Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

26 Aralık

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

2009

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

4:07

5:22

-----

Yeruşalayim

4:12

5:27

Tel Aviv

4:21

5:23

9 Tevet

Tel Aviv

4:26

5:28

İstanbul

4:28

5:08

5770

İstanbul

4:34

5:14

V A Y İ G A Ş

Hatırlatmalar

 

ü 27 Aralık Pazar: Taanit – Asara BeTevet [Holokost Kurbanları İçin Genel Kadiş Günü]

 

 

Bu HP  …..’nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

 

Peraşa Özeti (Bereşit 44:18-47:27)

[www.chabad.org]

 

Yeuda Yosef’e yaklaşarak Binyamin’in serbest bırakılması için onu ikna etmeye çalışır. Bu yolda Binyamin’in yerine köle olarak kendisini teklif eder. Kardeşlerinin birbirlerine sadakatinin artık tam olduğunu gören Yosef, gerçek kimliğini onlara açıklar: “Yosef’im ben!” der. “Babam hala hayatta mı?” (Bereşit 45:3).

Kardeşler utanç ve pişmanlık duygularıyla geri çekilirler; fakat Yosef onları sakinleştirir: “Beni buraya sattığınız için üzülmeyin; kendinizi suçlamayın. Çünkü [anlaşılan] Tanrı beni, hayat kurtarmak amacıyla, sizden önce göndermiş!” (Bereşit 45:5).

Kardeşler haberi hızla Kenaan’a ulaştırırlar. Yaakov, en sevdiği oğlundan 22 yıl ayrı kaldıktan sonra, oğulları ve aileleriyle birlikte, toplam 70 kişilik bir topluluk halinde Mısır’a gelir. Yolda Tanrı’da bir söz alır: “Mısır’a inmekten korkma. Çünkü seni orada büyük bir ulus haline getireceğim. Mısır’a seninle birlikte inecek, ayrıca seni oradan kesinlikle çıkaracağım” (Bereşit 46:3-4).

Yosef kıtlık yılları boyunca yiyecek ve tohum satarak Mısır’ın tüm servetini toplar. Paro Yaakov’un ailesine, yerleşmeleri için tüm Goşen bölgesini verir ve Yisrael ailesi, Mısır sürgünü içinde çoğalıp zenginleşir.

DEVAR TORA

[“Kol Hakollel” / Rabi Pinhas Avruh – www.torah.org]

 

Mısır’a Geliş

 

Yaakov Avinu, Yosef’in hayatta ve Mısır başbakanı olarak iyi durumda olduğunu öğrenince ailesini Bene-Yisrael’in ilk sürgün deneyimini yaşayacağı Mısır’a taşır. Tora Mısır’a yerleşecek olan yetmiş kişilik ailenin gelişinden önce yelerinin bir listesini vermektedir: “Ve bunlar Mısır’a gelmekte olan Yisrael halkının isimleridir – Yaakov ve çocukları” (Bereşit 46:8) Neden Tora “gelmekte olanlar” sözcüğünde görüldüğü gibi, şimdiki zaman çekimi kullanmaktadır? Neden “gelmiş olanlar” dememektedir? Raşi, Tora’nın o anda olanları anlatmakta olduğunu, dolayısıyla bu kullanımının çok da sıra dışı olmadığını belirtir.

Raşi’nin bu açıklaması anlatımın bu aşamasında yeterli olabilir. Ancak Şemot kitabı da şöyle başlamaktadır: “Ve bunlar, Mısır’a Yaakov’la gelmekte olan, Yisrael’in oğullarının isimleridir” (Şemot 1:1). Tarihin o aşamasında, Mısır’a geliş onlarca yıl önce gerçekleşmiştir. Dolayısıyla Raşi’nin yukarıdaki cevabı peraşamızdaki pasuk için kabul edilebilir olsa da Şemot’taki aynı kullanımı açıklamamaktadır. O halde, neden Tora neden şimdiki zamanlı çekim kullanmaktadır?

