Korah, Midraş'a göre Moşe'nin eskiden beri karşıtı olan Datan ile Aviram'la birlikte, Moşe'nin liderliğine ve Aaron'un Koenlik sıfatına meydan okuyan bir isyan başlatır...

Peraşa Özeti (Bamidbar 16:1-18:32)

[www.chabad.org]

Korah, Midraş'a göre Moşe'nin eskiden beri karşıtı olan Datan ile Aviram'la birlikte, Moşe'nin liderliğine ve Aaron'un Koenlik sıfatına meydan okuyan bir isyan başlatır. İsyancıların arasında, halkın ileri gelenlerinden, Koenlik müessesesine layık olduklarını ispatlamak için kutsal Ketoret (tütsü) sunmaya kalkan 250 kişi de vardır. Sonuçta toprak açılıp asileri yutar ve bir ateş ketoret sunumlarını yakıp tüketir.

Bunu takip eden salgın hastalık, Aaron'un Ketoret işlemini gerçekleştirmesiyle sona erer. Aaron'un asası, mucizevi şekilde tomurcuklanır ve Tanrı'nın onu Koen Gadol olarak atayışının bir kanıtı olarak badem üretir.

Tanrı, Koenler'e, her tahıl ürününden, şaraptan ve yağdan "Teruma" adlı bir bölümün, davar ve sığırın ilk doğanlarının ve diğer bazı armağanların verilmesini emreder.

DEVAR TORA

[Rabi Yisahar Frand - www.torah.org]

Barışı Sağlamanın Önemi

Korah peraşasının en önemli konusu Bene-Yisrael arasında yaşanan bölünmedir. Maalesef kavgalar Bereşit peraşasında Kayin ile Evel'den beri her zaman süregelmiştir. O sıralarda evrende sadece dört kişi vardı ve yine de geçinemiyorlardı. Kavga eden iki kişi, birbirlerinin kardeşiydi. Günümüzde bu kadar çeşitlilik gösteren dünyamızda ve cemaatlerde hala kavganın var olması şaşılacak bir şey değildir.

Korah peraşası uzayan kavgalardan kaçınmak üzere ne yapılması gerektiğini öğretmek için örnek bir peraşadır. Gemara (Sanedrin 110a) Moşe'nin Datan ve Aviram'ı kavgayı sona erdirmeye çalışmak için davet etmesinden, bir kişinin görüş ayrılığını devam ettirmekte ısrar etmemesi gerektiğini öğrenir. Raşi'ye göre, bunu Moşe'nin kendi şerefinden ve protokolden vazgeçmeye istekli olmasından ve şahsen ona karşı isyanı başlatan insanlara davet göndermesinden öğreniyoruz. Aslına bakılırsa Tora'nın 613 emrini listeleyen otoritelerden bazıları "Korah ve yandaşları gibi olmasınlar" (Bamidbar 17:5) sözlerini, kişinin bir anlaşmazlığı uzatmasını yasaklayan bir emir olarak görürler ve Tora'nın 365 yasağından biri olarak listelerler. Tora bize Moşe'nin yeryüzündeki en alçakgönüllü kişi olduğunu söylemişken, Korah ve yandaşlarının Moşe'nin kendisini Tanrı'nın cemaatinden üstün gördüğünü öne sürmelerinde (Bamidbar 16:3) bir hiciv vardır. Diğerleri kavgayı bizzat başlatmış ve Moşe'ye karşı en saçma ve şiddetli saldırıyı yöneltmiş olmalarına rağmen (Tanrı'nın elçisi ve Yisrael'de kral konumunda olan), Moşe bu sevimsiz insanlarla barışı sağlamaya çalıştı. Bu insanlar geçmişte de ona iftira atmışlardı ve Mısır'da neredeyse Moşe'nin hayatına mal olacaklardı. Moşe tüm haysiyetini ve şerefini göz ardı etmiş, Datan ve Aviram'ı bir kenara çekip onlarla mantıklı bir şekilde konuşarak isyanlarının çılgınlığını anlatmaya çalışmıştır. Talmud burada, kişinin bir kavgada ısrarcı olmaması gerektiğini, ama onu sonlandırmak için önayak olması gerektiği dersini çıkarır.

İki kişi kavga ettiği zaman ve bir başkası taraflardan bir tanesine gidip ondan barışmasını isterse cevap şöyle olur: "Ben neden barış isteyeyim? Ben haklıyım. O beni kandırdı. O gelsin ve benimle barışmak istesin!" Moşe Rabenu'nun eylemleri bize böyle bir cevabın uygunsuzluğunu öğretir. Hiç kimse kavgasında Moşe'nin Korah ile yaşadığı kavgadakinden daha "haklı" değildir. Buna rağmen kavgayı bitirmeye ve barış sağlamaya çalışan Moşe olmuştur.

