Sinay çölünde Bene-Yisrael'in nüfus sayımı tamamlanır ve Mişkan'ı taşıma işini üstlenmek üzere Levi kabilesinden 30 ila 50 yaşları arasında toplam 8.580 erkek sayılır.

Peraşa Özeti (Bamidbar 4:21-7:89)

[www.chabad.org]

Sinay çölünde Bene-Yisrael'in nüfus sayımı tamamlanır ve Mişkan'ı taşıma işini üstlenmek üzere Levi kabilesinden 30 ila 50 yaşları arasında toplam 8.580 erkek sayılır.

Tanrı, Moşe'ye "Sota - [Kocasına sadık olmadığından kuşkulanılan] Yoldan Çıkmış Kadın" kanunlarını açıklar. Şarap içmemeye ve saçını uzatmaya yemin eden ve bir ölüyle temas etmesi yasak olan "Nazir" ile ilgili kanun da verilir. Aaron ve soyundan gelen Koenler'e, Yisrael halkını nasıl mübarek kılacakları konusunda talimat verilir.

Yisrael'in on iki kabilesinin liderleri, sunağın açılışı için armağanlarını getirirler. Armağanlar aynı olmakla birlikte, her biri farklı bir günde getirilir ve hepsi Tora'da detaylarıyla tarif edilir.

DEVAR TORA

[Rabi Yisahar Frand - www.torah.org]

Sota ve Nazir

Naso peraşasında Nazir (en az 30 gün boyunca şarap içmekten, saçını kesmekten ve ölülerle temas etmekten kaçınan kişi) hakkındaki bölüm, hemen Sota (kocasını aldatmaktan zanlı kadın) ile ilgili bölümün ardından gelir. Hahamlarımıza göre bu bölümlerin art arda gelmesi, bir Sota'yı utancı içinde gören kişinin şaraptan sakınmak için bir Nazirlik yemini etmesi gerektiğini öğretir (Sota 2a).

Ner Yisrael Yeşivası Başkanı Rav Aaron Feldman şu gözlemde bulunur: Bir Sota'nın utancıyla ilgili olarak bu tür olaylara tanık olmanın, insanlara zaten gelecekte kendilerine çeki düzen vermeleri için bir ilham ve ahlak kaynağı olmaya yeteceği düşünülebilir. O halde Hahamlarımız neden buna tanık olmuş bir kişinin, daha ileri bir adım atarak ayrıca şaraptan sakınmak için bir yemin etmesi gerektiğini söylemişlerdir?

Buradan alınacak ders şudur: Kişi Sota'nın cezasıyla ilgili olarak bu kadar sarsıcı ve korkunç bir sahneye tanık olur ve aldığı o ilhamla ilgili hiçbir şey yapmazsa, bu insanın gelecekteki her türlü ilham ihtimalini yok eder. Eğer kişinin hayatında insanları şok eden korkunç bir sahne cereyan ederse ve kişi hiçbir eylemde bulunmaksızın bunun normal bir şekilde geçip gitmesine izin verirse, böyle bir olay bir daha cereyan ettiğinde kişi benzer bir sahnenin insanda yaratacağı şoka karşı duyarsız kalır.

Rav Feldman Avrupa'da Slobodka Yeşivası'nda Simhat Tora kutlamaları sırasında, kadınların akafot'u (Tora ile etrafta dans etmek) görebilmek için, erkeklerle kadınları ayıran ayıracıaçtıklarını anlatır. Kadınlar dansları ve Sifre Tora'ya gösterilen saygıyı görmeye çok hevesliydiler. Ancak bir kız o sahneden etkilenmemiş ve kutlamaları seyretmek için iskemlesinden kalkmaya bile zahmet etmemişti. Bu kız kimdi? Bu kız kasabadaki yazıcının (sofer) kızıydı. Bu kız her gün yemek odasındaki masada zaten bol bol Sefer Tora görüyordu, o nedenle bir Sefer Tora görmek onun için o kadar da büyük bir olay değildi. Simhat Tora onun için sadece "ofiste sıradan bir gün" gibiydi.

