Haftanın Peraşası BülteniTanrı, Moşe'ye Menora'daki "daimi kandili" besleyecek saf zeytinyağını Bene-Yisrael'den almasını söyler. Aaron bu alevi her gün, yakacak ve kandil "akşamdan sabaha" yanacaktır.

Lütfen Peraşa Kâğıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

   7 Mart

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2009

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

5:05

6:18

-----

Yeruşalayim

5:10

6:23

Tel Aviv

5:20

6:19

11 Adar

Tel Aviv

5:25

6:24

İstanbul

5:48

6:28

5769

İstanbul

5:56

6:36

T E T S A V E

 Hatırlatmalar:

ü Şabat Zahor

ü 9 Mart Pazartesi: Taanit Ester

ü 10 Mart Salı: Purim

ü 11 Mart Çarşamba: Purim Şuşan

ü 14 Mart Şabat: Şabat Para

 

Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

 

Peraşa Özeti (Şemot 27:20-30:10)

[www.chabad.org]

 

Tanrı, Moşe'ye Menora'daki "daimi kandili" besleyecek saf zeytinyağını Bene-Yisrael'den almasını söyler. Aaron bu alevi her gün, yakacak ve kandil "akşamdan sabaha" yanacaktır.

 

Koenler tarafından Mişkan'da hizmet ederken giyilmesi gereken giysiler tarif edilir: Tüm Koenler: 1) Ketonet - ketenden uzun bir entari; 2) Mihnasayim - keten don; 3) Mitsnefet ya da migbaat - keten bir sarık; ve 4) Avnet - bele sarılan uzun bir kuşak giyerdi.

 

"Koen Gadol - Baş Koen" buna ek olarak şunları giyerdi: 5) Efod - mavi, erguvani ve kırmızıya boyanmış yün, keten ve altın ipliklerle dokunmuş, önlüğe benzer bir giysi; 6) Hoşen - üzerinde Yisrael'in on iki kabilesinin isimlerinin yazılı olduğu on iki değerli taş bulunan bir göğüslük; 7) Meil - eteğinde altın çanlar ve dekoratif narlar bulunan mavi yünden bir üstlük; 8) Tsits - alında taşınan ve "Tanrı için Kutsal" yazısını taşıyan altın bir levha.

 

Tetsave peraşası ayrıca Aaron ile dört oğlu Nadav, Aviu, Elazar ve İtamar'ın, yedi günlük Koenlik'e atanma törenlerini ve tütsünün (Ketoret) yakıldığı Altın Mizbeah'ı yapma konusundaki ayrıntılı talimatları da içerir.

 

Purim'den önceye rastlayan bu Şabat günü, ikinci bir Sefer-Tora çıkarılarak Zahor (Devarim 25:17-19) peraşası okunur. Burada, Bene-Yisrael'e ilk saldıran millet olan Amalek'in yaptığını hatırlama ve bu milletin hatırasını gökyüzü altından silme emri vardır. Bu peraşayı okumamızın sebebi, Purim bayramının kötü adamı Aman'ın, Amalek soyundan olmasıdır.

 

DEVAR TORA

[Rabi Yuki Meir - www.torahmitzion.org]

 

Purim - Dikenlerin Arasında bir Gül

"Ve Şuşan şehri şaşkına döndü" (Megilat Ester 3:15).

 

"Ve Şuşan şehri coştu ve neşelendi" (Megilat Ester 8:15).

 

Megilat Ester'de, Şuşan şehriyle ilgili birbiriyle karşıt tanımlamaları okumaktayız. Bu tanımlar aslında Yahudiler'in farklı ruhi hallerini yansıtmaktadır: Bir yandan endişe ve gerginlik, diğer yandan ise heyecanı ve inanılmaz bir rahatlama söz konusudur.

 

Latora Velamoadim aslı eserinde, Rav Zevin, Şuşan şehrinin yukarıdaki tanımlaması ile Tanah'ta Bene-Yisrael için kullanılan Şoşana (Gül) benzetmesi arasındaki ilişkiyi inceler. Şir Aşirim'de, sürgündeki Yisrael'den "vadilerin hep taze kalan gülü" diye söz edildiğini görürüz. Yisrael, sürgünde olduğu zamanlarda bile "Dikenlerin arasında güzelliğini muhafaza eden bir gül gibidir" (Şir Aşirim 2:12). Güzel bir gül çiçeği alçak yerlerde, sevimsiz ve dikenli çalıların arasında büyür ve açar. Şir Aşirim'de, Bene-Yisrael'in sürgündeki varlığını yansıtan güçlü benzetme budur.

