Lütfen Peraşa Kağıtlarını Dua Sırasında Okumayınız

               Bu Hafta İçin Saatler              

3 Kislev

Gelecek Hafta İçin Saatler

Şabat

Başlangıç

Bitiş

5773

Şabat

Başlangıç

Bitiş

Yeruşalayim

4:04

5:17

-----

Yeruşalayim

4:01

5:15

Tel Aviv

4:18

5:18

17 Kasım

Tel Aviv

4:16

5:16

İstanbul

4:31

5:11

2012

İstanbul

4:27

5:07

T O L E D O T

 Hatırlatmalar

---

 

 

Bu HP .....'nin aziz ruhuna ithaf edilmiştir.

 

 

Peraşa Özeti (Bereşit 25:19-28:9)

[www.chabad.org]

 

Yitshak, Rivka ile evlenir. Çocuksuz geçen 20 yıldan sonra duaları cevap bulur ve Rivka hamile kalır. "Çocuklar karnında itiştikleri" için zor bir hamilelik geçirir. Tanrı, ona "rahminde iki ulus var" der, "büyük olan, küçüğüne hizmet edecek".

İlk önce Esav doğar; arkasından, onun topuğunu tutar halde çıkan Yaakov gelir. Esav büyür ve "usta bir avcı, bir kır adamı" olur; Yaakov ise "çadırlarda oturan basit biridir"; kendisini eğitime adamıştır. Yitshak, Esav'ı, Rivka ise Yaakov'u daha çok sever. Bir gün, avdan yorgun ve aç olarak dönen Esav Behorluk hakkını (ilk doğan olarak sahip olduğu hakları) Yaakov'a bir tabak kırmızı mercimek yemeği karşılığında satar.

Peliştiler'in hüküm sürdüğü Gerar ülkesinde, Yitshak Rivka'yı kız kardeşi olarak tanıtır; çünkü onun güzelliğine göz diken biri tarafından öldürüleceğinden korkar. Toprağı eker, babası Avraam'ın kazdığı kuyuları tekrar açmanın yanında yeni kuyular da kazar. İlk iki kuyu için Peliştiler'le kavga çıkar; ancak üçüncü kuyunun sularından sükûnetle yararlanır.

Esav, iki Hiti kadınla evlenir. Yitshak yaşlanır ve görüş yeteneğini kaybeder. Ölmeden önce Esav'ı mübarek kılmak istediğini bildirir. Esav babasının en sevdiği yemeğin hazırlanması için avlanmaya gittiği sırada Rivka Yaakov'a Esav'ın kıyafetlerini giydirir, daha kıllı olan ağabeyini anımsatması için kollarını ve boynunu keçi kılları ile örter, benzer bir yemek hazırlar ve Yaakov'u babasına gönderir. Yaakov babasından "göklerin çiyi ve yeryüzünün yağı" hakkında bir bereket duası alır ve kardeşine karşı üstünlüğe sahip olur. Esav döndüğü ve aldatmaca ortaya çıktığı zaman, Yitshak'ın ağlayan oğluna verebileceği tek şey, onun kılıcı sayesinde yaşayacağına dair kehanette bulunmaktır. Yaakov hata yaptığı zaman, küçük kardeş Yaakov, ağabey Esav'ın üzerindeki üstünlüğünü kaybedecektir.

Yaakov, Esav'ın gazabından kaçmak ve dayısı Lavan'ın ailesinden kendisine bir eş bulmak için evden ayrılır. Esav, üçüncü bir kadınla evlenir: Yişmael'in kızı Mahalat.

 

GEÇMİŞ YILLARDAN

[Haftanın Peraşası 5758 - Toledot]

 

"Ve Esav (şöyle) dedi: ‘İşte neredeyse öleceğim; Behorluğun bana ne faydası var ki?' ...Ve (Esav) yedi, ve içti ve kalkıp gitti ve (böylece) Esav Behorluk hakkını hor gördü." (Bereşit 25:32-34)

Midraş'a göre Aaron'un oğulları (Koenler) ve tüm Levi kabilesi Tanrı'ya hizmet etmek için Tanrı tarafından atanmadan önce, Tanrı'ya hizmet etme hakkı Behorlara aitti. İşte Esav'ın Yaakov'a sattığı özellik, Tanrı'ya hizmet etme hakkıydı.

