rav alaluf

"Bu peraşa hakkında konuşmaya karar verdiğimizde öncelikle bu peraşanın İsrael toplumunun bütününün huzurunda verildiğinin bilinmesi gerekir. Çünkü bu peraşa İsrael toplumu için hayati önemi olan birçok kuralı içinde barındırır. Tora  "Daber el kol adat - bütün topluma konuş" derken Raşi de yukarıdaki açıklamayı yapmakta ve en temel prensiplerin burada yer aldığını söylemektedir.  Talmud Yeruşalmi Nedarim 9/4'de Rabi Akiva'nın  "ze klal gadol baTora - bu Tora'da çok büyük bir ilkedir" dediği cümle de yine bu peraşanın ihtiva ettiği öğretilerden biridir.

Aslında Rabi Akiva'nın sözü "bu Tora'da büyük bir prensiptir" şeklinde çevrilmektedir ama bu çevirinin ir takım eksik tarafları da mevcuttur. Gerçek çevirinin bu ilkenin aslında Tora'nın büyük bir kısmını ihtiva ettiği şeklinde olması daha doğru bir yaklaşım olacaktır.

Öncelikle İbranice'de "klal" denilen genel bir prensiptir ve birçok alt "pratim" yani özellikleri vardır. Her özellik bu durumda genel prensip yani klal ile örtüşmelidir. Klal ile örtüşmeyen bir özellik bu genel prensibin bir parçası olamaz. Örneğin "canlı olmak" bir klal yani genel ilkedir. Bir taş canlı olmadığı gibi bu ilke ile örtüşmez ve bu ilkenin bir parçası olamaz.

Şimdi "veaavta lereaha kamoha - yakınını kendin gibi sev" ilkesi Tora'da klal gadol yani büyük bir ilke olarak karşımıza çıkıyorsa Tora'nın içerdiği 613 mitsvanın da bu özelliğe sahip olması gerekir. Bir başka deyişle Tora'nın tamamının icrası "Aavat Yisrael" ilkesi ile örtüşmeli her mitsva Aavat Yisrael'e katkıda bulunmalıdır. Bir mitsva yapıldığında aavat Yisrael'e katkı sağlamıyor ve onu büyütmüyorsa o mitsva gerektiği gibi yapılmamış demektir.

Rabi Akiva'nın öğretmek istediği bu prensip aslında hepimize bir şok yaşatacak niteliktedir. Sahip olduğumuz Tefilin mükemmel bir Tefilin olabilir ve onu takmakla bazen ciddi bir kavanayı da hissediyor olabiliriz. Pesah bayramında yediğimiz matsa mükemmel bir şemura matsa olabilir ve bu bizim bayramımıza kalite ve renk katar. Roş Aşana bayramında işitilen kusursuz ve hatasız çalınan bir Şofar  bizi teşuva yapmaya yöneltebilir.  Kusursuz bir Etrog Sukot bayramımızı renklendirebilir o mitsvayı daha hevesle yapmamızı sağlayabilir. Ancak bunların herhangi biri yapıldığında aavat Yisrael açısından içimizde bir şeyler uyanmıyorsa Rabi Akiva'ya göre bu mitsvalar gereğince yapılmamıştır. Her mitsva kesinlikle Aavat Yisrael içermelidir. Burada eksik olan ne olabilir?

Bunu anlayabilmek için aslında her günkü dualara bakmakta yarar olacaktır. Her gün söylenen ama bir türlü ne anlama geldiği konusunda düşünülmeyen bir Kabalistik öğreti vardır. Bu öğretiye göre Baruh Şeamar duasından hemen önce "beşem kol Yisrael - bütün Yisrael toplumu adına" ifadesini kullanmak uygundur. Bu sadece Amida gibi genel hakkında birçok şey istediğimiz dua için geçerli değildir. Bunu deklare ederken aslında söylediğimiz bu duayı sadece kendim için kendi başıma yapmıyorum. Bu duayı aslında İsrael toplumunun geneli ile paylaşmayı diliyorum ifadesidir. Bu ifade sadece Tefila söylerken değil aslında her mitsva ve mitsva için söylenebilecek bir ifadedir. Evet bu mitsva benim tarafımdan yapılmaktadır ancak bu mitsva aslında bütün topluma mal edilmelidir.

Bunun neden gerekli olduğunu Twerski şu şekilde izah etmektedir. Eğer bizler birbirimize gerçekten bağlı bir toplum olsaydık yaptığımız her mitsvanın sadece kendimiz için değil de herkes için kabul edilmesi dileği çok gerekli olmazdı. Çünkü birbirine gerçek anlamda bağlı olan bir toplum bunu içinde hisseder ve bu şekilde kavana tutar. Ancak bundan yoksun olduğumuz için Aavat Yisrael'i gerçekten hissedebilmek için belki de en kolay yol bu deklarasyonu mitsva yapmadan önce ifade etmektir.

Bir şeyleri paylaşabilmek. Verici olmak. Mitsvaları bile toplumun geneli ile paylaşabilmek. İşte gerçek anlamda Aavat Yisrael sağlayabilmek için bu özellik yaşamımızın bir parçası olmalıdır. Böylelikle mitsvalarımız daha anlamlı ve Rabi Akiva'nın dediği gibi tam yerinde yapılmış olacaktır.