Haftanın Peraşası BülteniYisrael halkının on beş malzeme ile katkıda bulunması istenir.

Lütfen Peraşa Kâğıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

  28 Şubat

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2009

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

5:00

6:13

-----

Yeruşalayim

5:05

6:18

Tel Aviv

5:15

6:14

4 Adar

Tel Aviv

5:20

6:19

İstanbul

5:39

6:19

5769

İstanbul

5:48

6:28

T E R U M A

 Hatırlatmalar:

ü 7 Mart Şabat: Şabat Zahor

ü 9 Mart Pazartesi: Taanit Ester

ü 10 Mart Salı: Purim

ü 11 Mart Çarşamba: Purim Şuşan

ü 14 Mart Şabat: Şabat Para

 

Bu HP  .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

Peraşa Özeti (Şemot 25:1-27:19)

[www.chabad.org]

 

Yisrael halkının on beş malzeme ile katkıda bulunması istenir: Altın, gümüş ve bakır; mavi, erguvani ve kırmızı yün; keten, tiftik, hayvan derileri, ağaç, zeytinyağı, baharat ve bazı değerli taşlar.Tanrı, Moşe'ye bunlarla "Benim Adıma bir Kutsal Mekan yapsınlar; böylece içlerinde barınacağım" (Şemot 25:8) der.

 

Moşe'ye, Sinay dağının tepesinde, Tanrı'nın barınacağı bu mekânın nasıl inşa edileceği hakkında, halk çölde yolculuk ederken kolayca sökülmesi, taşınması ve yeniden monte edilmesi için ayrıntılı talimatlar verilir.

 

Mişkan'ın iç odasında, sanatsallıkla işlenmiş bir perdenin arkasında, üzerinde On Emir'in hakkedildiği olduğu Tanıklık Levhaları'nı içeren sandık (Aron Aberit) bulunacaktır. Sandığın kapağının üzerinde, saf altından yapılmış, kanatlı iki melek figürü (Keruvim) yer alacaktır. Dış odasında yedi kollu Menora ile üzerine özel ekmeklerin yerleştirildiği Masa olacaktır.

 

Mişkan'ın üç duvarı, dik duran 48 kalasın birbirine eklenmesinden meydana gelecektir. Bu kalasların her biri altınla kaplanmış olup, gümüşten yapılmış bir çift temel yuvaya yerleştirilecektir. Tavan, üç kat örtüden oluşacaktır: [a] çok renkli yün ve ketenden işlenmiş goblenler; [b] tiftikten yapılmış bir örtü; (c) koç ve Tahaş derilerinden yapılmış ikinci bir örtü. Mişkan'ın ön cephesinde, beş direkle tutturulmuş, işlemeli bir perde olacaktır.

 

Mişkan ve onun ön tarafında bulunan bakırla kaplanmış Mizbeah'ın etrafı, keten perdelerle çevrelenecektir. Bu perdeler 60 tahta direk sayesinde ayakta duracak, direkler bakır kazıklarla desteklenecektir. Direklerin üzerinde gümüş çengeller ve süslemeler bulunacaktır.

 

DEVAR TORA

[Rabi Şelomo Sobol - www.torahmitzion.org]

 

Mikdaş'a Özlem

 

Bu haftaki peraşada, Moşe'ye Mişkan'ın inşası ile ilgili emirler verilmektedir. Bu emirlerde bir uyumsuzluk göze çarpmaktadır. Bazı emirler tekil şahıs kullanımıyla doğrudan Moşe Rabenu'ya hitaben verilirken - "Onu saf altınla kapla ... çevresi boyunca altın bir taç yap... dört altın halka dök ve [bunları, sandığın] dört köşesine tak" - bazıları çoğul kullanımla Bene-Yisrael'in tümüne yöneliktir: "Benim Adıma bir Kutsal Mekan yapsınlar... Akasya ağacından bir sandık yapsınlar"(Şemot 25:8-13).