Sefer Bat Rabim olayı şöyle analiz eder: "Olayın başında, Esav'ın davranışını haklı çıkartacak sebepler bulunabilir. Onun çok aç, yorgun ve ölmek üzere olduğu ve Yaakov'un önerisini bu yüzden kabul ettiği düşünülebilir..."  Olaya böyle bakarsak, Esav'ın, Behorluk hakkının değerini küçük gördüğü sonucuna varmamız şart değildir. Eğer her şey bundan ibaret olsaydı gerçekten de durum böyle olurdu. Fakat öyle olmamıştır. "Yedikten ve içtikten" sonra Esav satış olayının mecburen gerçekleştiğini söyleyip bunu reddetmeli ve en azından bu yaptığından pişman olmalıydı.

Oysa gerçekte olan nedir? "Ve yedi, ve içti ve kalkıp gitti" Kalktı ve doymuş bir şekilde, hiçbir şey olmamış gibi yoluna devam etti. Ve gördüğümüz gibi Tanrı'nın gözünde, "Esav behorluk hakkını hor gördü." Satış olayı, Esav'ın açlığından değil, behorluk hakkına aldırmadığından dolayı gerçekleşmiştir.

Bu olay üzerinde biraz düşünmeli ve biz de kendimizi değerlendirmeliyiz. Mitsvaları şöyle veya böyle ihmal ettiğimiz zamanlarda bundan ne kadar rahatsızlık duyuyoruz? Belirli ya da belirsiz sebeplerden dolayı Tanrı'nın emrini yerine getirmediğimizde, en azından pişman oluyor muyuz? Kendimize sormamız gereken soru işte budur.

Bir Rabi genç bir adamı örnek verir. Bu kişi temelde dindar bir kişidir, fakat Laşon Ara (olumsuz veya zararlı konuşmalar) konusunda oldukça büyük eksiklikleri vardır. Kendi deyimiyle "korkunç bir dedikoducu"dur ve devamlı olarak şakayla karışık da olsa bu yüzden cezalandırılacağını söylemektedir. Bu kişinin davranışı iki şekilde değerlendirilebilir.

Bu genç adama bakıp, "Bari yaptığından pişmanlık duyuyor. Tüm günlerini dedikoduyla geçirip bunda hiçbir şeyin yanlış olmadığını iddia eden kişiler gibi değil. Bu kişi Esav gibi değil. En azından yanlış davrandığının farkında" diye düşünebiliriz.

Fakat hatalı özelliklerini düzeltmek isteyen insanların davranışları bunun tam tersi olmalıdır. "Eğer bunun yanlış olduğunu gerçekten kabul etseydim, şaka yapmak yerine hatamı düzeltirdim" diye düşünmelidir. Hayatına kutsiyet ve ahlaki değerlerin yerleşmesini gerçekten isteyen biri, en azından yanlışlarının farkında olmalı ve kendisini günden güne, basamak basamak geliştirmelidir

AFTARA ve ÖTESİ

[Rabi Reuven İbrahimof - www.haftorahman.com]

 

Bu hafta aftara: Masa Devar (Malahi 1:1-2:7)

                                                                                         

Aftaranın Konusu: Bu haftaki aftarada Peygamber Malahi, Tanrı'nın Yaakov'a olan sevgisine dikkat çeker. Kendi dönemindeki Koenlerin Bet-Amikdaş'taki görevlerini küçümsediklerine değinir ve onları bu kabul edilemez davranışları için azarlar. Tanrı'ya ibadet etmek bir yük değil, bir fırsattır. Malahi, Koenlerin Tanrı'ya yabancı milletler kadar bile saygı göstermediklerini söylemektedir. Tanrı, Bene-Yisrael'i de Bet-Amikdaş'a kabul edilemez türdeki hayvanlar getirdikleri için eleştirir. Tanrı'nın Evini ve Adını istismar etmenin cezası ağırdır. Aftara Koenlerin rolünün nasıl olması gerektiğinin bir tarifiyle sona erer ve Aaron'un erdemlerini hatırlatır; çünkü kendisi ideal bir Koen örneğidir.

