Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

25 Tevet

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5771

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

4:10

5:26

-----

Yeruşalayim

4:16

5:31

Tel Aviv

4:24

5:27

   1 Ocak

Tel Aviv

4:29

5:32

İstanbul

4:33

5:13

2011

İstanbul

4:39

5:19

V A E R A

 Hatırlatmalar:

 

ü  6 Ocak Perşembe: Roş Hodeş Şevat

 

 

Bu HP  …..’nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

 

Peraşa Özeti (Şemot 6:2-9:35)

[www.chabad.org]

Tanrı, Moşe ile temasa geçer. “Dört kurtuluş sözü” ile, Bene-Yisrael’i Mısır’ın yükü altından çıkaracağına ve Mısırlılar’ın köleleştirici işlerinden serbest kılacağına, büyük bir güç gösterisi ve sert yargılar eşliğinde Yahudiler’i özgürlüğe kavuşturacağına ve Sinay dağında onları Kendisi’ne Halk olarak alacağına söz verir. Bunun ertesinde Tanrı, Bene-Yisrael’i, Avraam, Yitshak ve Yaakov’a söz vermiş olduğu Ülke’ye getirip burayı onlara ebedi bir miras olarak vereceğini bildirir.

Moşe ve Aaron tekrar tekrar Paro’nun huzuruna çıkıp, Tanrı adına “Halkımı salıver ki Bana ibadet edebilsinler” talebinde bulunurlar. Fakat Paro da tekrar tekrar reddeder. Aaron’un asası bir yılana döner ve Mısırlı büyücülerin sihir asalarını yutar. Tanrı bunun ertesinde Mısırlılar’a bir dizi bela gönderir.

Nil’in suları kana dönüşür, ülkeyi kurbağalar istila eder, insan ve hayvanlar bitlerin saldırısına uğrar. Vahşi hayvan sürüleri şehirlere doluşur, bir salgın hastalık evcil hayvanları telef eder, Mısırlılar’ın vücutları, acı veren çıbanlarla kaplanır. Yedinci belada göklerden buz ve ateşin bir arada bulunduğu yıkıcı bir dolu yağar. Buna karşın Paro’nun inadı sürer ve Tanrı’nın daha önce Moşe’ye bildirmiş olduğu üzere, Bene-Yisrael’i salıvermeyi reddeder.

DEVAR TORA

[Rabi Yisahar Frand – www.torah.org]

                                                                                                                         

Paro’nun Yanlış Hesabı

 

Şemot kitabının başındaki peraşaların hepsi Yahudilerin Mısır’da yaşadıkları o korkunç köleliği anlatır. Kölelik o kadar yoğundu ki, Moşe yaklaşmakta olan kurtuluşlarını ilan etmek için Bene-Yisrael’e geldiği zaman bile “fakat ruh sıkıntısından ve ağır işlerden [dolayı] Moşe’yi dinlemediler” (Şemot 6:9).

Geleneksel bilgilerimize göre, Levi kabilesi Mısır’da kölelik etmemiştir. Rabi Yonatan Eibeshutz [Tiferet Yonatan adlı eserinde] Paro’nun neden bütün Levi kabilesini hizmet etmekten muaf tuttuğunu sorar. Acımasız kralın böyle bir istisnaya yer vermesi anlamsız görünmektedir. Rabi Yonatan Eibeshutz, Paro’nun, falcıları sayesinde Bene-Yisrael’in kurtarıcısının bu kabileden geleceğini öğrendiğini açıklar. Paro kendi halkıyla aynı acıyı çekmeyen bir insanın hiçbir zaman onları kurtarmayacağını düşünmüştür. Böyle biri, basitçe, insanları politik olarak ardından sürükleyemezdi. Kitleler acılı dönemlerinde içlerinden biri olmayan bir kişinin onları yönetme kabiliyetini önemsemeyeceklerdi.