Eğer bir insan utanç içindeki bir Sota ile ilgili korkunç olaya tanık olursa ve bu konuda hiçbir şey yapmadan ya da olayın kendi üzerinde hiçbir etki bırakmaksızın geçmesini beklerse, ileride başka bir büyük olay cereyan ettiğinde, o kişinin tavrı "bunu daha önce de görmüştüm"den öte olmayacaktır.

Bu elbette sadece bir Sota'nın küçük düşürücü haline tanık olma konusuyla sınırlı değildir. Hayatımıza şekil veren ve bazen sıkça karşılaştığımız -hem iyi, hem de kötü başka etkileyici olaylar da vardır. Eğer bu olaylar hakkında hiçbir şey yapmadan kayıtsız bir şekilde onların geçmesine izin verirsek, ileride önemli olaylar karşısında uygun tepkiyi göstermek konusunda kendimizi ruhen köreltmiş oluruz. Hayatımızı manevi açıdan bu kadar duyarsız yaşamayı engellemek için, bir Sota'nın kötü durumuna tanık olan kişi şaraptan sakınmak için bir Nazirlik yemini etmelidir.

AFTARA BAĞLANTISI

[The Jersey Shore Torah Bulletin / www.shemayisrael.co.il]

Vayi İş Ehad - Şofetim 13:2-25

Bu haftaki peraşada konulardan bir tanesi şaraptan ve bütün üzüm ürünlerinden sakınan kişi, yani Nazirdir. Muhtemelen tarihimizdeki en meşhur Nazir, Şimşon idi. Bu Aftara Şimşon'un annesinin Tanrı'nın meleğiyle karşılaşmasını anlatır. Melek Şimşon'un annesine hamile olduğunu ve çocuğu doğumdan sonra bir Nazir olarak büyütüleceği için şaraptan sakınması gerektiğini söyler. Aftara Şimşon'un doğumu ile sona erer.

DEVAR TORA

 [Rav Moşe Benveniste]

ANŞE KENESET AGEDOLA    --  אנשי  כנסת  הגדולה     Büyük Meclis

Birinci Bet Amikdaş'ın yıkılışından yaklaşık 70 yıl sonra, EZRA ve NEHEMYA önderliğinde mali durumları zayıf olan birkaç bin yahudi diasporadan İsrail topraklarına döndüler. Bunların arasında dini otoriteler ve bazı peygamberler bulunuyordu. Daha önceden Pers Kralı Ahaşveroş'un veziri AMAN tüm yahudileri yok etmek için planlar hazırladı. Ancak Yüce Tanrı'nın bir mucizesi, bir Yahudi kızı olan ESTER'in kraliçe olmasıdır. Kendisi kötü planı işittiği anda amcası MORDEHAY'a acil bir mesaj iletir: "LEH KENOS ET KOL AYEUDİM- Git bütün cemaati topla ve bir araya getir."

Birlik ve beraberlik toplumu kuvvetlendirir. Bu bakımdan toplu dua ettiğimiz mekana BET AKENESET -toplantı evi denir. Birlikte okunan dualar yüce Tanrı'nın katında daha çabuk kabul edilir.

Bu sözcükten esinlenerek vaad edilmiş topraklara dönen dini otoriteler kurdukları meclise ANŞE KENESET AGEDOLA-BÜYÜK TOPLANTI EVİNİN AZALARI-adını koydular. Bu arada tekrar vatanlarına dönen halk yorgun ve ümitsizdi. Sabah, akşam, Şabat ve bayramlarda sunulan sunular (KORBANOT) Mabedin yıkık olmasından dolayı yapılamıyor ve manevi değerlerden yoksun halk, çaresizlik içinde yaşıyordu. Büyük meclis üyeleri birçok yeni kararlar aldılar. En büyük yenilik, SUNULARIN  yerini alacak olan, kaleme almış oldukları DUALAR'dı. Kaynak olarak Tora'dan bir ayetten esinlendiler.

