rav alaluf

Talmud Avot bölümünde (5/22) önce Avraam'ın öğrencilerinin karakterini sorgular. Onların tok gözlü, alçakgönüllü ve halim selim bir yapıya sahip olduklarını belirtir. Aynı yerde bu haftanın peraşasının önemli karakterlerinden olan Bilam'ın öğrencileri de sorgulanır. Onların ise  doymak bilmeyen göze sahip, kibirli ve tamahkar olduklarını kaydeder.  Hemen ardından da ekler. Avraam'ın öğrencileri Bilam'ın öğrencilerinden de ne kadar farklıdır?

Burada insanın aklına bir soru gelir: Talmud neden Avraam ve Bilam'ın öğrencilerinin karakterlerini sorgular da bunu Avraam ve Bilam için yapmaz? 

Dr. Twerski bunun cevabını şöyle verir: Avraam ve Bilam'ın kendilerine bakan kişi onlar arasındaki gerçek farkı göremez. Çünkü Bilam da kendisini Tanrı'ya bağlı gibi göstermektedir. Haftanın peraşasında yer alan "Balak bana evi dolusu altın ve gümüş de verse yine de Tanrı'nın sözünü geçemem" "Tanrı ağzıma ne koyarsa sadece onu söyleyebilirim" "kendimce Tanrı'nın sözlerini olumlu veya olumsuz şekle çeviremem" cümleleri bir tsadik ağzından dökülen cümlelere benzemekte bunu okuyan kişiye de   Bilam'ın sanki Tanrı korkusuna biri olduğu görüntüsünü vermektedir. 

Görünüş bazen aldatıcı olabilir. Kişi Tora öğrenimine sahip ve mitsvaları uygulayan biri olarak bir görüntü verse de bir bakarsınız ki öğrencileri ve izinden yürüyenler Tora ve mitsvaların çok uzağında yer almaktadırlar. Diğer yönden ise Baal Şem Tov veya Rabi Yisrael Salanter'in öğrencilerine bakanlar öğretmenleri hakkında mükemmel bir fikir sahibi olabilirler. 

Bir insanın karakteri hakkında bilgi sahibi olmak istiyorsanız öncelikle onun takipçilerine ve öğrencilerine bakınız. Öğrenci ve takipçilerinin davranışları, konuşmaları, hareketleri öğretmenleri hakkında çok net bilgilere ulaşmanızı sağlayacaktır. Elbette ki bazen en mükemmel anne babaların sorumsuz çocukları, en iyi öğretmenlerin de ilgisiz öğrencileri olabilir. Ancak genel anlamda öğretmen ve anne babaların nasıl olduklarını en iyi çocukları ve öğrencileri gösterecektir. Şunu da eklemek gerekecektir ki kişinin davranışlarının ve etik yaklaşımının nasıl olduğunu çocuklarında ve öğrencilerinde görebiliriz. Yoksa bir fizik profesörünün öğrencilerinin tümü de fizik üstatları olarak yetişmeyecektir. 

Piyasada çocuk yetiştirmeye veya öğrencileri anlamaya ilişkin sayısız yayın bulmak mümkündür. Bu yayınların içinde etik anlamda çok yararlı kitaplar olsa da birçoğu tecrübeden etik eğitimden uzak kişilerin yazdıkları sadece maddi kazanç amaçlayan yayınlardır. Tora ve Yahudilik bu tür yayınları kesinlikle kabul etmemektedir. Bu konuda fikir verebilecek kişinin önce kendisinin örnek olması ve yaptıklarının onay görmesi önemlidir. Pirke Avot altıncı bölümünün hemen başında "onları ve öğretilerini seçen kutsaldır" ifadesi yer alır. Bu ifadede "onları" sözcüğü öğretilerini transfer etmeye elverişli kişilerden söz etmektedir. 

Bizler de hayatta her zaman öğrenmeye çalışan öğrenciler olarak bir öğretmenden ders almaya karar verdiğimizde öncelikle onun yaşam tarzının buna uygun olup olmadığını araştırmak gerekir. Bilam son derece güçlü bir peygamber olsa da yaşamındaki hedefler onu olumsuzluklar ile dolu bir yola sürüklemiş ve ne yazık ki de öğrencileri onun izinden gitmişlerdir. Halbuki Avraam yaşam tarzı ve Tanrı'ya bağlılığı ile bunu dünyaya kanıtlamış bir kişidir. Her gün Amida duasında üç kez Tanrı'nın Avraam'ın koruyucusu olduğunu ilan ederken her birimizin içinde bir parça Avraam bulunduğunu da belirtmekteyiz.