 

Başka bir Megila olan Eha kitabında ise Yisrael hakkında "Şaşırtıcı bir şekilde indi" (Eha 1:9) denmektedir. Bu da, açıkça buhranı ve gerilemeyi çağrıştıran sürgüne doğrudan bir atıftır. Bene-Yisrael asırlar boyunca sayısız zorluklar ve çöküşler yaşamış, ama hiçbir zaman unutulup terk edilmemiştir. Talmud (Megila 29a), Talmud şöyle demektedir: "Mısır'a sürüldükleri zaman Tanrı da onlarla gitti. Babil'e sürüldükleri zaman Tanrı da onlarla gitti."

 

Sürgün zamanlarındaki bu İlahi koruma güvencesi Bereşit kitabında dile getirilmektedir: Tanrı, Yaakov'a, "Mısır'a seninle ineceğim" (Bereşit 46:4) demiştir. Yine Tanrı, Teilim 91:15'te "Sıkıntıda onunlayım Ben" demektedir. İşte bu nedenle, Bene-Yisrael, ufukta hiç ümidin görülmediği çok sıkıntılı durumlara düştükleri zaman, bu bir "şaşkınlık" vesilesidir. Megila'da "Ve Şuşan şehri şaşkına döndü" denmesinin nedeni budur.Buna karşılık, kurtuluş ve hayatta kalış kutlandığında "Ve Şuşan şehri çoştu ve neşelendi" denmektedir.

 

Şir Aşirim'de, Tanrı'nın sürgün sırasında bize doğru çekilen Varlığı'na atıfta bulunan başka bir aydınlatıcı pasuk görmekteyiz: "Sevdiğim, bir ceylan veya genç bir geyik uzak dağlardaki bir geyik gibi dön" (Şir Aşirim 2:17). Ceylan hızlı hareket eder, geyik de sıra dağlardan ovalara atlayabilir. Sürgün sırasında Tanrı'nın açığa çıkışı "uzak dağlardadır". Onu yaklaştırmak için araç olarak "ceylan" ve "geyiğe", yani onların temsil ettiklerine ihtiyacımız vardır.

 

Rav Zevin, Tanrı'nın sürgünde ilk açığa çıkışının, Mordehay ve Ester'in günlerinde cereyan ettiğini açıklar. Mucize, bu kez doğa aracılığı ile gelmiştir: Ahaşveroş'un önce Vaşti'ye ve daha sonra da Ester'e beslediği büyük sevgi ve tutkuyla. Bu, Tanrı'nın, sürgündeki varlığıyla - "uzak dağlarla" - bağlantıyı yansıtır.

 

Megilat Ester'den bir yerde tomar olarak (Megilat Ester 9:32), başka bir yerde ise kitap olarak (Megilat Ester 9:28) bahsedilmektedir. Aradaki temel fark nedir?

 

Bir tomar veya mektup ancak okunduğu anda bir amaca hizmet eder, daha sonra değil. Bir kitap ise sonsuza dek değer taşır. Purim'in öyküsü, olayların gelişimi, içerdiği trajedi olasılığı ve sonrasında gelen kurtuluş bir "tomardır"; tarihin belirli bir döneminde Yahudiler'i yok etmek isteyen düşmanın başarısız kılındığı olayı kaydetme amacını taşır.

 

Ama daha derin bir seviyede, Purim öyküsü bütün gelecek nesillere ebedi bir mesaj taşıyan bir "kitaptır" da. "Mısır'a seninle ineceğim" (Bereşit 46:4). Tanrı, hayatımızın her aşamasında bize eşlik eder; bizim görevimiz zor zamanlarda bile, bu eşsiz ilişkiyi fark ve takdir etmektir.

 

Megila'nın, "Ve Şuşan şehri coştu ve neşelendi" (Megilat Ester 8:15) sözleriyle belirttiği üzere, hepimize neşenin tadını çıkarmak ve Tanrı'nın, atalarımızın hissettiği, yön veren Eli'ni görmek nasip olsun. Hepimizin Purim bayramı kutlu olsun!

 

4 Soru

Cevapları broşürün sonunda bulabilirsiniz.

 

1)      Normal (yani Koen Gadol olmayan) bir Koen için hangi dört giysi dokunmuştu? Koen Gadol için hangi ilave giysiler hazırlanmıştı?

2)      Efod'un omuz şeritlerindeki Şoam Taşları'nda ne hakkedilmişti?

3)      Tamid-korbanı ne zaman getirilir?

4)      29: 46'ya göre Mısır'dan Çıkış'ın amacı neydi?