"ULOVDO BEHOL LEVAVHEM UVHOL NAFŞEHEM" ולעבדו  בכל  לבבכם  ובכל  נפשכם

Tanrı'ya bütün kalbinizle ve bütün canınızla kulluk edeceksiniz.

Bu emir şöyle anlaşılabilir:

BET AMİKDAŞ'IN yoksunluğunda, sabah, akşam, şabat ve bayramlarda kalpten yükselen dua ve yakarışlar yer alacaktı. Halen okumakta olduğumuz dualar bu meclisin eserleridir.

Yüce Meclisin son üyelerinden ŞİMON ATSADİK'i  vermiş olduğu üç ögütle anımsarız.

"AL ŞELOŞA DEVARİM AOLAM OMED. AL ATORA. VEAL AAVODA-VEAL GEMİLUT HASADİM"

Dünyamız üç temel üstünde ayakta kalıyor.

1-TORA     2-İbadet     3-Hayır işlemek

TORA-TORAT AŞEM TEMİMA-  תורת  ה'   תמימה    Tanrı'nın buyrukları yücedir.

AVODA-Tanrı'ya yaklaşmanın en doğru yolu kalpten yükselen dua ve yakarışlardır.

GEMİLUT HASADİM-Hayır işlemeyi Hazreti  Davud 93/3 mezmurunda böyle buyurmuş:

Kİ AMARTİ OLAM HESED YİBANE   כי  אמרתי  עולם  חסד  יבנה      

Dünyayı her gün yeniden inşa eden, ‘ hayır işlemek' ve  ‘yardım severliktir'. MİDRAŞ RABA'da 8/5 böyle bir olay geçer. Yüce Tanrı dünyayı yaratmadan önce meleklere danışır. Bir kısmı insan yaratılmasın der çünkü insan doğruluk ve barıştan yoksundur. Diğerleri yaratılsın der, çünkü insan hayır işleyecektir ve insanlığın yaşamı için en büyük ihtiyaç dayanışmadır. Yüce Tanrı ikna olup ilk insanı yaratmaya karar vermiştir.

Bir sonraki yazıya görüşmek üzere,

RAV MOŞE BENVENİSTE

MİŞNE TORA

[Rambam'ın Sözlü Tora'nın tüm konularını kapsayan devasa kanun kodeksi Mişne Tora'nın çok kısa bir özeti. Hazırlayan: Rabi Dr. Azriel Rosenfeld]

Önemli Not: Bu yazı dizisinin amacı Tora'nın tüm kanuni konuları hakkında okuyucuya bir fikir vermekten ibarettir. Okuyucu, pratik Alaha konusunda burada yazılacak - hem de çok kısa bir özet olan - kanunları bir temel olarak kullanamayacağını bilmelidir. Alaha konusundaki pratik uygulamalar için uzman bir Haham'a danışmak gerekir.

On Üçüncü Kitap: MİŞPATİM / KANUNLAR

"On üçüncü kitaba emanetçiler, alacaklılar, para davaları ve inkârlar gibi, başta zarar içermeyen konularda bireyler arasındaki ilişkilerle ilgili kanunları dâhil edeceğim. Ve bu kitaba Kanunlar Kitabı adını verdim."

