Bu Hafta İçin Saatler

26 TAMUZ

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5780

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

19:09

20:25

-----

Yeruşalayim

19:05

20:20

Tel Aviv

19:26

20:27

18TEMMUZ

Tel Aviv

19:22

20:23

İstanbul

20:18

21:00

2020

İstanbul

20:13

20:54

İzmir

20:12

21:02

İzmir

20:07

20:57

MATOT-מטות

MASE-מסעי


22 TEMMUZ 2020 ÇARŞAMBA ROŞ HODEŞ AV

Peraşa Özetİ
[www.chabad.org]
(Bamidbar 25:10-29:40)

 


Yıl 2448'dir ve çöldeki 40 sene bitmek üzeredir. Miryam ve Aaron ölmüşlerdir ve Yeoşua halef olarak atanmıştır. Bamidbar kitabının bu son iki peraşasında, Tanrı olayları toparlamaya başlar. Kişisel yemin kuralları detaylandırılır ve Moşe'ye Midyan'dan öç alma talimatı verilir. Bu savaşta hem Balak hem de Bilam öldürülürler.

Savaştan sonra, Moşe askerlerini pratik Tuma kanunları konusunda eğitir ve ganimetin askerler, toplum ve Mişkan arasında pay edilmesi ile ilgilenir. Peraşa, kaplarımızı Kaşer haline getirme kurallarını da öğretmektedir. Tora'ya göre Yahudi olmayan biri tarafından yapılmış ya da Yahudi olmayan birinden satın alınmış kaplar kullanımdan önce Mikve'ye daldırılmalıdır. Savaşta tek bir askerin bile kaybedilmemiş olmasına şükretmek için, komutanlar elde ettikleri altının kendilerine düşen paylarını Mişkan'a bağışlarlar. Hibe edilen altın, toplam 380kg ağırlığındadır (Rabi Arye Kaplan).

Reuven ve Gad kabileleriyle Menaşe kabilesinin yarısı Moşe'ye yaklaşırlar ve Sihon ve Og'la yapılan savaşlarda ele geçirilen Yarden Nehri'nin doğu kıyısındaki toprakların kendilerine verilmesini isterler. Moşe önce bu isteğe şüpheyle yaklaşır. Ancak daha sonra bu 2,5 kabile ve Moşe, aralarında bir anlaşmaya varırlar: Bu kabileler Erets-Yisrael'i alma mücadelesinde diğer kabilelerle omuz omuza savaşacaklar; sonra bu bölgeyi elde edebileceklerdir.
Moşe Bene-Yisrael'i, ülkeyi bütün olumsuz etkilerden arındırma konusunda eğitir ve ülkenin sınırlarını açıklar.

Ülkenin bölüşümünü gözden geçirmek için yeni liderler tayin edilir ve altı sığınak şehir dahil olmak üzere, toplam 48 Levi şehri belirlenir.
Kazara işlenen cinayetlerle ilgili kanunlar detaylandırılır ve erkek evlat bırakmadan vefat eden bir kişinin kızlarının, sadece kendi kabilesi içinde evlenebileceği kuralı koyulmuştur. Fakat bu kural sadece Erets-Yisrael'e giren nesil için geçerlidir.

KAVRAMLAR SÖZLÜĞÜ

שלוש רגלים – ŞALOŞ REGALİM

Pesah, Şavuot ve Sukot bayramlarının ortak adıdır. Bet Amikdaş’ın var olduğu günlerde İsrael’in her tarafından “aliyat aregel” dediğimiz Bet Amikdaş’ı bu üç bayramda ziyaret kuralı uygulanırdı. Bu yüzden bu bayramlara “üç ziyaret bayramı” veya “üç hac bayramı” isimleri de verilir. Tora ziyaret edenleri elleri boş gelmemeleri konusunda uyarır. Bunun için belli bir miktar yoktur. Tora “iş kematenat yado – herkes elinin verdiği kadar” ifadesine yer verir. Bu da herkesin gücü oranında katkı yapması olarak açıklanabilir. Günümüzde Bet Amikdaş olmadığından bu gelenek “temsili” olarak Sukot bayramının “Hol Amoed” günlerinde Yeruşalayim’de uygulanmaktadır.

 

Mİ-DRAŞ YİTSHAK
Rav İsak Alaluf
KIRK İKİ YER

 

Bu hafta da iki peraşa okuyoruz. Açıklamalarımız Mase peraşasıyla ilgilidir. Mase Bamidbar kitabının son peraşasıdır. Perşanın başında elli cümle ile Bene Yisrael’in Mısır çıkışından itibaren geçtiği kırk iki yerin bir listesi yer alır. Moşe Rabenu’nun veda sözlerini ve ikazlarını içeren Devarim kitabına geçmeden neden Tanrı bu listelemeye gerek duymuştur? Bu yerlerden birçoğu Bene Yisrael için acı hatıralarla doludur. Bunları tekrar anımsatmanın bir anlamı var mıdır? Raşi bu sorunun cevabını bir misal ile vermeye çalışır.