Aftara-Peraşa Bağlantısı: Aftarada Tanrı'nın "bir oğul babasını onurlandırır; ama Benim onurum nerede?" şeklindeki sözlerini görmekteyiz. Tanrı, Esav'ın soyu olan Edom halkının yıkıma uğrayacağını bildirmektedir. Peraşada da esasında kötü bir insan olan Esav'ın, babası Yitshak'ın karşısında nasıl düzgün bir kişi tablosu çizdiğini okumaktayız. Ama Tanrı onun ne olduğunu gayet iyi bilmektedir.

Dönem ve Yer: Peygamber yaklaşık olarak 3340 yılında Yeruşalayim'de yaşamıştır.

Peygamber Malahi Hakkında Bilgiler: Malahi isminin anlamı "benim elçim"dir. MÖ. 5. yüzyılda Yeruşalayim'de doğmuş ve orada peygamberlik etmiştir. Bazıları onun Purim olaylarından tanıdığımız Mordehay olduğu görüşündeyken, başkaları ise Malahi'nin Ezra'dan başkası olmadığını söyler. O dönemde Bet-Amikdaş'taki ibadet görevi uygun bir şekilde yerine getirilmiyordu. Koenler görevlerini ihmal ediyorlardı. Korban olarak kusurlu, cılız ve hasta hayvanlar sunuyorlardı. Halkın büyük bölümü Tora'ya karşı kayıtsız veya kuşkucuydu. Erkekler özgürce eşlerini boşuyorlar ve sonra yabancılarla evleniyorlardı. Sonuçta insanların ahlak anlayışları bozulmuştu. Zina, yalancı tanıklık ve dul kadınlara yapılan zulüm çok sık görülen olaylardı. Malahi, duaları ve berahaları kompoze etmiş olan 120 kişilik Büyük Meclis'in (Keneset Agedola) üyelerinden biriydi. Malahi'nin kitabı dört bölümden oluşur ve Tanah'ın, peygamberlerin isimlerini taşıyan on iki kısa kitaptan oluşan Tere Asar (On İki) adlı kısmının son kitabıdır. Tanah'ta kaydedilmiş en son peygamber Malahi'dir.

Ünlü Sözler: Minha duasının başında Aşre Yoşeve Veteha parçasından hemen önce söylenen "VeAreva L'AD... Minhat Yeuda Viruşalayim Kime Olam Uhşanim Kadmoniyot - Ve Yeuda ile Yeruşalayim'in sunusu Tanrı için ezel günleri ve eski yıllarda olduğu gibi hoşnut verici olsun" sözleri Malahi 3:4'ten alınmıştır.

Aftara ve Peraşadan Ders: Başkaları ile etkileşim halindeyken, kendimizi farklı bir insanın değerlerine ne kadar adapte ettiğimizi kendimize sormalıyız. Ne zaman bir başkasının fikirlerini kabul ediyor, ne zaman kendi fikirlerimize dayanarak başka fikirleri göz ardı ediyoruz? Yaakov kardeşi Esav ile ilişkisini sürdürmekte çok özen gösteriyordu. Buna rağmen, Esav'ın kendisini olumsuz yönde etkilemesine izin vermiyordu.

Manevi hedefimizde açık olmamız gerekir ve etrafımızı manevi yolculuğumuzda bize yardımcı olacak insanlarla sarmalıyız. Ancak bize yardım etmeyeceğini hissettiğiniz insanlar olabilir, böyle bir durumda güçlü olmaya çalışmalıyız. Onların üzerinizde olumsuz bir etki bırakmalarına izin vermeyin; aksine, siz onların üzerinde olumlu bir etki bırakın.

ŞABAT ALAHALARINA GİRİŞ

[Rabi Daniel Schloss - www.pidyon.org]

Şabat alahalarıyla ilgili bu yazı dizisi Mişna'da (Şabat 7:2) listelenen 39 melahaya dair temel prensipleri, Rabinik yasaklamalarla birlikte ele alacaktır. Bu dizi Şabat kanunlarını orijinal kaynaklarından öğrenmenin yerini tutma amaçlı değildir. Amaç, Şabat'ın ayrıntılı kanunlarını anlamakta, hatırlamakta ve uygulamakta yardımcı olacak bir rehber sunmaktır. Şabat çok önemli bir konu olduğundan, burada yazılanlardan uygulamasal sonuçlara varılmamalı, çıkabilecek sorularda bir Rav'a başvurulmalıdır.