1895-1986 yılları arasında yaşamış ve New York City’de, Metivta Tiferet Yeruşalayim adlı Yeşiva’nın başkanı olan, döneminin en ünlü Yahudi liderlerinden, Alaha otoritesi Rabi Moşe Feinstein, Şemot’taki cümlenin, Yaakov’a eşlik eden çocukların ve torunların manevi kuvvetleriyle ilgili olduğunu belirtir. Mısır’da yaşadıkları süre zarfında ahlak dışı, puta tapan Mısır kültürüyle bozulmamışlar, onun yerine, sürgünden önce yanlarında getirmiş oldukları manevi saflığı korumayı başarmışlardır. Şemot kitabının başında da, aradan onlarca sene geçmesine ve bu nesiller hayatlarının sonuna yaklaşmalarına rağmen, Tanrı’nın hizmetinde gençlik dolu manevi güçlerini korumuşlardı. Tora bu nedenle onlardan henüz Mısır’a “gelmekte” imişler gibi bahsetmektedir.

Rabi Feinstein peraşanın sonundaki pasuğu da aynı şekilde açıklar: “Yisrael [halkı], Mısır ülkesindeki Goşen bölgesinde yerleşti” (47:27). Tora daha önceden Goşen’in Mısır toprakları içinde olduğunu belirtmiştir. Burada ise bunu tekrarlamaktadır. Tora tek bir kelimeyi bile, tek bir harfi bile gereksiz kullanmadığına göre, neden burada sadece Goşen’den bahsetmekle yetinmemiş ve önceden vermiş olduğu bir bilgiyi tekrarlamıştır? Rabi Feinstein’a göre, Bene-Yisrael Mısır sınırları içinde olmalarına rağmen, Goşen bölgesinde kendilerini yalıtmışlardır. Mısır toplumunun çöküşünden kendilerini korumak için ayrı durmuşlardır. Dolayısıyla Tora “Mısır’da olmalarına rağmen Goşen’de – Mısır’daki olumsuz etkilerden yalıtılmış bir halde – yaşadıklarını” vurgulamaktadır. Bu doğrultuda, Şemot kitabının başında Tora’nın, onlardan Mısır’a “hala gelmekte” imişler gibi bahsetmesi de, hayatları boyunca bu durumu koruyabildiklerinin bir göstergesidir.

Her şey ne kadar çok değiştiyse, onlar da o oranda aynı kalmıştır.

Hepimiz çağdaş toplumun bir parçasıyız; o kadar farklı değer sistemleri, o kadar farklı insanlarla karşılaşıyoruz ki, ilişki içinde olduğumuz insanlardan öğrenebileceğimiz çok şeyimiz var. Ancak Yahudi inancındaki birçok ilkenin evrensel olarak kabul edilmediğini de takdir etmeliyiz. Yozlaşmanın yıkıcı etkisine sürekli olarak maruz kalmak, korunmamız gereken bir tehlikedir. Örneğin, ateş de, ısı, ışık ve pişirmek gibi yararları olmasına rağmen, temkinle ele alınması gereken korkunç yıkıcı bir güçtür. Yaşam ve beden için arz ettiği tehlikenin de farkındayız ve ona göre kendimizi koruruz. Benzer şekilde, kendi yaşamımızı sürerken de, maneviyatımız için tehlike arz eden unsurlardan kendimizi korumalıyız. Eğer atalarımız Tanrı’ya yönelik üst düzeyli takdirlerinin bir sonucu olarak manevi pusulalarını itinayla koruma altında tuttularsa, o zaman Sinay Dağı’nda Tanrı’nın Kendisi’ni tanıtmasından 3300 sene ve sürgüne çıkışımızdan 2000 sene sonra biz ne gibi önlemler almalıyız? Düşünmek gerekir…

İKİLEM

Bu kısımda bazı ikilemler ve sorular sunacağız. Bunları Şabat masasında ailece tartışma konusunun bir parçası yapabilirsiniz. Peraşa broşürünün sonunda bu soruya Yahudilik’in bakış açısıyla verilebilecek bir cevabı bulabilirsiniz.