Günün birinde kralın oğlu ciddi bir hastalığa tutulur ve tedavi için birçok durağı olan uzun bir seyahate çıkar. Tedavi olup döndüğünde babası yolda çekilen sıkıntıları, hangi durakta neler olduğunu anlatır ve büyük resimde çekilen bütün sıkıntılara rağmen sağlığına kavuştuğunu söyler. Benzer bir şekilde Bene Yisrael kırk yıllık çöl yolculuğunda son derece sıkıntılı anlar geçirdikleri gibi oldukça önemli ve güzel yerlerde de bulunmuşlardır. Sıkıntılara rağmen büyük resmi görmek istediğimizde Tora öğrenimini Moşe Rabenu’dan almış, Tanrı’nın mucizelerine tanık olmuş bir toplumun Erets Yisrael kıyısına geldiklerini görürüz.

Raşi’nin bu açıklaması aslında hepimizin hayattaki iniş ve çıkışlarına gönderme yapar. Önemli olan ümitsizlik dediğimiz o yıkımı asla yaşamamaktır. Elden gelen her şeyi yapmak, her çabayı göstermek gerekir. Tanrı zamanı geldiği zaman bize gerekeni verecektir.

Günün birinde bir yeşiva öğrencisi düğünden sonra parnasa sorununu nasıl çözebileceği ile ilgili Rabisi ile konuşmaktadır. Rabi neden evlendiğini sorunca öğrenci “beezrat Aşem yuva kurmak için” yanıtını verir. Sabah kalkıp kalmayacağın belli mi sorusuna öğrenci “beezrat Aşem kalkacağım” der. O zaman Rabi de düğünden sonra beezrat Aşem parnasanı kazanacaksın der ve bir genelleme öğretir. “Man deyaiv haye yaiv mezone – hayatı veren parnasayı da verir.”

Tanrı sadece bizi değil her şeyi gözlem altında tutmakta ve gerekeni vermektedir. Katı bir yumurtayı soyduğumuz zaman akı ile kabuğu arasında bir zar ve kabuğa kadar olan yerde de birkaç milimetrelik bir boşluk görürüz. Bu boşluk normal de civciv yumurtayı kırarken geçen zaman boyunca havasız kalmaması için Tanrı tarafından düşünülmüş minik gibi görülen ama büyük anlamı olan bir detaydır. Eğer Tanrı bu kadar detayı düşünüyorsa elden gelen her şeyi yapanlar için de geleceklerini kurmak için ne lazımsa düşünecek ve zamanı gelince verecektir.

Mase peraşasındaki her yer hatta o yerin ismi büyük bir etik öğreti barındırır. Bazen hayatta düşüşler, başarısızlıklar olur. Kişi her zaman başarısız ve yeteneksiz olduğunu söylememelidir. Çünkü her başarısızlık onun nedenini öğrendiği zaman kişiye başarı yolunda büyük bir yardımcıdır. Bu sadece maddiyat için geçerli değildir.

Şabat gününe dikkat etmek isteyen kişi birkaç Şabat geçtikten sonra bu konuda başarısız olduğunu söyleyip bundan vazgeçmeye kalkmamalıdır. Çünkü eğer Tanrı böyle bir şeyi istediyse buna ulaşmak için başarısızlıklara rağmen yola devam etmek ve sonunda hedefe ulaşmak gerekir. Bu Şabat konusunda olduğu gibi öfke kontrolü, gözün kontrolü, laşon ara yapmamak, Kaşerut gibi konularda da uygulanabilir. Bunlar başarısızlığa yetser ara nedeniyle açık konulardır ama başarısızlıktan ders almak da esastır. Rabiler Tanrı’ya inandığımız gibi kendi yeteneğimize, becerimize ve başarma isteğimize inanmamızı isterler.

Kişinin kendini sevmesi de önemlidir. Hayatındaki aşamaları görmeli, bunları sevmeli ve işin sonunda Tanrı sevgisi olan “aavat Aşem” ulaşılacak hedef olmalıdır. Kişi kendini sevmeyi bilirse yakınlarını sevmeyi, eşini sevmeyi de öğrenir. Bu kişiyi insan sevgisine ve Tanrı sevgisine ulaştırır.

Tanrı’yı sevmek sadece “sevgi” değildir. Aynı zamanda “yira” dediğimiz korku faktörü de vardır. Bunun için Tora’da pasuklar mevcuttur. Sevgi konusunda “veaavta et Ad... E.loeha” derken korku ile ilgili olarak “et Ad... E.loeha tira” ifadesi yer alır. Benzer ifadeleri anne baba sevgisi ve saygısı için görmek mümkündür. “Kabed et aviha veet imeha” emrini veren Tora aynı zamanda “iş imo veaviv tirau” emrini de vermektedir. Bu ikisinin kombinasyonu arzulanan mükemmelliği getirecektir. Sevgi azaldığında devreye giren korku faktörü sevginin yükselmesine yardımcı olur. Korku dediğimizi de biraz açmak gerekir. RaMHaL iki tür korkudan söz eder. Bir tanesi ceza görme korkusudur ki bu çok istenen bir tür değildir. Ancak yirat aromemut yücelikten saygıdan kaynaklanan korku sevgi ile beraber mükemmelliğe götürür.