 

 

 

 

Melaha 22: MATİR - Düğüm Çözme

Av Melaha: Kalıcı amaçla yapılmış bir düğümü, düzeltmek veya farklı bir şekilde bağlamak için çözmek.

Temep Prensip: Kalıcı olarak bağlanmış iki nesneyi yapıcı bir amaçla birbirinden çözmek.

Toladalar: Kalıcı bir düğümü yeni bir düğüm yapmak için çözmek veya kalıcı bir düğümü olan bir ipi kesmek.

Kurallar: 1. Kazara bağlanmış herhangi bir düğüm (ister Şabat'ta ister daha önce bağlanmış olsun) Şabat'ta çözülebilir, çünkü bu aslında hiçbir zaman bir "düğüm" sayılmamıştır.

2.  Şabat'ta bağlanmasına izin verilen bütün düğümlerin çözülmesine de izin verilir ve bağlanması yasak olan bütün düğümlerin çözülmesi de yasaktır.  

Çok ıstırap ve rahatsızlık durumunda kişi kuralda hafife gidip herhangi bir düğümü (bir haftadan az bağlı kalması tasarlanarak atılmış bir çifte düğümü) çözebilir. Örneğin, çifte düğümle bağlanmış bir kuşak, eşarp veya atkı.

Düğümlü bir ipi kesmek o düğümü çözmekle eşdeğerdir ve yasaktır. Ancak eğer o ipteki düğümün çözülmesinde [yukarıda söylenen durumlardan biri nedeniyle] sakınca zaten yoksa ve etrafta Şabat kurallarına aşina olmayan [dolayısıyla gördüklerinden yanlış sonuçlar çıkarabilecek] kişiler bulunmuyorsa o ip kesilebilir (makas veya bıçakla bile).

BİR SORU - BİR CEVAP

 

Soru: Tora bize Rivka'nın hamileliğinden bahsetmektedir. "Çocuklar [Rivka'nın] karnında itişiyorlardı. [Rivka] ‘Eğer böyle ise niçin yaşıyorum?' dedi ve Tanrı'ya danışmaya gitti" (Bereşit 25:22). Hamilelikte zorlu zamanların olması normaldir. Karnında hissettiği rahatsızlık onu neden endişelendirmiştir?

Cevap: Öncelikle bu soruyu genişletelim. Raşi yukarıdaki pasukla ilgili şu açıklamayı getirir: "Rivka, Şem ve Ever Yeşivası'nın önünden geçtiği zaman, karnındaki çocuk dışarı çıkmak isterdi. Ancak Rivka'yı rahatsız eden konu, çocuğun bir putperest tapınağının önünden geçtiği zaman da hareketlenmesiydi."

Rivka neler olduğunu anlayamaz. O kadar endişeli ve üzgündür ki: "Eğer böyle ise niçin yaşıyorum?" diyerek o dönemin peygamberi olan Şem aracılığıyla Tanrı'ya danışır. Tanrı ona "Senin karnında iki millet var" der ve bu sözler Rivka'yı yatıştırır.

Burada ayrıca iki soruya açıklık getirmek gerekmektedir. Rivka, çocuğunun hem yeşivanın, hem de putperestlerin tapınaklarının önünden geçerken dışarı çıkmak istediğini gördüğünde niye bu kadar rahatsız olmuştur? Rivka gibi uzun yıllar kısır olan ve sonra birden hamile kalan bir insanın, hamileliğinde anlayamadığı bir durumdan dolayı hayata küsmesi mantıklı mıdır?

İkincisi, Tanrı'nın belirttiğimiz cevabında Rivka'nın yatışmasını sağlayacak ne vardır?

Menahem Tsiyon iki soruyu da cevaplayan bir açıklama verir. "Rivka iki kişilikli bir çocuğu olduğunu zannetmiştir. Endişesinin sebebi budur. Puta tapmaya eğilimli olan çocuk bir problemdir, ama bu problem çözülebilir. Ama bir çocuk hem putperestlerin tapınağına hem de yeşivaya gitmek istiyorsa, bu çok daha büyük bir problemdir. Rivka bu yüzden "Eğer böyle ise niçin yaşıyorum?" demiş, fakat karnında iki değişik çocuğun olduğunu öğrenince yatışmıştır."

