Bu Hafta İçin Saatler

2 ELUL

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5780

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

18:40

19:52

-----

Yeruşalayim

18:32

19:43

Tel Aviv

18:57

19:54

22AĞUSTOS

Tel Aviv

18:49

19:45

İstanbul

19:40

20:20

2020

İstanbul

19:29

20:09

İzmir

19:36

20:25

İzmir

19:26

20:14

ŞOFETİM- שפטים



 PERAŞA ÖZETİ 
[www.chabad.org] 
(Devarim 16:18-21:9)

Moşe Bene-Yisrael'e, şehirlerinde yargıç ve polisler atamalarını söyler. Önemsiz bir miktarda bile olsa, rüşvet yasaktır. Putperestlerin yaptığının aksine, Tanrı'ya yönelik korbanların sunulacağı Mizbeah'ın (sunak) yakınına ağaç dikilmeyecektir. Korban olarak sunulacak hayvanları bundan alıkoyacak kusurlar ve işaretler listelenir. Tora'nın standart-dışı uygulanmasını engellemek için, yeni bir kanunu gerektiren durumlarda, Tora ölçütlerine göre kanun koyma yetkisi Sanedrin'in olacaktır. Sanedrin'in kararlarına uymayı reddeden bir Tora bilgininin cezası ölümdür. Bir Yahudi-kral, görevinin ve makamının onur ve gücünü vurgulayacak mal ve sembollere sahip olabilir; ama bunu kişisel kaygılar sebebiyle yapamaz. Kendisine iki tane Sefer-Tora yazmalıdır. Bunlardan birini her gittiği yere götürmelidir - böylece gururdan kaçınacaktır. Ne Koenler ne de Leviler'in, Erets-Yisrael'de payları yoktur; geçimleri, halkın geri kalanının Maaser (onda bir) bağışlarıyla sağlanacaktır. Her türlü büyücülük yasaktır. Tanrı Bene-Yisrael'e, onlara rehberlik edecek peygamberler göndereceğine söz verir ve Moşe, yalancı ve gerçek peygamberleri ayırt etme yolunu açıklar. Hata sonucu ölüme sebebiyet veren birinin, ölen kişinin yakınlarından korunmak amacıyla kaçacağı sığınak şehirler belirlenecektir. Ancak kasten öldürmüş olan biri, kan davası güden bu yakının eline teslim edilecektir. Moşe Bene-Yisrael'i, arazilerini genişletme amacıyla sınır işaretlerini yerlerinden oynatmamaları konusunda uyarır. Üçüncü bir kişiyi suçlamak amacıyla komplo kuran iki şahit, o kişinin, suçlu bulunduğu takdirde göreceği cezaya çarptırılacaktır. Bene-Yisrael savaşa gitmeden önce, Tanrı'ya yönelik güvenin bir göstergesi olarak yeni bir Koen Gadol meshedilecektir. Yeni bir ev inşaa edip, henüz içinde oturmamış, ya da savaştan korkan kişiler, orduya alınmaktan muaf olanlar arasındadır. Düşmana öncelikle barış teklif edilecek, reddetmeleri halinde tüm erkekleri öldürülecektir. Kuşatma yapıldığı zamanlarda, meyve ağaçlarına dokunulmayacaktır. Şehir dışında faili meçhul bir cinayet işlenmişse, cesedin bulunduğu yere en yakın şehrin ileri gelenleri bir buzağı alacaklar, kesip, ellerini üzerinde yıkayarak "bu kanı bizim elimiz dökmedi" diyeceklerdir.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ
חזק וברוך – HAZAK UBARUH

Geleneğimizde bir mitsva yapanlara söylenen bir ifadedir. “Hazak” güçlü anlamına gelir. Daha fazla mitsva yapmak için kişinin güçlü olması temenni edilir.  Aynı zamanda mitsva yapan kişinin üzerine manevi bir bereket bir kutsallık gelir. Bu da “baruh” sözcüğü ile ifade edilir.

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
MÜKEMMELLİĞE YOLCULUK

“Şofetim veşoterim titen leha – yargıç ve polisleri atayacaksın.”

“Lo tita leha aşera kol ets etsel mizbah Ad... E.loeha  -  Tanrı’nın mizbeah’ının yanında idol olacak bir ağaç dikmeyeceksin.”