Bu iki kavram sadece Tanrı için veya anne baba için geçerli değildir. Çiftlerde son derece önemlidir. Çünkü “seni seviyorum” demek aslında “seni kullanmayı seviyorum” anlamına gelir. Halbuki seven kişi vericidir. Vermeyi bilir. Bir baba, bir anne evladına vermekten mutludur. Bu onların sevgisine işaret eder. Korku aynı zamanda almamızı sağlar. Kişi eşinin söz söylemesinden çekiniyorsa evdeki bazı sorumlulukları üstlenir. Bu uyumu ve evdeki barışı getirir.

Rabi Yisrael Salanter günün birinde bir düğüne katılır ve öğrencileriyle oturur. Garson gelip ne yiyeceklerini sorduğunda bir öğrenci ben balık seviyorum balık yiyeceğim der. Rabi bu sözü onaylamaz ama düğün sırasında da bir laf etmez. Daha sonra öğrencisini ofise çağırır ve orada hal hatır sorduktan sonra “seven kişi sevdiğini avladıktan sonra pişirip yemez” şeklinde uyarır. Hepimizin aklına gelen soru şu olabilir: Rabi neden böyle bir tepki vermiştir? Aslında Rabinin tepkisi öğrencisine “sevmek” kavramının ne olduğunu öğretmek içindir. Seven kişi vermeyi bilendir.

GÜNLÜK YAŞAMDAN
Kaynak: www.hidabroot.org
Rav İzak Peres

Mikrodalga fırınlar hem et hem de süt için kullanılabilir mi?

Fırın eğer sadece mikrodalga ile çalışıyor  ve elektrikli ısıtması yoksa kullanımı seyrek ise, yan çeperler 43 dereceye kadar ısınmıyorsa bu fırının arada temizlik yapmak şartı ile et ve süt ürünleri için kullanımında sakınca yoktur. Kullanım sonrasında yarım bardak su iyice kaynatılır. Bu çeperleri nemlendirir. Temizlik sonrasında da bir sonraki ürün için kullanıma hazır olur.

 

DİVRE TORA
Rav İzak Peres

 

‘Banu lahem arim’ ( Matot Mase, 32:24)’Kendinize şehirler inşa edin.’  Bene Brak şehri bugünkü durumunu hangi sebeple hak etmiştir? Tabii ki cevaplardan bir tanesi neslin büyük dini alimlerinin yerleşimlerini burada seçmiş olmalarıdır. Ancak şu soru hala cevapsız kalmaktadır; ‘ Neden İlahi Güç Bene Brak’ı yerleşim merkezi olarak belirlemiştir?’

Bene Yisahar’ın ifadesine göre Pesah agadasında ‘tame’ (mekruh) olması gereken Bene Brak’tan,  İlahi Güç sayesinde saflık ışıldamıştır. Olay şöyle gelişmiştir: Ribi Eliezer ve Ribi Yeoşua, Bene Brak’ta yaşamaktadır. Bene Yisahar şöyle düşünür: Niye Agada özellikle Bene Brak’ı öne çıkarmaktadır?  Bulduğu cevap ise şudur: Aman’ın torunları Bene Brak’ta Tora öğrenmişlerdir. Bene Brak, Dan kabilesine ait olan topraklardadır. İlk putpereslik de burada başlamıştır. Bu bölge, Dan Kabilesinden olan Miha’nın yaptığı putla da tanınmaktadır. (Şofetim 17) Tanrı, öneminin yitirildiğini düşündüğü Bene Brak’ın eski değerine kavuşması ve hatta değerinin artması için müdahalede bulundu.

Miha’nın yapmış olduğu putu kullanmasıyla birlikte Bene Brak’ın kötü bir yer olduğunun altı çizilmektedir. Bene Brak’ın gimatriyasının  ‘Şeytan Orda’ olması da ilginç bir gerçektir.  Amalek soyundan gelen Aman, herkesin önünde eğilmesini emrederek kendini de putlaştırmıştır. Onun torunları da Bene Brak’ta Tora öğrenerek bu şehrin asıl özgürlüğünü sağlamışlardır. Bene Brak’ın Tora hakkını nasıl elde ettiğini de bu şekilde anlamaktayız. Dan Kabilisine ait Avoda Zara toprakları durumundan, Tora merkezi haline gelmiştir. Aşem u aelokim: Tanrı, her şeye kadirdir.

HAFTANIN SÖZÜ

 

“Sağlıklı olduğumuz müddetçe yüce Tanrı'ya kulluk etme olanağı çok daha fazladır.”
(Rav Moşe Benveniste (
ז''ל)’nin öğretilerinden)