 

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

 

İlk Kitap: MADA / BİLGİ (Devam)

5. Teşuva - Pişmanlık ve Geri Dönüş (Devam)

 

b) Teşuva (devam)

 

Kişi "yap" şeklindeki bir emri çiğner ve teşuva yaparsa, hemen affedilir. Eğer "yapma" şeklindeki bir emri, yani bir yasağı çiğner ve teşuva olursa, bu teşuva onun cezasını askıya alır ve Yom Kipur, ona bağışlama sağlar. Ama eğer söz konusu günah Karet veya ölüm cezasını gerektiren bir günahsa, teşuva ve Yom Kipur, onun cezasını askıya alır ve bazı acı ve sıkıntılar sonucunda günah bağışlanır. Eğer işlenen günah Hilul Aşem, yani Tanrı'nın İsmi'nin kutsiyetine halel getirme özelliği taşıyorsa, bağışlama ancak ölümle sağlanabilir. Yani teşuva, Yom Kipur ve sıkıntılar cezayı askıya alır ve ölümle günah bağışlanır.

 

Bir başkasına karşı işlenmiş günahlar, karşısındakinin zararını telafi etmedikçe ve onu teskin etmedikçe kişi asla affedilmez. Bazı günahlar pişmanlığı çok zor veya imkânsız kılar. Bunlar arasında şunlar sayılabilir: Başkalarının günah işlemelerine neden olmak (veya günah işlemelerine engel olmamak), daha sonra teşuva yaparım düşüncesiyle günah işlemek, cemaatten ayrılmak, emirlerle alay etmek, bilgeleri küçümsemek, azarlanmaktan nefret etmek, kim olduğunu bilmediği birine karşı günah işlemek (zira bu durumda bu kişinin zararı karşılanamayacak ve teskin de edilemeyecektir) ve kişinin günah olduğunu kabul etmediği veya sabit alışkanlıklar haline getirdiği günahları işlemek.

DEVAR TORA

["Straight Talk" / Rabi Shaul Rosenblatt - www.aish.com]

 

İyi Görünmek

 

Bet-Amikdaş'ta Koenlerin giydiği giysiler basitti - bir entari, bir don, bir kep ve bir kuşaktan ibaretti. Hepsi tamamen beyazdı. Hepsi buydu. Giysi görevi görmek ve çıplaklığı örtmek yeterliydi, daha fazlası değil. Görünen o ki, insanı insan yapan, giysiler değildir - özellikle Tanrı'nın hizmetinde iken.

 

Tora'da giysilere ilk rastladığımız dönem, onların icat edildiği dönemdir. Eden Bahçesi'nde Adam ve Hava çıplaktılar. Ama bir kez Bilgi Ağacı'ndan yedikleri zaman, örtünme ihtiyacı duydular. Günah öncesindeki temiz ve masum durumdayken, birbirleriyle ilişkileri tamamen manevi bir seviyedeydi. Dikkatleri, fiziksel bedenin arzularıyla dağılmıyordu. Bu nedenle giysiye ihtiyaçları da olmamıştı.

 

Ancak bir kez günah işleyip arzuları güç kazanınca, fiziksel beden onlara cazip gelmeye başladı ve dikkatlerinin dağılmaması için onu örtme ihtiyacını hissettiler. Giysilerin amacı kişilerin birbirleri ile birer beden gibi değil de, birer insan gibi ilgilenmeleridir. Fiziksel yanı örtmek, manevi yanı ön plana çıkarır.

 

Dünyanın o zamandan bu yana nasıl değişmiş olduğu biraz gülünçtür. Ve acı.

 

Günümüzde giysiler, asıl amaçlarının aksine fizikselliği vurgulamanın bir ifadesi halini almıştır. İnsanın bedeninin şeklini ve biçimini ön plana çıkarmak için giysiler birer araç olarak kullanılmaktadır. Giysiler renk ve tasarımla dikkat çekmektedir. Sahte de olsa bir konum, bir mevki yaratmakta da giysiler kullanılmaktadır. Etrafımızdakilerin İlahi ruhuna odaklanmak yerine, fizikselliği ön plana çıkarak tasarımlar nedeniyle bunun tam olarak tersini yapmamız teşvik edilmektedir. Günümüzdeki halleriyle, giysiler yüzeysel bir etki yaratarak, bir insanın gerçekte ne olduğu konusundan bizi uzaklaştırmaktadır.

 

Koenler'in giysileri sadeydi, çünkü konuşmayı yapan giysileri değil, eylemleriydi. İyi görünmek ucuz bir telafi yoludur; hepimizin arzu ettiği mükemmeliyet ve güzellik duygusunun kısa bir hayalini veren aldatıcı bir zevktir.

 

Evet, temiz ve bakımlı görünmek önemlidir. Ama Yahudilik'te, "iyi olmak", "iyi görünmek" ten daha önemlidir. Giyiniş şeklinizle bir etki yarattığınız için mutlu olmayın; onun yerine, davranışları gerçekten önemli olan bir insan olun.

 

DÜŞÜNCELER

["Torah Bytes" / Rabi Shraga Simmons - www.aish.com]

 

Kuşkuyu Üretmek

 

Tetsave peraşası birçok yılda Purim'den önceki Şabat günü okunur - ki bu Şabat günü, uzak bir yörede oturmasına ve yakın bir tehdit altında olmamasına rağmen, Amalek'in, Mısır'ı henüz terk etmiş olan Bene-Yisrael'e yaptığı ani saldırıyı anlatan Zahor peraşası okunduğu için Şabat Zahor olarak adlandırılır.