 

Mişkan'la ilgili olarak çoğul şahsın kullanımı anlaşılabilir, çünkü Mişkan'ın inşası için gelen bağışlar Bene-Yisrael'den gelmekteydi. Yine de, Aron Aberit ile ilgili olarak, çoğul şahsın kullanımı açık değildir. Midraş Raba bunu şu şekilde açıklığa kavuşturur:

 

Tora Mişkan'ın bütün eşyaları için ‘Sen yapacaksın' demekteyken, Aron Aberit söz konusu olduğunda neden ‘Onlar yapacaklar' demektedir? Rabi Şalom'un oğlu Rabi Yeuda şöyle açıklar: Tanrı, Bene-Yisrael'deki herkesin Tora'yı hak edebilmesi için Aron Aberit'in yapımında pay sahibi olmasını istemişti.

 

Ramban bu Midraş'tan alıntı yapar ve Bene-Yisrael'in her bir üyesinin, ya [Mişkan'a yapılan bağışlara ek olarak] altın bağışladığını, ya Aron Aberit'in yapımında Betsalel'e yardım ettiğini ya da en azından bu yardımı yapma niyeti taşıdığını belirtir.

 

Ramban açıklamasında "Onlar yapacaklar" için üç farklı düzey olduğunu öğretmektedir.

 

1.      Aron Aberit'in yapımına malî katkıda bulunmak.

2.      Aron Aberit'in yapımında fiilen yer almak.

3.      Kişinin yüreğini ve düşüncelerini Aron Aberit'in yapımına yönlendirmesi.

 

Bu fikir, Mikdaş, yani Kutsal Mekân kavramını düşündüğümüz zaman anlamlı olur. Mikdaş'ın özlemini çekmek, onu inşa etmek mümkün olmadığı zaman bile inşasına katkıda bulunmak sayılır. Uzun sürgün yıllarında, Mikdaş'ın gerçek inşasıyla ilgilenemedik. Yapabildiğimiz en önemli şey, Ar Abayit'e (Tapınak Dağı'na) hüzün ve özlemle bakmaktı.

 

Yine de günümüzde Bet-Amikdaş'ın olmaması, yapılacak hiçbir şey olmadığı anlamına gelmemektedir. Bet-Amikdaş'ın ne olduğunu, fiziksel yapısını, Yahudiler için önemini, onu kaybetmemize nelerin ve ne gibi hatalarımızın sebep olduğunu, söz konusu hataları düzeltmek için ne gibi bir tutum izlememiz gerektiğini öğrenmek, irdelemek gerekir. Bu da Tora öğreniminin çok önemli bir aşamasıdır. O kadar önemlidir ki, Ramban'ın sözlerinden de anlayacağımız üzere, bunu yapan kişi, fiziksel hiçbir katkıda bulunmasa bile Bet-Amikdaş'ın inşasında pay sahibi sayılır.

 

4 Soru

Cevapları broşürün sonunda bulabilirsiniz.

 

1)      Aron Aberit'e neden aynı zamanda "Aron A-Edut" adı verilir?

2)      Aron'un kaç "sandıktan" oluşuyordu ve her biri neden yapılmıştı?

3)      Raşi'ye göre Menora nasıl yapılmıştı? (25:31)

4)      Parohet neydi?

 

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

 

İlk Kitap: MADA / BİLGİ (Devam)

5. Teşuva - Pişmanlık ve Geri Dönüş (Devam)

 

b) Teşuva

 

Eğer kişi pişman olup günahlarını itiraf ederse ve teşuva yapmış haliyle ölürse, gelecek dünyaya layık olur. Teşuva bütün günahları bağışlar; bir insan hayatı boyunca kötü olup da sonunda teşuva yaparsa bile, kötülüğü tamamen unutulur. Kişi her zaman kendini ölmek üzereymiş gibi görmelidir; böylece hayatı boyunca teşuva içinde yaşamış olur. Eğer bir insanın günahları ceza görmesini gerektirecek kadar çoksa veya büyükse, tıpkı Tanrı'nın Paro'nun yüreğini katılaştırması gibi (Şemot 4.21), onun da teşuva yapması engellenebilir; bu nedenle, bir insan, özgür iradesi olduğu müddetçe, teşuva yapmak için mücadele etmelidir.