Rabi Yonatan Eibeshutz’un yukarıdaki pasuğu açıklama şekli de bu yöndedir. Halk Moşe’yi dinleyemiyordu, çünkü çok çalışıyordu; canları çok sıkkındı; oysa Moşe bunu kişisel olarak hiç tecrübe etmemişti. Moşe gençliğini lüks içinde geçirmişti. Halk onu dinlemeye veya onların kurtarıcısı olmasına izin vermeye hazır değildi!

Paro’nun düşünce tarzı çok mantıklı görünüyordu. O halde nerede yanlışlık yapmıştı? Onun hatası, Tora’da Moşe Rabenu’nun en önemli özelliği olarak anlatılan karakter niteliğini küçümsemesiydi. Şemot peraşasına geri dönersek, Moşe Rabenu’nun lider olmasından önceki dönemle ilgili çok az şey anlatıldığını görürüz. Tora bize yalnızca “Vayigdal Moşe” yani “Moşe büyüdü” demekle yetinmektedir. Raşi’nin bu ifade hakkındaki açıklaması doğrultusunda, Moşe, Paro’nun sarayında önemli bir konuma yükselmiş, bir prens olmuştu. Bu haliyle, sarayında lüks içinde yaşamaya devam edebilir ve belki ayıp olmasın diye, kardeşleri için Teilim’den birkaç bölüm okumakla yetinebilirdi. Ama Moşe Rabenu bunu yapmamış, “kardeşlerini görmek üzere dışarı çıkmıştır”. Kardeşlerinin başına neler geldiğini görmek istemiş ve onların acı çekmelerine tanık olmuştur. Mısırlı adamı öldürmekle hayatını tehlikeye atmıştır ve böylece kardeşlerinin çektiği kölelik ve sefalete ortak olmuştur. Kardeşlerinin sadece “makro” acısını paylaşmamış, aynı zamanda Mısırlı tarafından dövülen Yahudi’yi kurtardığı gibi, her bir bireyi desteklemiştir. İki Yahudi kavga ederken bile, her zaman kurbanı kurtarmaya gelmiştir, böylece dostunun yükünü paylaşma ve duygularını anlama özelliğini ortaya koymuştur. Yine, Midyan’da Yitro’nın kızlarını kurtarmaya gelmiştir, çünkü onun kişiliği baskıya tahammül etmeyen bir kişiliktir. Ve en nihayet, hayvan sürülerine su verdiği de anlatılmaktadır.

Bütün bu olaylarda Tora, Moşe’nin, Paro’nun hiç aklına gelmeyen bir karakter özelliğini, başkaları için beslediği duygu paylaşımını tekrar tekrar vurgulamaktadır. Paro aslında mantıksal olarak haklıydı; ama Moşe’nin güçlü karakterini, köle olmamasına rağmen bunu yaşayan biriyle aynı acıyı hissedebileceği gerçeğini küçümsemiştir. Ve bu, onun adına hayati bir hata olmuştur.

AFTARA BAĞLANTISI

[The Jersey Shore Torah Bulletin / www.shemayisrael.co.il]

 

BekabetsiYehezkel 28:25-29:21

Aftara Tanrı’nın, dağılan tüm Bene-Yisrael’i geri toplayacağını söylemesiyle başlar. Peraşamız da Tanrı’nın Bene Yisrael’i Mısır’ın baskısından kurtaracağını anlatır. Daha sonra Aftara Nevuhadnetsar döneminde Mısır’ın çöküşü hakkında kehanette bulunur. Tanrı olduğunu iddia eden dönemin firavunu Nevuhadnetsar tarafından mağlup edilir ve Mısır’ın bütün zenginliği yağmalanır. Perşamız da aynı şekilde Paro’dan ve Mısır’dan alınan intikamı anlatmaya başlar. On Belanın ilk yedisi bu peraşada cereyan eder ve Mısır’ın çöküşüyle Bene-Yisrael’in kurtuluş süreci başlar.