75. Şeila Upikadon - Ödünç Almak ve Emanetler

Emanet edilmiş bir malı korumak için para almayan kişi yalnızca ihmalkâr davrandıysa sorumlu olur. Eğer o eşya kaybolur veya çalınırsa, onu yeterli derecede koruduğu konusunda yemin eder ve hiçbir ödeme yapmasına gerek kalmaz (Şemot 22:6-7). Emanetçilik için ücret alan kişi ve bir malı kiralayan kişi kaybolan eşyadan ve hırsızlıktan sorumludur, ama engellenemez kazalarda tanık yoksa ve yemin ederlerse onlara inanılır (Şemot 22:9-11). Bir şeyi ödünç alan kişi engellenemez kazalardan bile sorumludur (Şemot 22:13); ama ödünç aldığı hayvan ödünç alınma sebebi olan iş yüzünden ölürse sorumlu değildir. Ancak eğer malın sahibi, emanetçi, kiracı veya ödünç alan kişi bu malı aldığı sırada onun emrinde çalışıyorsa, ihmal bile olsa, hiçbir sorumluluk yoktur (Şemot 23:14).

Yukarıdaki kurallar taşınabilen mallar içindir; bir araziyi gözetleyen, kiralayan veya ödünç alan kişi sadece ihmal durumunda sorumludur ve yemin etmesine gerek yoktur. Bir alacaklının, vermiş olduğu mal karşılığında teminat olarak aldığı mal üzerindeki sorumluluğu ve bir zanaatkârın  üzerinde çalışmak üzere işe alındığı mal üzerindeki sorumluluğu, ücretli bir emanetçinin sorumluluğuyla aynıdır.

DEVAR TORA

 [Haftanın Peraşası 5758 - Naso]

Peraşamızda, Tanrı Moşe'den, Aaron'a "Birkat Koanim - Koenlerin Berahası"nı nasıl yerine getireceğini öğretmesini istemektedir. Birkat Koanim'in hemen ardından Tanrı şöyle demektedir:

 "Ve İsmim'i Bene-Yisrael üzerine yerleştirecekler ve Ben onları mübarek kılacağım." (6:27)

Koenlerin, Tanrı'nn İsmi'ni Bene-Yisrael üzerine yerleştirmesi ile ne söylenmek istenmektedir? Baal Akedat Yitshak'ın açıklamasına göre, kişinin beraha alabilmesi için, öncelikle kendisini "berahaya değer" hale getirmesi gereklidir. Bu da ancak, istisnasız her şeyin doğrudan Tanrı'dan kaynaklandığını kabullenmekle gerçekleşir.

Amida duamızın ortadaki 13 berahası, bizim Tanrı'dan isteklerimize ayrılmıştır. Bunlar arasında Tanrı'dan bizleri affetmesini, sağlıklı olmamızı, kazancımızın yerinde olmasını, dualarımızı her zaman kabul etmesini vs. isteriz. Problem şuradadır: Biz Kendisi'ne söylesek de söylemesek de, Tanrı bizim neye ihtiyacımız olduğunu zaten tam olarak bilmektedir. O zaman bizim bu isteklerde bulunmamız neden gereklidir?

Berahaların ve Tanrı'dan isteklerimizin asıl temeli, "kendimize" her şeyin kaynağının Tanrı olduğunu sürekli olarak hatırlatmamızdır. Ve işte bunu yaptığımız zaman, her birimiz beraha almaya kabil ve layık hale geliriz.

Bu açıklama ışığında yukarıdaki pasuk daha kolay anlaşılabilir. Koenlerin bir numaralı görevi, Bene-Yisrael'i eğitmek ve onlara, her şeyin Tanrı'dan geldiğini öğretmektir. Bunu, Birkat Koanim ile gerçekleştirirler. "Aşem seni (maddi olarak) mübarek kılsın ve korusun. Aşem sana yüzünü ışıtsın ve iyi davransın. Aşem yüzünü sana doğru çevirsin ve sana barış versin." (6:27-26) Bu berahada dikkati çeken en önemli şey, Aşem'in çok kesin bir dille vurgulanmasıdır. Koenler bu berahayla, Bene-Yisrael üzerine Tanrı'nın İsmi'ni yerleştirerek, her şeyin kaynağının Tanrı olduğunu onlara öğretirler.