 

Bir günahkâr teşuva yaptıktan sonra, günahları nedeniyle tsadiklerin çok altında olduğunu düşünmemelidir. Aksine, hiçbir zaman günah işlememiş gibi Tanrı tarafından sevilir. Üstelik ödülü büyüktür, çünkü o kişi günahı tatmış ve eğilimlerini yenerek onları terk etmiştir. Teşuva kişiyi Tanrı'ya yaklaştırır. Pasukta söylendiği gibi "Tanrın'a kadar dön ey Yisrael!" (Oşea 14:2). Yisrael, ancak teşuva yaptığı zaman kurtulacaktır. Pasukta söylendiği gibi: "Ve tüm bunlar - önüne yerleştirmiş olduğum beraha ve lanet - başına geleceği zaman, Tanrın'ın seni sürmüş olduğu tüm ulusların içindeyken kalbinde derinlemesine düşünecek ve Tanrın'a [ulaşana] kadar geri dönerek, sana bugün emrettiklerimin tümü doğrultusunda Sözü'nü dinleyeceksin - hem sen hem çocukların - tüm kalbinle ve tüm canınla. [O zaman] Tanrı tutsak[ durumunda olan]larını geri getirecek ve sana merhamet edecek. Dönüp seni, Tanrın'ın seni saçmış olduğu tüm halklardan toplayacak" (Devarim 30:1-3).

 

Kişi teşuva yapacağı zaman, günahlarından dolayı pişman olması yeterli değildir. Günahlarını ayrıca Tanrı'nın Huzuru'nda itiraf etmesi gerekir. Pasukta söylendiği gibi: "Bir adam ya da kadın, Tanrı'ya karşı uygunsuz davranmış olacak şekilde her türlü insani günahı işler ve o can [böylece] suçlu duruma düşerse; [günahkârlar] yaptıkları günahlarını itiraf etmelidirler" (Bamidbar 5:6-7). İtiraf eden kişi günahını açıkça telaffuz etmeli, onu yaptığı için pişman olduğunu ve bir daha yapmayacağını dile getirmelidir. Pasukta söylendiği gibi: "Kötü adam yolunu terk etsin ve herkes düşüncelerindeki günahlarını; ve Tanrı'ya dönsün, [O da] ona merhamet edecektir. Tanrımıza [dönsün] çünkü fazlasıyla bağışlayacaktır" (Yeşayau 55:7). Yom Kipur herkes için teşuva ve itiraf zamanıdır. Pasukta söylendiği gibi: "Bu günde sizi arındırmak üzere sizin için onarım sağlayacaktır; Tanrı'nın Huzuru'nda tüm hatalarınızdan arınacaksınız" (Vayikra 16:30).

 

BİR KİŞİ / BİR ESER

 

Rabenu Behaye İbn Pakuda (11. yüzyıl): Rav Saadya Gaon ilk Yahudi felsefe eserini 933 yılında yazmışken, Rabenu Behaye İbn Pakuda bunun bir yüzyılı aşkın bir süre sonrasında ilk Yahudi etik ve terbiye çalışmasını yapmıştır. Rav Saadya bir zamanların görkemli Babil Yahudiliği'nin alacakaranlığında gelişmişken, bu kültürün muhteşem tarihi İspanya'da Sefarad Yahudiliği tarafından devam ettirilmiş, böylece Yahudiliğin merkezi Asya'dan Avrupa'ya kaymıştır. Rabenu Behaye İbn Pakuda da burada, İspanya'nın olasılıkla Saragosa kentinde yaşamış ve "Hovot Alevavot - Kalplerin Yükümlülükleri" adlı büyük eserini burada vermiştir.

 

Yargıç olduğu bilinen Rabenu Behaye'nin yaşamı hakkında fazla bilgi yoktur. Tanah ve Talmud üzerinde tam bir uzman olmanın yanında, kendi zamanının bilimsel bilgilerine de tamamen hâkimdi.