MİŞNE TORA

[Rambam’ın Sözlü Tora’nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora’nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora’nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak – hem de çok kısa bir özet olan – kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham’a danışmak gerekir.

 

Onuncu Kitap: TAARA / MANEVİ SAFLIK

58. Tumat Tsaraat (devam)

 

Bir metsoranın başını örtmesi, giysilerini yırtması, yıkamaması, saçlarını kesmemesi ve surlarla çevrili bir şehre girmemesi gerekir (Vayikra 13:45-46). Eğer bir insan veya eşyayla temas eder veya başkaları ile aynı çatı altında bulunur ise veya biri tarafından taşınırsa veya bir nesnenin üzerine oturursa, bunlar tame olur. Bir metsora iyileştiği zaman, bir kuşun kanının karıştırıldığı ve canlı bir kuşun bir sedir dalı, kırmızı bir yün ve zufa otu ile batırılıp çıkarıldığı bir su metsoranın üzerine serpilir (Vayikra 14:2 v.d.). Bu arınma sürecinin bir parçası olarak kıllarını tıraş etmeli, yıkanmalı, giysilerini yıkamalı ve yedi gün boyunca beklemelidir. Bu süre boyunca temas ettiği her şeyi yine de tame yapar. Yedi günün sonunda tıraş olur, mikveye dalar ve arınır.

Beyaz bir yün veya keten kumaş veya deri bir giysi veya bir evin duvarında beliren bazı yeşilimsi veya kırmızımsı lekeler iki veya üç hafta boyunca yayılırsa, üzerinde çıktığı nesneyi tame hale getirir (Vayikra 13:47 v.d. ve 14:34 v.d.). Böyle bir giysi veya ev tsaraat gibi bir kirlilik kaynağıdır. Bir giysinin arındırılması için onu yıkamak gerekir. Bir evi arındırmak içinse, bir metsoranın arınma işlemine benzeyen bir süreç gerekir.

KISSADAN HİSSE

[Haftanın Peraşası – 5758; Vaera Peraşası]

KISSA

 

(Tanrı Moşe’ye şöyle dedi:) ‘Paro sizinle konuşup, “marifetinizi gösterin” dediği zaman, Aaron’a şöyle söyle: “Asanı al ve Paro’nun önünde yere at; ve yılana dönüşecektir.’ ” (7:9)

 

HİSSE

 

Çevrenin insan üzerinde oldukça önemli bir etkisi vardır. Dünyanın en kötü insanı bile, asil ve dürüst insanların yaşadığı bir toplulukta iyi yönde gelişecektir. Parfüm dükkânına giren bir kişinin üzerine mutlaka güzel bir koku sinecektir. Fakat bunun aksi de doğrudur. En iyi insan bile, yozlaşmışlığın baskın olduğu bir ortamda bir “yılana”, tehlikeli bir yaratığa dönüşebilir. Sigara dumanıyla kaplı bir odadan üzerinde sigara kokusu olmadan çıkabilecek insan yoktur.

 

Moşe ve Aaron’un asa yoluyla gerçekleştirdiği işaret, Tora’nın konuyu renklendirmek amacıyla anlattığı “hoş bir enstantane” değildir. Elbette birçok anlam içermektedir. Moşe’nin Paro’ya vermek istediği mesaj, Bene-Yisrael’in, Mısır’daki zorlu ve yozlaşmış ortamda her ne kadar birçok değerini yitirmişse de, buradan çıktıklarında yeryüzündeki en değerli ve asil kişiler olabilecekleri idi. Bunu sembolik olarak belirtmek için üzerinde Tanrı’nın çok gizemli İsmi’nin yazılı olduğu asayı kullandı. Moşe tüm mucizeleri bu asayı kullanarak yapmıştı. Asa Paro’nun önüne atıldığı zaman; yani Paro’nun temsil ettiği yozlaşmışlık ortamına girdiği zaman, birden zehirli bir yılana dönüştü. Ancak Moşe asanın ucundan tuttuğu anda; yani Moşe’nin temsil ettiği saflık ve kutsiyet ortamına girdiğinde, tekrar Tanrı’nın Asası haline geldi. Buradan çıkarılabilecek çok derin bir ders vardır. Yozlaşmış bir ortamda yaşayan bir Yahudi bundan ister istemez etkilenecektir ve daha kötüsü bunun farkına varamayabilecektir. Ancak Tanrı’ya yaklaştığı zaman, işte o zaman Tanrı’nın dünya üzerindeki amacına uygun hareketlerde bulunacak ve mucizeleri yapan “Kutsal bir Asa” konumuna gelecektir. Çevrenin insan üzerindeki etkisi bu denli güçlü olabilir