Rav Hayim Şmuelevitz bir keresinde "Korah ve yandaşları gibi olmasınlar" ifadesinin yalnızca bir yasak olmakla kalmadığı, aynı zamanda bir kehanet olduğu açıklamasında bulunmuştur. Artık hiçbir zaman Moşe Rabenu ile tartışan Korah'ın olayındaki gibi, bir tarafın tam olarak haklı olduğu ve diğer tarafın açıkça haksız olduğu tek taraflı bir tartışma olmayacaktır. Bu bir tarafın yüzde yüz haklı olduğu, diğer tarafın ise yüzde yüz haksız olduğu bir olaydı. Bir daha asla ahlaki açıdan bu kadar dengesiz bir tartışma olmayacaktı.

Tsav peraşasının sonunda Midraş şöyle der: Hizkiya şöyle dedi: "Barış yücedir, çünkü diğer bütün mitsvalarda Tora ‘eğer' ifadesini kullanır. Örneğin, eğer dostunun eşyasının kaybolduğunu görürsen..., eğer dostunun eşeğinin yükünün altında ezildiğini görürsen..., eğer bir kuşun yuvasını görürsen... gibi. Diğer bir deyişle, eğer mitsva fırsatı eline geçerse, onu yerine getirirsin, yoksa onu yapmaya gerek yoktur. Ancak barışla bağlantılı olarak Tanah'ta ‘barışı ara ve peşine düş' (Teillim 34:15) denmektedir.

Tıpkı matsa, lulav ve tefilin ve mitsvalarda kullanılan diğer her şey için para ödemek gerektiği gibi, barış için de cepten para çıkarmaya hazır olmak gerekir. Bir "Şalom fonuna" ihtiyacımız vardır. Bu konu için harcanacak para bir insanın bütün sene boyunca harcayacağı en iyi paradır.

AFTARA BAĞLANTISI

[The Jersey Shore Torah Bulletin / www.shemayisrael.co.il]

Vayomer Şemuel - Şemuel I 11:14-12:22

Bu aftara, Korah'ın torunlarından biri olan Şemuel'in adını taşıyan kitaptandır. Peygamber Şemuel insanlardan asla hiçbir şey almadığını ve onlara karşı hiçbir zaman yanlış davranmadığını söyleyerek millete bir hesap verir. Bu peraşada da Moşe, Korah ve yandaşları tarafından, kendisi ve ailesi için hep en üst rütbeleri almakla suçlanmaktadır. Moşe ise ailesini Mısır'a getirmek için kullandığı eşek için bile hiçbir karşılık istemediğini hatırlatır. Liderlerimizin kişisel bütünlüğü işte böyleydi.

DEVAR TORA

 [Rav Moşe Benveniste]

Kanun Koyucu İle Barış Peşinde Koşanın Farkları Nelerdir?

İLLEL şöyle der:

"EVE Mİ TALMİDAV ŞEL AARON AKOEN. OEV ŞALOM VERODEF ŞALOM. OEV ET ABERİYOT UMEKAREVAN LATORA"

Aaron Akoen'in öğrencileri olmaya çalışın. Barışı sevin ve onu takip edin. İnsanları kendiniz kadar sevin. Ancak bu şekilde onları doğru yola, Tora'ya ve onun kurallarına yaklaştırabilirsiniz. Aaron Akoen (Moşe Rabenu'nun ağabeyi) barış ve sevginin simgesidir. Kendisi İŞ AHESED-TOLERANSLI-MÜSAMAHAKAR. Peygamberimiz MOŞE RABENU-İŞ ATORA VEADİN. Yasama ve Kanun koyucu. Hukukta Rabilerimiz şöyle derler: " YİKOV ADİN ET AAR"- kurallar dağları delerler. Nedenine gelince, Kİ AMİŞPAT LELOKİM U. (Devarim 1/17) Yasalar Yüce Tanrı katından verildiler.

David Ameleh mezmurunda şöyle der: (Teilim 85/11)- "HESED VEEMET NİFGAŞU-TSEDEK VEŞALOM NAŞAKU."

Rabilerimiz DAVİD AMELEH'in bu anlamlı sözlerinde Moşe ile AARON'u görürler.

TOLERANS ve HUKUK BULUŞTULAR: DOĞRULUK ve BARIŞ birleştiler.