Eliyau Anavi tüm Yisrael halkını Karmel Dağı'nda toplamış ve azarlamıştır "Ne zamana kadar iki tarafta duracaksınız. Bir gün Tanrı'nın, bir gün Baal [putunun] arkasından yürüyorsunuz. Aklınızı başınıza toplayın ve gerçek yüzünüzü gösterin" (Melahim I 18:21).

Rivka'yı endişelendiren şey de buydu. Ama içindekinin çift kişilikli bir çocuk olmadığını ve iki çocuğa sahip olacağını duyunca rahatladı; çünkü bu durumu kontrol altında tutabilirdi.

[Not: Şem ve Ever Yeşivası, Noah'ın oğlu Şem ve onun torunu Ever'in kurduğu, Tanrı'nın tanıtıldığı ve temelde, tüm insanlık için geçerli olan yedi mitsva üzerine eğitim veren, dünyanın ilk yeşivasıydı. Bene-Yisrael'e "İvri - İbrani" isminin verilmesine getirilen açıklamalardan birine göre, bu, onların "Ever"in soyundan gelmesinden kaynaklanır.]

ALİHOT OLAM

[Sefer Yalkut Yosef - Rabi Yitshak Yosef]

Tefilanın Vakti

 

1. Önce de belirtildiği gibi Amida için en ideal zaman Nets Ahama, yani güneşin doğmaya başladığı andır; ama eğer hatayla bundan daha önce, şafak söktükten (Amud Aşahar) sonra söylendiyse bu dua geçerlidir. Şavuot ve Oşaana Raba geceleri âdet olduğu üzere gece boyunca uyanık kalanlar da sabırsız davranmayıp Amida için Nets Ahama vaktini beklemelidirler. Ama eğer halkın daha önceden eve gidebileceğinden endişe ediliyorsa, Amud Aşahar sonrasında olması kaydıyla daha önce söyleyebilirler.

2. Benzer şekilde, iş yerlerine sabahın erken saatlerinde gitmesi gereken işçiler ve ücretliler şafak söktükten sonra Amida'yı söyleyebilirler ve Nets Ahama'yı beklemelerine gerek yoktur. Bu özellikle zamanın kısıtlı olduğu kış günleri için doğrudur.

3. Bu durum işlerine yetişmesi gereken kişiler için geçerlidir. Ama Nets Ahama veya sonrasında dua edebilecek bir kişi, o işçilerle birlikte dua etmemelidir. Hatta eğer sonra minyan bulamayacağı endişesi varsa bile, Nets Ahama ve sonrasında tek başına dua etmesi daha doğrudur. Zira işçilere verilen izin mücbir durumları nedeniyledir ve bu durumda olmayan bir kişi için geçerli değildir.

4. Eğer bir kişinin bulunduğu yerde Nets Ahama vaktinde minyan toplanmıyorsa, bu kişi normalde hep Nets Ahama'da Amida söyleyen biriyse bile, bu vakitte tek başına dua etmemeli, minyanı bekleyerek onlarla birlikte dua etmelidir. Bunun istisnası, her Amida duasını tam bir konsantrasyonla söyleyebilen bir kişidir.

5. Yaşadığı yerde her zaman Nets Ahama vaktinde dua etmeyi âdet edinmiş bir kişi, bunu bir kerelik yapmayıp daha geç saatte dua edecekse bu âdetini bozduğu için Atarat Nedarim yapmasına gerek yoktur.

 

Haftanın Sözü

[www.weeklydvar.com]

                                                                                                                       

Tanrı hiç kimseye hayatı kabul edip etmeyeceğini sormaz. Bu bir tercih değildir.  Yaşadığınız sürece sahip olduğunuz tek seçenek, o hayatı nasıl yaşadığınızdır

 

-- Bernard Meltzer

 

Haftanın Peraşası'nı, t e b e r r u d a b u l u n a r a k, ölmüşlerinin ruhuna veya hasta bir yakınının şifasına ithaf etmek isteyenlerin,

 ilgililer (050 - 38 41 30) ile temasa geçmeleri rica olunur.

Peraşa kağıtları Tora ile ilgili yazılar içerdiğinden çöpe atılmamalıdır.

Lütfen Geniza'ya getiriniz.