OTOSTOP

[Rabi Yosef Tsvi Rimon / “Şabat BeŞabato” – www.zomet.org.il]

 

Bir insanı arabayla bir yere götürmek misafirperverlik mitsvasının bir parçasıdır. Ancak genellikle bir sürücünün yolcu almak için durmamasının geçerli bir nedeni vardır (yabancılardan korkmak, yol boyunca mahremiyet ihtiyacı, zamansızlık vs). Bu nedenle, otostop yapan kişi durmayan arabalara kötü gözle bakmamalıdır.

Bir vasıtaya binmeden önce sürücüye çok dikkatli bakmamız ve güvenilir olup olmadığına karar vermemiz çok önemlidir. Yollarda görülen tehlikeli durumlar yüzünden bazı dönemlerde hiç otostop yapmamak en iyisidir. Bu herkes için ama özelikle genç kızlar için geçerlidir. Maalesef birçok tecavüz olayı genç kızların arabalarına otostopçu almalarından sonra gerçekleşmiştir. Bir yabancının arabasına binmeden önce çok dikkatli olmak gerekir.

Bir otostopçu hoş ve nazik bir şekilde davranmalıdır. Arabaya binen kişi izin almadığı müddetçe cep telefonuyla konuşmamalıdır. Arabaya binen iki arkadaş yüksek sesle konuşmamalıdır. Arabada çöp bırakmamaya özen göstermelidir. Sürücünün, yolcuyu nerede indireceğini önceden bilmesi önemlidir; bunun dışında sürücüyü durmanın yasak olduğu bir yerde durdurmamaya özen göstermek gerekir.

Bunun yanı sıra, “Yihud” alahasını çiğnememek büyük öneme sahiptir. Yihud, evli olmayan bir erkek ve kadının kapalı bir yerde baş başa kalma yasağıdır. Bu konunun ayrıntıları yazımızın ana konusunu oluşturmadığı için burada ayrıntılara girilmeyecektir; ancak bunun bazı gerektirmelerine değinmek gerekir.

“Yihud”un özü bir Tora yasağından kaynaklanmıştır. (Bu özellikle başkasıyla evli bir kadın için doğrudur ve Tora’nın yasakladığı başka ilişkilerin tarafları için de geçerlidir. Birçok otorite Tora’dan kaynaklanan yasağın “nida” halindeki (yani âdet görmüş ve henüz arınma işlemini tamamlamamış) bir kadını da kapsadığı görüşündedir – ki buna 12 yaşının üstündeki evlenmemiş genç kızlar da dâhildir. 3 ila 12 yaşındaki kızlar içinse Hahamlarca öngörülmüş bir yasak vardır.) Bu yasağın bir nedeni daha ciddi günahlara yol açma korkusudur; ancak yasak tek başına da geçerlidir ve kişi daha ciddi günahlara bulaşmasa bile, evli olmadığı bir kadınla baş başa kaldığı takdirde Tora’nın bir yasağını çiğnemiş olur.

