzel olmasının sebebidir. Teşekkür ederiz. Sevgili Suzet Bennun ve Çela Şaboy hatırlatmalarınız, ikazlarınız zorlukları kolay hale getirmeniz HEGKOM ailesinin gerçek bir aile uyumu içinde çalışmasının sebebidir. Teşekkür ederiz. Bu broşür sadece benim yazılarımdan oluşmuyor. Her hafta değerli yazıları ve bilgileriyle bizleri aydınlatan Rabilerimize sonsuz teşekkür ediyoruz. Bu yıl “günlük alaha” kavramı ile birçok soruya cevap vermemizi sağlayan kuralları derleyerek kolay okunur ve anlaşılır şekle sokan sevgili Rav İzak Peres’e de teşekkürlerimizi sunmak isteriz. 

Hep derim ya burada yazdıklarımız sayesinde bizler hep öğrenmeye devam ediyoruz. Bilgelerimizin öğretilerini derleyip aktararak birlikte öğrenmenin keyfini yaşıyoruz. Bazen sürç-ü lisan ettiysek de önce Tanrı’nın sonra okuyucularımızın bağışlayıcılığına sığınıyoruz.  

Sağlıklı ve huzur dolu ortamlarda birlikte olmak dileği ile…

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

ארבעתהמינים – DÖRT BİTKİ

Sukot bayramında dualarımızda elde tuttuğumuz demetin genel adıdır. Dört bitkiden oluşur. Turunçgillerden olan Etrog, Hurma ağacının yaprakları açılmamış dalı olan Lulav, Mersin ağacının dalı olan Adas ve Söğüt ağacının dalı olarak bilinen Arava. Bu dört bitki vücudumuzun belli yerlerini simgelediği gibi toplumda farklı dört Yahudi tipini de temsil eder. Bu demetin bir arada tutulması dualarımızda kişisel veya toplumsal olarak birlikteliği vurgulamaktadır.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

Agomel Berahasını kim ne zaman söylemelidir?

Önce berahanın ne olduğuna ve anlamına bakalım:

Baruh ataAd. Elokenu meleh aolam AGOMEL LEHAYAVİM TOVOT ŞEGEMALANİ KOL TUV.
Sen,  bize  iyi bir hayat bahşeden ve sen bize güzellikleri veren Tanrı’mız Aşem ve dünyanın kralı mübareksin.

Bu duayı dört kişi söylemelidir. Deniz seyahati yapanlar (Kesintisiz 72 dakikalık bir seyahat olmalıdır), çölden geçenler, hastalıktan kalkanlar (en az üç gün yatakta yatanlar için), hapishaneden kurtulanlar.

Bu dua tercihen üç gün içinde 10 kişi önünde söylenmelidir. Sinagogta Sefertora okunduktan sonra söylenmesi uygundur. Süre geçtikten sonra 10 kişi bulduğu zaman söylenebilir.

DİVRE TORA
Rav İzak Peres

Yeoşua (1:8) ' Lemaan tişmor laasot kehol akatuv bo ki az tatsliah et deraheha veaz tazkil.'

Yahudi bir çocuğun büyüklüğünü anlatan bir hikaye vardır. Bu hikayeyi anlatan Rabi küçük bir çocukken 40 aile ile bir gemide seyahat etmekteydi. Büyük bir fırtınaya yakalanan gemi, batma tehlikesiyle karşı karşıya kaldı. Bu gemi, Gibi Gaon Mivilna'nın en önemli öğrencilerinden biri olan Gaon Gibi Yisrael Maşkelov'a aitti.

Rabi, fırtınaya çözüm bulmak adına herkesin bir odada toplanmasını önerdi. Hepsinden günahlarını itiraf etmelerini istedi. Tanrı'nın onların günahlarını affetmesiyle birlikte fırtınanın da dineceğine inanıyordu. İşte en başta bahsi geçen o çocuk da bir itirafta bulundu. Çocuk şunları anlattı: ' Oturduğumuz daire Gaon Mivilna'nın dairesinin hemen yanındaydı. Dairelerimiz o kadar bitişikti ki Gaon Mivilna'nın tüm Tora eğitimini bizim evden duymak mümkündü. Babam bu öğrenimden o kadar zevk alıyordu ki işe gitmekten bile vazgeçmişti. Bu yüzden artık evde yiyecek lokma kalmamıştı. Evde çok kalabalık olduğumuz için yalan söylemek zorunda kaldım ama şu an itiraf ediyorum: Aileme, okulda bize öğle yemekleri verildiğini o yüzden de evde yemek yemek zorunda olmadığımı söyledim. Ben yemek yemeyince  ailenin diğer bireylerine daha fazla yemek düşecekti. Bu yalanı uzun süre devam ettirdim. Bu süreçte, ailem benim hep okulda yemek yediğimi düşündüler. '

Bunu duyan Rabi Maşkelov hıçkırarak ağlamaya başladı. Ellerine gökyüzüne kaldırıp 'Bak Tanrı'm. Nasıl da sevgili evlatların var! Kimdir senin milletin gibi ki hataları bu kadardır?'

Yamim noraim tefilalarında şöyle söylemekteyiz: 'Sıkıntıya bak ama suçlara bakma.' Bu durumda 'Hataya bile bak' diyebiliriz. 'Bak Tanrı'm. İsrael milleti'nin nasıl hataları vardır! 

İtiraf bitince deniz sakinleşti ve fırtına dindi.

HAFTANIN SÖZÜ

Huzurlu yürek bedenin yaşam kaynağıdır. Hırs ise insanı yer bitirir.
(Mişle 14/30)