 

Geçenlerde hasta bir arkadaşı ziyaret etmek için hastaneye gittiğimde, uzun süre, sabırsızlıkla, beni yukarıya götürecek bir asansör bekledim. Asansör nihayet geldiği zaman, içine insanların doluştuğunu ve kelimenin tam anlamı ile kendimi kalabalığın içinde tıkmam gerektiğini gördüm. Yapılacak en doğru şey neydi?

 

MİŞNE TORA

[Rambam’ın Sözlü Tora’nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora’nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora’nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak – hem de çok kısa bir özet olan – kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham’a danışmak gerekir.

 

Beşinci Kitap: KEDUŞA / KUTSİYET

27. İsure Bia – Yasak İlişkiler

 

b) Karışık Evlilik ve Din Değiştirme

 

Tora’ya göre, bir Yahudi cinselliği sadece Yahudi olan eşiyle olan evliliği dâhilinde yaşama hakkına sahiptir. Pasukta “Onlarla evlenme – kızını onun oğluna verme, onun kızını da kendi oğluna alma” (Devarim 7:3) denmektedir ve Hahamlarımız Tora’nın bu yasağını evlilik dışı ilişkileri de kapsayacak şekilde genişletmişlerdir. Ancak bir kişi Tora’nın tüm emirlerine riayet etmeyi üstlenerek Yahudilik’i kabul eder ve Alaha’nın gerektirdiği işlemlerden geçerek Ger ya da Giyoret olduğunda diğer Yahudiler’den farksız bir konum alır ve doğuştan bir Yahudi ile evlenmesi mümkündür.

Kimin hangi kök ulusa mensup olduğunun bilindiği eski dönemlerde, Amon veya Moav uluslarına mensup bir erkek Yahudi olduktan sonra bile, doğuştan Yahudi bir kızla evlenemezdi – ne kendisi ne de onun soyunan gelen herhangi biri. Pasukta söylendiği gibi: “Bir Amoni veya Moavi, Tanrı’nın Cemaati’ne katılamaz. Onların onuncu nesli bile Tanrı’nın Cemaati’ne katılamayacaktır – ebediyen” (Devarim 23:4). Ayrıca Mısır veya Edom uluslarına mensup olan bir Ger ve onun çocuğu da, doğuştan bir Yahudi’yle evlenemezdi; ama üçüncü nesil artık doğuştan Yahudiler’le evlenebilirdi. Pasukta söylendiği gibi: “Bir Adomi’yi hor görme, zira kardeşindir o. Bir Mısırlı’yı hor görme, zira ülkesinde konuk olmuştun. [Yahudi olmalarından itibaren] Onlara doğacak olan çocuklar, üçüncü nesilde Tanrı’nın Cemaati’ne katılabileceklerdir” (Devarim 23:8-9). Bunların yanında Kenaan uluslarının soyundan gelen Gerler’le evlenmek de Hahamlar tarafından yasaklanmıştır. (Bunlara “netinim” adı verilirdi.) Günümüzde kimin hangi ulusa mensup olduğu kesinlikle bilinmediğinden çoğunluğa göre gidilir ve Yahudilik’i kabul etmiş bir kişinin doğuştan Yahudi olanlarla evliliğinde [bir Koen haricinde] kısıtlama yoktur.

Tora’nın tüm emirlerini samimiyetle üstlenmeyi kabul etmiş bir kişi, öncelikle temel eğitim görmelidir. Bunun ardından, Giyur prosedürü bir mikveye dalmak ve erkekler için sünnet olmakla tamamlanır. Bet-Amikdaş zamanında bunun yanında, bu kişi bir de korban getirirdi. Giyur prosedüründen geçmek isteyen bir kişi hakkında, Yahudi olma isteğinin ardında başka nedenler olup olmadığından emin olma amacıyla araştırma yapılır. Ardından bu kişi Tora’ya uymanın zorlukları hakkında uyarılır, eğer buna rağmen bu konuda ısrarcıysa, o zaman kabul edilir. Yahudilik2i kabul etmiş bir kişi yeni doğmuş ve hiçbir akrabası olmayan bir bebek gibi kabul edilir. Buna rağmen, biyolojik annesi tarafından yakın akrabalarıyla evlenmesi Hahamlar’ın koyduğu bir yasaktır.