 

Kendi başına bir filozof olmasına rağmen, Rabenu Behaye'nin esas katkısı, Yahudi edebiyatına yeni bir tür katmasıdır: Musar; yani etik, terbiye, doğru yaşam kuralları. Eserinin, Tanrı'nın Bir'liğine adanmış olan ilk bölümü, oldukça karmaşık felsefi tezler içerdiğinden çok kişi tarafından anlaşılmakta güçlük çekmiştir.

 

Rabenu Behaye'nin çalışması, başlığından da anlaşılacağı üzere, Yahudi'nin fiziksel olmayan yükümlülüklerine odaklanır: duygusal, kalpsel ve zihinsel yükümlülükler. Bu mitsvalar grubuna yönelik ihmalkârlığa dikkati çeken Rabenu Behaye, bunların kritik öneminin altını çizmiştir.

 

Rabenu Behaye'nin başlıca önem verdiği nokta, Tanrı Hizmeti ve O'nun İsteği'ne itaattir. Kalbin yükümlülüklerinin yerine getirilmesi, nihai hedef olan Tanrı'ya yakınlığın kapısı olacak görülmektedir. Anlaşılacağı üzere, kitabın onuncu ve sonuncu bölümü Tanrı Sevgisi konusunu işlemektedir.

 

Rasyonel düşüncenin önemini vurgulamasına karşın, Rabenu Behaye'nin gerçek amacı, Tanrı'yı tecrübe etmektir. Hovot Alevavot, sistematik ve dikkatli bir şekilde yapılandırılmış bir eser olarak, günümüze kadar ciddi ve duyarlı öğrencilerin favorisi olmayı sürdürmektedir.

 

Hatam Sofer, kendi dersine başlamadan önce, öğrencilerinin kalplerine Tanrı korkusu yönünde ilham vermek için, onlarla birlikte 15 dakika boyunca Hovot Alevavot kitabını öğrenirdi ve kendi musar öğretileri de neredeyse tümüyle bu kitaba dayalıdır. On sekizinci yüzyılda yaşamış olan büyük Hahamlardan Rabi Yona Landsofer, şöyle yazmıştır: "Kişi kendisini, Tanrı hizmeti için en seçkin karakter özelliklerini kazanabileceği Hovot Alevavot kitabına iliştirmelidir. [Talmud'un Negaim ve Oalot üniteleri en zor kısımlardır; ancak] kişi, Hovot Alevavot kitabının içsellik ve arılığının büyüklüğü nedeniyle, onu Negaim ve Oalot kısımlarını incelerkenkinden bile daha derin bir şekilde incelemelidir."

 

DÜŞÜNCELER

["Straight Talk" / Rabi Shaul Rosenblatt - www.aish.com]

 

Bağış Çözümü

 

Bir keresinde evime fakir bir adam geldi ve ilk eşim (hatırası mübarektir) kapıyı açtı. Adamın anlattığı hikâyeden çok kuşku duydu, ama aynı zamanda, gereksinimi olan birini geri göndermek istemedi. Onun için ona az bir miktar para verdi. Adam parayı aldı, ama günlerce yemek yemediği için açlıktan ölmek üzere olduğunu ve yiyecek satın almak için daha çok paraya gereksinim duyduğunu söyledi. Her zaman her şeye çare bulan eşim, birkaç dakika beklediği takdirde ona birkaç sandviç hazırlayacağını söyledi. Adam sandviç istemediğini, sadece para istediğini söyledi! Eşim de, açlıktan ölmek üzereyse, sandviçin daha yararlı olacağını belirtti. O noktada, adam daha yeşil otlakların arayışına çıktı. Açlıktan ölüyordu, ama anlaşılan henüz yemek isteyecek kadar ölmüyordu!

 

Bu haftaki bölümde, Yahudilerden Mişkan için bağış vermeleri istendiği zaman, istenilen şey para değildir. Daha ziyade altın, gümüş, bronz, kumaş, odun gibi malzemeler istenmektedir.

 

Sanırım bu örnek ve eşimle ilgili öykü aynı ilkeyi göstermektedir: Bağış yaparken, bir çek yazıp veda etmek çok kolaydır. Tora bize der ki, bağış böyle olmamalıdır. Bağış yapmak para vermek değildir. Çözüm üretmektir; sorumluluk almaktır.