Aaron Akoen sevgi dolu yaklaşımı ile kızgın çölde Halkın sevgilisi oldu. Vefatı hakkında Tora kendisinde şöyle bahseder: VAYİVKU ET AARON ŞELOŞİM YOM KOL BET YİSRAEL. Tüm İsrael halkı Aaron Akoen'i 30 gün ağlayarak andılar. Hukuk toplumun temelidir. Fakat sevgi ve barış insanları suç işlemekten korurlar. Hukuk ve kurallar çoğu zaman suç işlendikten sonra tatbik edilir. Sevgi ve tolerans barış ve hukuku korur. Hepimiz zaman zaman yakınlarımızla, arkadaşlarla veya komşularımızla fikir ayrılığına düşeriz. Her zaman kendimizi haklı buluruz. Onun için barışı ve sevgiyi sadece istemek yeterli değildir. Barış ve sevginin peşinde koşmak gerekir.

                                                           VAYİKRA RABA

‘GADOL AŞALOM ŞEKOL ABERAHOT, ATOVOT, VEANEHAMOT ŞEAKADOŞ BARUH U MEVİ AL YİSRAEL HOTEMİM BAŞALOM.

Barışın değeri çok büyüktür. Çünkü Yüce Tanrı bizlere vaad ettiği tüm güzellikleri ve ümitleri BARIŞ-ŞALOM sözcüğü ile bitirir.

"A OZ LEAMO YİTEN A" YEVAREH ET AMO BAŞALOM.

Yüce Tanrı bizlere güç versin. Bizleri Barış ile kutsasın.

Tekrar görüşmek ümidi ile...

RAV MOŞE BENVENİSTE

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

On Üçüncü Kitap: MİŞPATİM / KANUNLAR

77. Toen ve Nitan - Davalı ve Davacı

Eğer bir kişiye karşı, taşınabilir somut bir malla ilgili olarak bir dava açılırsa ve davadaki iddiaların bir kısmını teyit ederse; veya ona karşı tek bir tanık varsa; veya kendisi o malla ilgili olarak kiracı veya emanetçi konumunda ise, o kişi malla ilgili suç işlemediğine dair yemin etmelidir ve ödemeden muaftır (Şemot 22:28). Ancak eğer yemin etmeyi reddederse, ödeme yapmalıdır. Davayı tümüyle inkâr ederse veya dava bir arazi veya buna benzer bir şeyle ilgiliyse, Hahamların öngördüğü bir kural doğrultusunda yemin edebilir ve muaf tutulabilir veya davacının yemin etmesini isteyebilir. Hahamlarımız bazı insanların alacaklarını tahsil etmeden önce yemin etmeleri gerektiğini belirtirler. Örneğin, işe alınmış bir işçi veya bedensel zarar görmüş bir taraf gibi. Ayrıca ortaklar arasında da bazı yeminler saptanmıştır. Sahte iddialarda bulunmak yasaktır (Şemot 23:7).

Bir kişinin iyeliğinde bulunan taşınabilir bir eşyanın bir zamanlar bir başkasına ait olduğu bilinse bile, artık onun olduğu kabul edilir. Ancak eğer bu eşya, normal şartlarda kiralanan veya ödünç verilen türde bir eşya ise ya da normal koşullarda başkalarının eşyalarını ara sıra elinde bulunduran biriyse (örneğin bir zanaatkâr) veya özgürce dolaşan bir hayvan ise bu varsayım geçerli değildir. Ancak başkasının olduğu bilinen bir gayrimenkulün, onu elinde bulunduran bir başka kişiye ait olduğu farz edilmez. Buna karşılık, eğer bu ikinci kişi bu gayrimenkulü elinde, malın eski sahibinin bu duruma itiraz etmesine yetecek kadar süre boyunca tuttuysa, bu geçerli değildir ve gayrimenkulün el değiştirdiği farz edilir. Eğer bu kişi bir zanaatkâr ise, bir muhafız ise, toprak kirasını ürünüyle ödeyen bir çiftçi ise, bir ortak veya yakın bir akraba ise veya bir katilse veya yasal kusurları varsa bu durumda bile malın el değiştirdiği varsayılmaz.

BİR HAYAT DERSİ

[Adam Lieberman / "A Life Lesson" - www.aish.com]

Hırslarınızı Maskelemeyin

Bu haftaki peraşada Korah adında birinin liderliğinde bir grup Moşe'ye karşı isyan etmektedir. Moşe gibi onlar da Bene-Yisrael'in lideri olmak istiyorlardı. Ama bunu gerçek arzuları olarak belirteceklerine, Korah iddiasını ve yeteneksizliklerini Moşe'ye karşı yönlendirmiş ve Moşe'ye "Bu sizin için çok fazla" (Bamidbar 16:3) demiştir.