MODERN ÇAĞ Ve TORA

[“Şabat BeŞabato” – www.zomet.org.il]

 

İçinde Put Olan Binalar

 

Londra’da bir düğün salonunda bazı putların saklandığı odalar mevcuttur. Hindistan’dan bazı insanlar bu putlara inanmakta ve tanrısal güçlere sahip olduklarını düşünmektedirler. Evet, bugün, bu çağda bile hala taştan ve tahtadan yapılmış putlara tapan insanlar bulunmaktadır. Salonun sahipleri herhangi bir kutlama olduğu zaman odaları kapalı tutmaktadırlar ve düşük fiyatı bu salonu cazip kılmaktadır. Bu durumla ilgili şöyle bir soru sorulabilir: Acaba bu salonun sahibine ödeme yapmak bir putpereste yarar sağlamak sınıfında mıdır? Hatta belki de, salonu kiralamak putların kendisinden yararı sağlamayı da içermektedir?

Olayı birçok yönüyle incelemek gerekir.

Kira: Bu, putlara bir armağan sunma sınıfında değildir, zira salon sahibi dolaylı olarak yarar sağlasa bile, müşteri, parasının tam karşılığını alabilmektedir.

Keyif: Salonu kiralayan kişi, putlardan yarar sağlamakta değil, onun yerine onların saklandığı binadan yararlanmaktadır. Öte yandan, kanuna göre, eğer Yahudi olmayan bir kişi kendi evine bir put koyarsa, put orada bulunduğu müddetçe o evden yarar sağlamak yasaktır” (Rambam – Putperestlik Kanunları 8:4). Mişna’da, Rabban Gamliel’in Akko’da tanrıça Afrodit’e adanmış bir hamamda yıkandığı anlatılır. Buna için birçok açıklama getirilmiştir, ama bu açıklamaların hepsi bizim konumuzla ilgili değildir. (Akko’daki resim tapınma amaçlı değil, bir dekor unsuruydu. Aslında heykelin kendisi esasında puta tapmaya ithaf edilmişti, ama fiilen tapınma amacıyla kullanılmamaktaydı. Bu durumda, putperestlik bir yana, heykele saygısızlık söz konusuydu.) Yine de sadece Talmud’un bu olay için geçerli bir gerekçe arama ihtiyacı duyması bile, içinde putların bulunduğu bir binayı herhangi bir yarar sağlamak için kullanmanın o kadar da basit bir mesele olmadığını göstermek için yeterlidir. Görüldüğü kadarıyla hafifletici tek sebep, binanın içinde putlara yönelik muameledir. Raban Gamliel örneğinde, bina puta adanmıştı, hâlbuki Londra’daki düğün salonunda putlar gizli odalarda tutulmaktadır.

Bir başka etken daha söz konusudur: Günümüzde puta tapanlar olmasına rağmen, bu kişiler bile eski dönemdekilerden çok daha bilgilidir ve sadece tahta ve taşa değil, aynı zamanda bir Yaratana da inanmaktadırlar. Bu tipteki putperestlik “Tanrı’ya ortak koşma” sınıfındadır ve putperestlik Yahudi olmayanlar için de yasak olmasına rağmen, bazı hahamlar bu şekildeki bir ortak koşan inancın Yahudi olmayanlar için yasak olmadığı görüşündedir. Yine de bizim örneğimizde, bu tarz bir düşünce bir anlam taşımamaktadır, çünkü düğün salonuyla ilgili sorun Yahudi olmayan kişinin sağladığı yararla değil, bu salondan “Yahudiler’in” yararlanabilip yararlanamayacağı konusundadır. Ve Yahudiler söz konusu olduğunda “ortak koşmak” da her türlü putperestlik gibi tamamen yasaktır.