 

Amalek neden saldırmıştır?

 

Tora, Amalek'in saldırısı hakkında "Aşer Kareha - Sana rast geldi" sözcüğünü kullanmaktadır. Başka bir deyişle saldırı rastlantı konusunu ön plana çıkarır nitelikteydi. Amalek'in tüm felsefesi dünyada Tanrısal bir planın veya takdirin bulunmadığı yönündedir. Bu felsefeye göre, her şey bir tesadüftür; talih, şans ve kader tarafından dikte edilir. Bu nedenledir ki, Amalek'in doğrudan torunu olan Aman, Yahudileri öldürmeye karar verdiğinde rast gele zar atmıştır ve "Purim" ismi de oradan gelmektedir.

 

Felsefi olarak Amalek ve Yahudiler yelpazenin karşı uçlarında dururlar. Yahudilik dünyada bir amacın, bir anlamın var olduğuna ve Tanrı'nın yakından hayatımızla ilgilendiğine inanır. Esasında Purim'in öğrettiği de budur. Her şey kasvetli göründüğü zaman bile, Tanrı oradadır ve olaylara yön vermektedir. Aman'ın kararı ile Yahudilerin yok olmaya mahkûm olduğu şeklinde bir görüntü ortaya çıkmıştı. Ama sonrasında dramatik bir şekilde olaylar tam tersine dönmüştür.

 

Kendi hayatımızda, Tanrı'nın ilgisinden kuşku duyma düzeyimiz ne kadar yüksekse, Amalek'in rastlantıya dayanan felsefesi de bizim o düzeyde bir parçamız haline gelmiş demektir.

 

Kabalistler Amalek sözcüğünün sayısal değeri olan 240'a dikkat çekerler. Bu sayı, Safek yani "kuşku" kelimesinin sayısal değeri ile aynıdır. Amalek'in rolü, bu dünyada neyin gerçek olduğu ve Tanrı'nın olayların gelişimindeki rolü hakkında kuşku yaratmaktır.

 

Bu kavram o kadar önemlidir ki, 613 mitsvadan bir tanesi Amalek'in yaptıklarını anımsamaktır. Ve her sene Purim'den önce Şabat'ta bizim yaptığımız budur. O halde bu mesaja önem verelim ve payımıza düşen görevi yaparak, Amalek'in rastlantı dolu bir dünya fikriyle mücadele edelim.

 

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

 

Şabat Günü Yıkanmak

1.             Şabat günü, bütün vücut sıcak suyla yıkanmaz. Fakat yüz, el ve ayaklar Şabat'tan önce hazırlanan sıcak suyla yıkanabilir.

2.             Şabat günü soğuk suyla tüm vücut yıkanabilir, mesela bir duş alıp havluyla kurulanılabilir. Fakat havlu sıkılmaz.

3.             Şabat günü kartopu yapılamaz.

Şabat Günü Bulaşık Yıkamak

1.             Sıkmak niyetiyle olmasa bile Şabat günü, sünger, bez ve benzeri şeylerle bulaşık yıkanmaz.

2.             Tencere ve tabaklar, yalnızca fırça veya sıkma tehlikesi olmayan sert şeylerle yıkanabilir.

3.             Şabat günü bulaşık, ancak sıradaki Seuda'da kullanmak şartıyla yıkanabilir. Örneğin ilk Seuda'da kullanılan kaplar ikinci Seuda için yıkanabilir, fakat Seuda Şelişit'ten (üçüncü öğün) sonra başka öğün olmadığı için bulaşık yıkanmaz; zira bu, Şabat içinden hafta arası için hazırlık yapmaktır ve yasaktır.

4.             Şabat günü bulaşık yıkarken [Şabat'tan önce hazırlanmış olan] sıcak suyu tabakların üzerine doğrudan dökmemeye dikkat etmek gerekir. Sıcak su büyük bir kabın içine aktarılır ve tabaklar orada yıkanır.

5.             Su bütün gün içildiği için her türlü bardak yıkanabilir.

4 CEVAP

 

1. Cevap için peraşa özetine bakınız.   

2. Her birinin üstüne 6 kabilenin ismi hakkedilmişti.

3. Her gün, bir kez sabah, bir kez de akşamüstü.

4. Mişkan'ın inşa edilmesi ve Tanrı'nın, Kutsal Varlığı'nı onun içinde barındırması (İbn Ezra ve başkaları).

 

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

 

"Yahudi Bayramı" kavramı nasıl özetlenebilir?

Bizi öldürmek istediler, ama biz kazandık. Haydi, yemek yiyelim!

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.