rav alaluf

"Ben mea veesrim şana anohi ayom lo uhal od latset velavo V'Ad.... amar elay lo taavor et Ayarden aze - Bu gün 120 yaşındayım girmeye ve çıkmaya artık gücüm yok. Tanrı bana Yarden nehrini geçemeyeceğimi bildirdi." (Devarim 31/2)

Gur şehrinin Rebbe'si Living Each Week adlı kaynakta Moşe Rabenu'nun sadece bir tek amaç için yaşadığını bizlere öğretir. Bu amaç Tanrı'nın mitsvalarını yerine getirmek ve kendini ruhani olarak yüceltebilmektir. Moşe şu anda ulaşabileceği en üst düzeydedir ve kendisini daha yukarılara taşıyacak tek şey sadece Erets Yisrael'de yapılması mümkün olan mitsvaların yerine getirilmesidir. Moşe'nin kutsal topraklara girmesindeki amaç bu yöndedir. Bu isteği reddedilip daha fazla yüklemeyeceğini anladığı zaman Moşe de ölümü kabul etmiştir. Çünkü manevi olarak yükselmenin olmadığı yerde yaşam zaten onun için anlamsızdır.

Moşe sevinç ögesinin Tanrı yolunda yürürken çok önemli bir öge olduğunun bilincindedir ve bu konuda uyarılar bölümünde Bene Yisrael'i uyarmıştır. (Tanrı'ya sevinçle hizmet etmediğiniz için Devarim 28/47)

Rabi Samson Raphael Hirsch sameah - sevinç sözcüğünün aslında tsomeah - gelişmek, büyümek sözcüğü ile aynı kökten geldiğini savunmaktadır. Gerçek sevinç ancak gelişmenin özellikle ruhani gelişmenin sonunda hissedilen sevinçtir. Ruhani gelişimden mahrum bir yaşam aslında "simha"'dan da mahrum kalacaktır.

Sameah ile tsomeah arasındaki bu ilgiyi daha iyi anlayabilmek için biraz daha derine inmek gerekir. Talmud tabiatı gözlemleyerek birçok şeyi öğrenebileceğimizi Masehet Eruvin 100 B'de öğretir. Örneğin ıstakozlardan öğrenebileceğimiz çok fazla şey vardır.

Istakozlar sert bir kabuğun içinde yaşarlar. Istakozlar büyüdükçe kabuk son derece sınırlı ve ezici olmaya başlar. Böylelikle kırılır ve daha geniş bir tane oluşmaya başlar. Istakoz geliştikçe kabuk ona dar gelmeye başlar ve her gerektiğinde daha geniş bir tane oluşur. Istakozun daha geniş bir yere geçmesinin uyarıcısı kendini o noktada son derece dar ve sıkışmış hissetmesidir. Eğer ıstakoz kendini sıkıntıda hissetmese asla yeni bir kabuğa ihtiyaç duymayacaktır.

Gelişme aslında sıkıntılarla beraber gelir. Kohelet 1/18'de "fazla bilgelik fazla kederd doğurur, bilgi arttıkça sıkıntı da artar" demektedir. İşte tsomeah ile sameah arasındaki ilişkiyi buradan öğrenmek mümkündür. Tsomeah yani gelişmek sıkıntı anında bile insana sevinç vermelidir. Bu yüzdendir ki bütün büyük tsadikler başlarına gelen sıkıntı ve yisurinleri  sabır ve sevinçle karşılamışlardır.

Günümüzde teknolojik gelişmelerle dolu bir çağda sıkıntıya girmeden kendimizi geliştirebileceğimizi sandığımız bir çağda yaşıyoruz. Öyle ya en kısa sürede bir bilgisayarın tuşlarına basarak bilgilere ulaşmak artık olanaklıdır. Ancak ruhani anlamda gelişebilmek için bazı şeylerden sıyrılmamız ve kendimizi sıkıntıda hissetmemiz gerekir. Yoksa yerimizde saymaya her zaman devam edebiliriz.

Ölüm gününde bile Moşe Rabenu büyümeye devam etmektedir. Kendisi ilerlemek için önünde tek bir seçeneğin kaldığını da bilmektedir. Kabileleri uyarmak ve onları kutsamak. Nitekim Haazinu peraşasında bizleri bir kez daha uyarmış, Vezot Aberaha peraşasında ise bizlere beraha vermiştir. Moşe aynı zamanda büyümenin ve gelişmenin sevinç ile yapılmasının gereğini bizlere öğreten  olmuştur.