Diğer bir olasılık: Putların bir odada kilitli tutulmaları belki de “putu iptal etme” sınıfında sayılabilir. Ancak yukarda alıntılanan Rambam’a göre içinde putlar olan bir binanın kullanılabilmesi için putların iptal edilmesi yeterli değildir ve bina ancak putlardan tamamen arındırıldığı takdirde kullanılabilir.

Sonuç olarak, Yosef’i örnek almak doğru olacaktır. Yosef, Yaakov ve ailesini getirtmek üzere gönderttiği arabaların üzerindeki put şekillerini yok etmişti. Bu da put şekillerinin o arabanın kullanımı için engel teşkil ettiğini göstermektedir. Benzer şekilde içinde putların olduğu bu düğün salonundan yarar sağlamak, ucuzluğuna rağmen Yahudi kanununa uygun değildir.

Kaynak: Rabi A. D. Berkowitz, “Tehumin” cilt 23, s. 473-490.

 

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi – Rabi Nisim Behar]

 

Eti Tuzlama ve Tuzundan Arındırma Kuralları

 

III. Aşama: Eti Yıkamak

 

1. Et tuzda yaklaşık bir saat kaldıktan sonra, tuz etlerden iyice silkelenerek çıkartılır. Bir tencereye su atılır, et iyice yıkanır. Bu su üç defa değiştirilir. Sonra et parçaları tek tek ele alınır ve her parçaya üçer defa su atılır. Et, pişirmek, kızartmak ya da herhangi bir yemekte kullanılmak için, ancak ve ancak tüm formaliteler yerine getirildikten sonra temiz ve Kaşer sayılır.

2. Etin tuzlanmasına imkan olmayan yerde, ızgarada doğrudan ateş kullanılarak tüm kanı akıncaya kadar pişirilebilir.

 

Karaciğerin Izgara Yapılması

 

1. Karaciğerde çok fazla kan bulunduğu için, kanı çıkartma konusunda tuz yetersizdir. Bu yüzden kanı çıkartmak için tuzlama yöntemi kullanılmaz. Sadece ateşte veya gazocağının üstünde ızgara yapılırsa yenebilir.

2. Kuşların karaciğeri iki parçaya ayrılmıştır. Bu yüzden ızgara yapmadan önce her iki parçaya da bıçakla iki kesik atmak gerekir.

 

Kemiklerin Tuzlanması

 

     İçleri ilik dolu kemikleri bölmeye gerek yoktur. Kemikler, kapalı bir şekilde iken bile etle aynı şekilde tuzlanabilir.

 

 

İKİLEME CEVAP

[Rabi Mendel Weinbach / gatewaysonline.com]

 

İş yerlerinde veya konutlarda asansörün azami yükün üstünde doldurulmamasına özen gösterilmelidir. Bir hastanede ise, kalabalık bir asansöre binmekle diğerini beklemek arasında karar verirken, göz önünde bulundurulacak başka konular vardır. Özel durumdaki bazı hastalar o asansörü kullanıyor olabilirler, orayı insanlarla doldurmak o hastaları rahatsız edebilir. Eğer o asansörde tekerlekli iskemlede oturan veya seruma bağlanmış bir hasta görürseniz, ihtiyaçları olan yeri kaplamamaya büyük özen göstermelisiniz.

Bir hastayı ziyaret ederken, bir başka hastaya rahatsızlık vermektense, birkaç dakika daha beklemek mutlaka tercih edilmelidir.

Haftanın Sözü

[“Shabbat Shalom Weekly” – Rabi Kalman Packouz]

 

Gerçekleşmeyen beklentiler, kişinin kendisinden kaynaklanan hayal kırıklıklarına neden olur.

 

-- Rabi Şimon Apisdorf

 

Haftanın Peraşası’nı, t  e  b  e  r  r  u  d  a     b  u  l  u  n  a  r  a  k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 – 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza’ya getiriniz.