Korah Moşe ile aynı liderlik düzeyinde olma arzusunu doğrudan dile getirmek yerine, olaya farklı bir açıdan yaklaşmıştır. Moşe'ye karşı davasını, halka liderlik görevinin kendisi için çok fazla ağır olduğunu ileri sürmekle başlamıştır. Bu nedenle, Korah'a göre başka kişilerin de önemli liderlik görevleri üstlenmeleri gerekmekteydi.

Bu argümanındaki en büyük sorun, Korah'ın gerçek fikrinin aslında bu şekilde olmamasıdır. Korah Moşe'yi kıskanıyordu ve Korah'ın asıl sorunu bu görevin Moşe için çok fazla olduğu iddiası değildi.

Kendi yaşantımızda birçok kez çoğumuz Korah gibi davranırız. Bir şey istediğimiz zaman gerçek nedenini saklarız. Bir şeyi istememizin nedenine sahip çıkmak yerine, bir başkasını veya bir başka nedeni öne süreriz. Bunu yapmamızın nedeni kendimizi güvende hissetmememiz ve tamamen dürüst olma konusunda özgüven eksikliğidir. Bu nedenle, gerçekten ne istediğimizi söyleme cesaretini bulamayız. Gerçek dışı olmanın yanı sıra, bu yaklaşımdaki sorun, gelişimi ve yücelmeyi engellemesidir.

Korah'ın sadece stratejisi yanlış değildi; onun bütün motivasyonu Moşe'yi yok etmeye dayalıydı. Bir an için "doğrudan söyleme" gerekliliğine odaklanalım.

Örneğin, işte terfi olmak istiyorsunuz. Yapılacak en doğru şey patronunuza gidip neden terfi edilmeniz gerektiğiyle ilgili hislerinizi bildirmenizdir. Maalesef, çoğu insanın yaptığı şey patronlarının ofisine girip hemen var olan sorunları saymalarıdır. Bu insanlar şunları söyleyebilirler: "kendi bölümümün gerçekten sorunları olduğunu düşünüyorum ve görev başındakiler çok iyi insanlar olmalarına rağmen işlerini iyi yapmıyorlar. Ve şirkette daha büyük bir gelişme yaşandıkça, bu onlar için çok fazla olacaktır. Bu nedenle ben onların yerini almalıyım..." (Bu aşamada birçok insan aynı zamanda şunu da eklerler "departmanımdaki insanlarla konuştum ve hepsi benimle hemfikir ve benim onların yeni patronu olmamı istiyorlar.")

Başkalarının yarattığı sorunlara dikkat çekmek ve hepsinin kurtarıcısı olmak çok daha kolaydır. Ama yine de, olayın içindeki diğer insanlara başvurmadan inandığınız şeyin arkasında durmazsanız hiçbir zaman bir insan olarak gelişemezsiniz. Herkes kusurları dile getirebilir. Ama gerçek liderlik sadece yeteneklerinize ve fark yaratan nedeninize neden sahip olduğunuza bakmaktır. 

Gelecek sefere değişiklik yapmak istediğinizde yapmak istediğiniz şeyin ve onu isteme nedeninizin arkasında durun: İsteğinizde başarılı olmayabilirsiniz, ama kesin olan tek bir şey vardır. Gerçek ve dürüst bir yaklaşıma sahip olduğunuz zaman değişim garantidir, çünkü bir insan olarak büyük adımlar ve sıçramalarla gelişirsiniz.

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

Hol Amoed Kuralları (Devam)

1. Hol Amoed'de yapılması yasak olan işler, eğer bunlarda gündelikçi Yahudi işçiler çalıştırılıyorsa yapılabilir. Zira bu işçiler karınlarını o gün kazandıkları para ile doyuracaklardır. Buna rağmen çalışma gizli olarak yapılmalıdır.

2. Hol Amoed'de evlenilmez. Berit Mila ve Pidyon Aben vesilesiyle kutlama ise yapılabilir. Benzer şekilde, bir ziyafet eşliğinde bile olsa, nişan yapılabilir.

3. Meyve, sebze, et ve bayram için ihtiyaç duyulan diğer şeyler Hol Amoed'de satılabilir. Bu şeyler için dükkanın açılması mümkün olduğundan, Yahudi olmayan bir kimseye de satış yapılabilir.

4. Borç ödemek, borcunu istemek vb. işlemler, para kaybı olabileceği endişesi sebebiyle serbesttir.

5. Yahudi olmayan bir kişi tarafından bile yapılsa, Hol Amoed'de inşaat yap[tır]mak yasaktır.

6. Hol Amoed'de normal günlerdeki Amida söylenir ve Retse'den sonra Yaale Veyavo okunur. Eğer unutulursa Amida'nın başına dönmek gerekir.

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

Mutluluk, mutluluk arayışında olmamaktır.

-- Chuang-Tzu