Tora’da yukarıdaki iki cümle birbirine çok yakındır. Genel bir kaidedir ki birbiriyle ilgili olan cümleler ilgisiz bile görünse Tora’da yakın yerlerde bulunur. Yargıçların atanması ile putperest amaçlarla kullanılabilecek bir ağacın dikilmesinin yasağı birbiriyle nasıl ilgili olabilir? Talmud Sanhedrin 7/A’da bu konuda şöyle der: “Uygunsuz bir kişinin yargıç olarak atanması Tanrı’nın mizbeah’ının yanında putperest amaçlarla kullanılacak bir ağaç dikmek kadar derin bir günahtır.”

Melo Haomer adlı kaynak bu iki öğenin nasıl birbiriyle karşılaştırılabileceğini şöyle anlatır.  Putperestliğin diğer kavramları rahatlıkla tanınabilir. Bunlar ikonlar, heykeller gibi formlardır. Ancak bu amaçla kullanılan bir ağaç diğer ağaçlardan farklı görünmez. O sadece masum bir ağaç görünümündedir ve asla putperest amaçlarla kullanıldığını göstermez. Fakat bu masum görünüş aslında aldatıcıdır. Bu ağaç gerçekte avoda zara için kullanılmaktadır ve bir idoldür.

Aynı örneği uygunsuz olup da atanan bir yargıç için verebiliriz. Yargılama içten gelmesi gereken derin hisler ve derin bir bilgi gerektiren bir kavramdır. Kişi son derece uygun görünebilir ancak içsel değerleri hiç de bu kavrama uygun düşmez. İşte bu yüzden sanki masum bir ağaç gibi görünür. Halbuki o ağaç gibi içten hiç de uygun olmayan bir durumu vardır.

Rabi Dr. Twerski’ye göre toplumlarda atama durumu işte bu kriterler göz ardı edilmeden yapılmalıdır. Politik, maddi veya manevi kazanç güden, onur peşinde koşan kişilerin bu göreve uygun olmadığı Tora tarafından dolaylı bir şekilde öğretilmekte ve toplum uyarılmaktadır. Adaleti sağlamak uğruna yanlış kararlardan kaçınmak toplumun ileri gelenlerinin önde gelen görevi olmalıdır.

Tanrı bizim O’nun önünde “tamim – kusursuz” olmamızı ister. “Tamim tiye im Ad... E.loeha -  bütün kalbinizle birlikte Tanrı ile olmalısınız.”

Alşih adlı kaynak Tanrı ile bir bütünlük içinde olmak durumunu Tanrı’ya karşı olan görevlerimizde içten davranmaya bağlar. Kişi yalnız başına olduğunda da başkalarıyla olduğunda da aynı içtenliği göstermelidir.

Kotzk şehrinden Rabi Mendel ise Tanrı’ya karşı olan inancımızın bölünmüş değil bir bütün olması gerektiğini savunur. Bazı şeyleri Tanrı için bazılarını da kendimiz için yaptığımızda Rabi bu durumu Tanrı ile bir bütünlük içinde olma durumu olarak kabul etmez.

Dr. Twerski’ye göre bu iki görüş birbirini tamamlar görünümdedir. Bir kişi toplumla beraber olduğunda mitsvaları izler bir görünüm çizer, yalnız olduğunda ise Tora’nın kurallarını çiğnerse bu kişi Tanrı ile bir bütünlük içinde değildir. Bir başka deyişle bütün kalbiyle Tanrı’ya bağlı değildir.

Örneğin eğer muhteşem bir Kaşer yemekten zevk alıyorsak bunun yanında da Tanrı’nın emrini yerine getirmekten dolayı mutluysak bu durum Rabi Mendel’in görüşüne göre bütün kalbimizle Tanrı’ya dönmüşlük olarak algılanmaz. Ancak yediğimiz yemeği Tanrı’ya ibadet edebilmek için bize enerji veren bir araç olarak gördüğümüz zaman bu Tanrı’ya bütün kalbimizle bağlandığımız anlamını taşır.

Bir başka açıklamaya göre ise bu cümle Tanrı ile birlikte mükemmel olmak olarak verilmektedir. Elbette ki insan mükemmel değildir ve davranışlarıyla bunu kolay kolay elde edemez. Ancak kişi Tanrı’nın yolunda O’na bağlanmak amacı ile yürürse zamanla mükemmelliğe erişemese bile ona çok yaklaşmış olur.