Sahip olduğumuz her şeyin Tanrı'nın bize bir berahası olduğu gerçeğini kabullendiğimiz anda, o berahaya gerçekten layık olur ve belirli bir seviyeye yükselmiş sayılırız. Koenler bu durumda işlerini en iyi şekilde yapmışlar demektir. Ve sıra Tanrı'ya gelir: "Onları mübarek kılacağım"

YAHUDİ EVİNİN TEMELLERİ

[Dini Uygulama Rehberi - Rabi Nisim Behar]

Yom Tov'un İlk Gününden İkincisine

ya da Bayram Sonrasına Hazırlık Yasağı

1. Yom Tov'da yapılması mümkün olan işler, sadece o gün içindir. Fakat ilk günden ikinci güne veya bayram sonrasına hazırlık yapmak yasaktır. Ancak bugün için pişirmek istenirse ve pişirilen şey artarsa, ertesi gün bundan faydalanılmasında hiçbir sakınca yoktur.

2. Bulaşık yıkanmaz; tencere, tabak ve benzeri şeyler sadece o günkü ihtiyaç için yıkanabilir. Fakat bir günden diğerine yıkanamaz.

3. Eğer bir tavuk Yom Tov'da yumurtlarsa, o yumurta o gün yenemez; hatta ona dokunulamaz. Fakat kırılmaması için üzerine bir şey konulabilir. Bayramın ilk gününde bir tavuk yumurtlarsa, bu yumurta ikinci gün yenebilir. Fakat ikinci gün Şabat gününe rastlarsa o zaman da yenemez. Bayramın ilk günü Şabat ise [bu günde doğan yumurtadan] ikinci gün bile yararlanılamaz. Roş Aşana'da ilk gün yumurtlayan bir tavuğun yumurtası ikinci gün yenemez. Çünkü Roş Aşana'nın iki günü, uzun tek bir gün gibi sayılır.

4. Yahudi olmayan bir kişi Yom Tov'un ilk günü meyve ya da balık getirirse, meyvelerin o gün koparılmış veya balıkların o gün avlanmış olma olasılıkları hesaba katılarak, bunlar o gün yenmez; fakat gecesine Bihde Şeyaasukadar zaman geçtikten sonra yenebilir. Ancak Roş Aşana'da ilk gün getirilirse, bunlardan ikinci gün de yararlanılamaz [Bihde Şeyaasu: Bir işin Yom Tov bitiminden sonra yapılabilmesi için gereken zaman limitidir. Örneğin; Yom Tov'da armut koparan Yahudi olmayan bir bahçıvan, onları bir Yahudi'ye getirirse öncelikle havanın kararmasını beklemek gerekir. Ardından Motsae Yom Tov [Yom Tov Çıkışı] olunca, armut toplamaya gitmek, koparmak ve onları getirmek için ne kadar vakit harcanacağı hesaplanır ve ancak bu kadar zaman geçtikten sonra bu armutlardan faydalanılabilir].

5. Yom Tov'dan önce bir Yahudi, Yahudi olmayan bir kimseye sebze, balık veya meyve ısmarlamışsa, fiyatta da mutabık kalmışlarsa ve bu kişi bunları uzaktan, hem de Yom Tov'da bile olsa getirirse, bunlardan Yom Tov'da yararlanılabilir. Ne de olsa, bunları ona Yom Tov'da getirmesini söylememiştir.

6. Yom Tov'da tavuk veya büyük baş hayvan kesilebilmesine karşın, bu sadece sabahleyin yapılabilir. Zira bu sayede, etler aynı gün pişirilip yenebilecektir.

Haftanın Sözü

["Shabbat Shalom Weekly" - Rabi Kalman Packouz]

Tora öğrenimini sabit bir uygulama haline getir;

Az konuş ve çok yap;

Herkesi güler yüzle karşıla

-- Şamay