“Yihud” kavramı otostop konusunda da geçerlidir; çünkü her an yolun kenarında durma olasılığı vardır. Bu nedenle, beraber arabaya binmek ancak aracın içinde neler olup bittiği görülebildiği zaman (gündüz veya iyi aydınlanmış bir yolda) veya başka arabaların yanından sık sık geçtiği durumlarda mümkündür. Başka arabaların bulunduğu ama ortamın karanlık olduğu bir yerde, arabanın içindeki ışık açık olduğu zaman (sürücü için tehlike arz etmediği müddetçe) bu konuda katı davranılmayabilir.

Eğer bu koşullar sağlanmamışsa, ancak iki erkeğin bir kadınla veya üç veya daha fazla kadının bir erkekle arabaya bindiği durumlara izin verilebilir. Kocasının sürücüyle aynı şehirde olduğu evli bir kadın durumuna da izin verilebilir.

Acil durumlarda veya tehlike anında yukarıdaki koşullar yerine getirilmemişse bile, arabaya otostopçu alınabilir. Şunu belirtmek gerekir ki, bazı otoriteler bir arabanın kapalı bir alandan daha az ciddi olduğu görüşündedirler. Bu nedenle, özellikle de birlikte alınacak yol, durmanın zor veya tehlikeli olduğu bir yolsa, buna izin verilebilir. Ancak bu durum yalnızca olağanüstü bir ortamda geçerlidir. Normal koşullarda arabada bile yukarıdaki şartlara çok ciddi bir şekilde sadık kalmak gerekir. İzin verilebilecek bir başka durum da, arabanın dışındaki bir insanın içerdeki her şeyi görebileceği şekilde cep telefonu kamerasının açık olduğu bir durumdur.

“Yihud” ile ilgili bütün bu önlemlerin amacı bir kadın ile bir erkeğin arasındaki çekimi engellemektir. Ancak eğer tecavüz tehlikesi varsa, yukarıdaki izin verilen durumlar geçersizdir.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi – Rabi Nisim Behar]

 

Laşon Ara

Aleyhte Konuşma

 

1. Anlatılanlar doğru bile olsa bir başkasının aleyhinde konuşmak yasaktır.

2. Biri çok ısrar etse, hatta ısrar eden, kişinin babası ya da öğretmeni olsa bile, konuşma sırasında Laşon Ara olacaksa, bir başkasından bahsetmek yasaktır.

3. Laşon Ara olabilir endişesiyle başkasından bahsetmek istemeyen biri, kendisine bu tavrından dolayı bağıracaklar ya da onu küçük düşürecek sözler söyleyecekler, “sen aptal bir Hasid’sin [sofu]” diyeceklerse bile, her şeye rağmen konuşması yasaktır.

4. Aynı şekilde, Laşon Ara endişesiyle başkasından bahsetmediği takdirde işinde zarara uğrayacaksa, ya da onu işten atacaklarsa ve bunun sonucunda ailesini geçindiremeyecek bir duruma düşecekse bile, konuşup o kişinin aleyhinde sözler sarfetmek yasaktır.

5. Bir kişi başkası aleyhinde konuşurken, arada kendi aleyhinde de konuşuyorsa bile, yaptığı Laşon Ara sayılır.

6. Kötü niyetle olmayıp, sadece şaka amaçlı bile olsa, Laşon Ara konuşmak yasaktır.

7. Bir kişinin aleyhinde konuşuyor ama ismini vermiyorsa bile, eğer konunun gidişatından kimden bahsedildiği anlaşılıyorsa, bu da Laşon Ara’dır.

8. Biri Laşon Ara konuşurken, bir başkasının dinlemesi, hiçbir kötü niyeti yoksa ve sadece dinliyorsa bile, yasaktır.

 

Haftanın Sözü

[“Shabbat Shalom Weekly” – Rabi Kalman Packouz]

 

Bazı insanlar Yahudileri sever, bazıları ise sevmez.

Ama hiçbir sağduyulu insan, onların dünyada var olmuş ırkların arasında

en çarpıcı, en müthiş ırk olduğunu inkâr edemez.

-- Sir Winston Churchill

 

Haftanın Peraşası’nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 – 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza’ya getiriniz.