Bizlere düşen egolarımızdan arınarak Tanrı’nın yolunda O’na bağlanmak, O’nun çizdiği yola ilerlemek ve O’nun emirlerini yerine getirmek suretiyle mükemmelliğe doğru yol almaktır.  

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

Selihot’a kalkma durumunda işlerini aksatacak olan çalışanlar nasıl bir yol izlemelidir?

Öğretmen, sekreter, işçiler erken kalmaları durumunda görevlerini layığı ile yapamayacaklarsa  bu durumda olanların zaman zaman Selihot’a kalkmaları ancak Aseret Yeme Teşuva (on tövbe günü) da minyan ile söylenmesi uygundur. Radyo veya herhangi bir canlı yayında Selihot sırasında on üç merhamet prensibi olan  ( E.l rahum vehanun…) söylenebilir ve kadişlere amen ile cevap verilebilir.

DİVRE TORA
Rav İzak Peres 

‘Lo tasur min adavar aşer yagidu leha yamin usmol.’ ( 17:11) ( Kurallardan sağa veya sola sapma)

Bir Rabanik kongrede Av Bed-din Arav Povreski, anlattığı hikayeyle alaha ve hahamları dinlemenin ne kadar önemli olduğunu vurgulamıştır. Bu hikaye Ribi Moşe Feinstein’in Rusya’da görev yaptığı döneme denk gelmektedir. O şehirde, yapılanları hükümete yetiştirmesiyle tanından bir Yahudi (MOSER) diğer Yahudiler arasında korku salmıştı. Bu kişinin hükümete olan yakınlığı, korkuyu giderek arttırmaktaydı. Bu kişi, yaşamı boyunca Yahudiler’e çok büyük sıkıntılar yaşattı. Bu sebeple, Yahudiler mümkün olduğunca bu kişiden uzak ve ayrı bir yaşam sürmeye çalıştılar. Moser, hayatının son günlerini yaşadığını fark ettiğinde Hevra Kadişa’yla görüşmek istediğini bildirdi. Hevra Kadişa, Moser’in hasta yatağına geldiğinde, Moser çok günahkar ve suçlu olduğunu itiraf ederek günahlarının af olması için Yahudiler gibi yatay değil, dik olarak gömülmeyi talep etti. Moser’in bu içten duygularından etkilenen Hevra Kadişa üyeleri, son isteğini yerine getireceklerine dair söz verdiler. Ancak, bu konu, o dönemin Rav’ı Ribi Moşe Feinstein’a intikal ettiğinde Rav, şiddetle karşı çıktı. Şulhan Aruh’ta da hiçbir Yahudi’nin dik gömülemeyeceğinin belirtildiğini hatırlatan Ribi Moşe Feinstein, Moser’in diğer Yahudiler gibi gömülmesine karar verdi.

Gömünün ertesi günü, NKVD’nin (İçişleri Halk Komiserliği) adamları, Hevra Kadişa’nin kapısını çaldılar ve Moser’in mezarının açılmasını talep ettiler. Açmamak için direnenlere, NKVD her türlü yetkilerini kullanarak söyleneni yaptıracakları tehdidinde bulundular. Tehlikede olduklarını anlayan Hevra Kadişa, mecburen mezarı açmak zorunda kaldı. Yetkililer, Moser’in yatay şekilde gömüldüğünden emin olduktan sonra oradan uzaklaştılar. O anda, cemaat üyeleri Rabilerini dinleyerek ne kadar büyük bir mucizeyle kurtulduklarını idrak ettiler. Çünkü Moser ölmeden önce bile bunu planlamıştı. Hükümet yetkililerine ‘Yahudiler beni size bilgi taşıdığım için cezalandırmak adına dik gömecekler.’ Uyarısında bulunmuştu. Öte yandan, pişmanlık göstergesi olarak Hevra Kadişa’ya da dik gömülmeyi talep ettiğinde aslında kafasında öldükten sonra bile Yahudiler’e zarar vemeyi planlamıştı. Yahudiler, bilmeden de olsa Ribi Moşe Feinstein’in sözlerini dinleyerek kendilerini büyük bir beladan kurtarmış oldular.

 

HAFTANIN SÖZÜ 

“İnançlı kişi, Tora'nın buyruklarını  yerine getirdiği  müddetçe,  dünyanın  yaratılışında  ve  ayakta kalmasında  Tanrının  ortağı  durumundadır.” (Rav Moşe Benveniste’nin (Z”L) öğretilerinden)