 

Tanrı Bene-Yisrael'e şunları söylemektedir: Bağış çeklerinizi Moşe'ye yazıp o parayla alışverişe gitmesini beklemeyin. Mişkan onun olduğu kadar, sizin de sorumluluğunuz altında. Neye gereksinim olduğunu bulun ve onu getirin. Aynı şekilde, açlıktan ölmekte olan bir insan kapınıza gelirse, ona para verip yiyecek alması için göndermeyin - ona yemek verin. Bir insanın, ameliyat için 10.000 dolara ihtiyacı olduğu zaman, ona 1.000 dolar verip gerisini bulması için geri göndermeyin. Dokuz arkadaşı daha bulun ve sorunu çözün. Bağış sadece başka birisinin "yükünü hafifletmek" değil, yüküne ortak olmaktır.

 

İnsanların yaptığı başka bir hata da şöyle düşünmektir: Eğer zengin değilsem, bağış yapamam. Para bizim bağış olarak verebileceğimizin ancak küçük bir parçasıdır. Genellikle zaman, enerji, destek, sevgi ve arkadaşlık çok daha büyük bir anlam taşır. Başkalarına yardım etmek için gelirimizin %10'unu veremezsek bile, zamanımızın %10 unu vermeliyiz.

 

Görevim gereği, hiç sevmediğim bir şey olan bağış toplamayla da meşgul olurum. Bunu yaparken, genellikle insanlara, Yahudi cemaatinin sorunlarının benim olduğu kadar, onların da olduğunu söylerim. Bana bir çek yazıp veda etmeyin. Sizi o kadar kolayca salmam! Yahudi cemaatinin sorunlarını çözmek için benimle birlikte uğraşın.

 

Bağış, bir sorun hakkında kişisel sorumluluk almakla ilgilidir. Açlıktan ölmekte olan bir adama yiyecek vermek olsun veya Mişkan için malzeme toplamak olsun, mesele sadece para değildir. Mesele çözüm bulmaktır.

 

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

 

Şabat Günü Sıkmak

1.             İçmek için üzüm veya benzeri meyveler sıkılamaz, yalnızca limon yemeğin içine ve limonata yapmak için, içinde su ve şeker olan bir bardağın içine sıkılabilir.

2.             Islak olan bir kumaş sıkılamaz. Sıkma olayı olmasın diye masa süngerle silinmez.

Şabat Günü Avlanmak

1.             Şabat günü herhangi bir kuş veya balık avlamak yasaktır.

2.             Şabat günü, sinek, arı ve benzeri şeyler yakalanamaz. Fareleri yakalamak için kapan veya zehirli ilaç koymak yasaktır. Fakat Cuma öğleden sonra (Şabat başlamadan) yapılması şartıyla önceden hazırlanabilir.

3.             Şabat günü, bit, pire ve benzeri şeyleri yakalayıp öldürmek yasaktır. Eğer çok rahatsız ediyorsa yakalanıp bir yere atılabilir; fakat öldürülemezler.

4.             Akrep ve benzeri ısırıp zehirleyen her türlü hayvan ve vahşi hayvanlar öldürülebilir.

4 CEVAP

 

1)      Edut'un anlamı "tanıklık"tır. Aron Aberit Tanrı'nın Bene-Yisrael ile olan yakın ilişkisinin tanığıdır.

2)      İç içe üç kutu. Ortadaki ahşap, iç ve dıştaki altın.

3)      Esasında Menora'yı yapan Tanrı'dır. Moşe onu yapmak için bir takım zorluklar yaşamıştır; çünkü büyük ve tek bir parça altından yapılmalıydı, bu yüzden onu Tanrı yapmıştır.

4)      Kodeş (Kutsal) ile Kodeş Akodaşim (Kutsallar Kutsalı) bölümlerini ayıran perde.

 

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

 

Amaçsız kişi dümensiz bir gemiye benzer.

-- Thomas Carlyle

 

Haftanın Peraşası'nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.