Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Ravlarımızın pandemi dönemi zoom tora sohbetlerini dinleyebilirsiniz.

Rav Naftali Haleva'nın Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bereşit Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Noah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayera Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Haye Sara Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Toledot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayetse Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayişlah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayeşev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mikets Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayigaş Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vaera Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beşalah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Yitro Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mişpatim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tetsave Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tisa Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pekude Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayikra Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tsav Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemini Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tazria Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bereşit Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Noah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Haye Sara Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Toledot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayetse Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayişlah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayeşev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mikets Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayigaş Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vaera Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beşalah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Yitro Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mişpatim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tetsave Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tisa Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pekude Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayikra Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tsav Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemini Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tazria Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Metsora Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Emor Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bear Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Behukotay Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Naso Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beaaloteha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şelah Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Korah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Hukat Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pinehas Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot & Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot & Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Devarim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vaethanan Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ekev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ree Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şofetim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Nitsavim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayeleh Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bereşit Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Noah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayera Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Haye Sara Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Toledot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayetse Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayişlah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayeşev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mikets Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayigaş Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vaera Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beşalah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Yitro Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Mişpatim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tetsave Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tisa Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel & Pekude Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel & Pekude Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayikra Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tsav Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemini Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tazria Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Metsora Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Emor Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bear & Behukotay Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bear & Behukotay Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bamidbar Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Naso Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beaaloteha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şelah Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Korah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Hukat Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pinehas Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot & Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot & Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Devarim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vaethanan Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ekev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ree Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şofetim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tetse Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tavo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Nitsavim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayeleh Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Aazinu Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bereşit Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Noah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Haye Sara Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tetsave Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ki Tisa Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pekude Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayikra Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tsav Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemini Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tazria Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Metsora Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Emor Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bamidbar Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Naso Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beaaloteha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şelah Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Korah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Hukat & Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Hukat & Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pinehas Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot - Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Matot - Mase Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Devarim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ekev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ree Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Aazinu Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bereşit Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Haye Sara Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bo Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Teruma Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayakel Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayikra Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemini Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Tazria Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Emor Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bamidbar Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Naso Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Beaaloteha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şelah Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Korah Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Hukat Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Pinehas Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Devarim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ekev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ree Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Aazinu Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ahare Mot - Kedoşim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Emor Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Bamidbar Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Naso Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Balak Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Devarim Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Ekev Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Leh Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayhi Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Leh Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayhi Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Leh Leha Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Vayhi Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İzak Peres'in Şemot Peraşası yorumunu dinleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bereşit Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Noah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Toledot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayişlah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayeşev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mikets Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayigaş Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayhi Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vaera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Beşalah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Yitro Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mişpatim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Teruma Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tetsave Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tisa Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayakel Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Pekude Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tsav Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tazria Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Metsora Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bereşit Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Noah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Toledot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayişlah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayeşev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mikets Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayigaş Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayhi Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vaera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Beşalah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Yitro Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mişpatim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Teruma Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tetsave Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tisa Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayakel Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Pekude Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tsav Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tazria Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Metsora Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ahare Mot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Kedoşim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Emor Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bear Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Behukotay Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bamidbar Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Naso Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Beaaloteha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şelah Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Korah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Hukat Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Balak Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Pinehas Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Devarim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vaethanan Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ekev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ree Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şofetim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tetse Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tavo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Nitsavim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayeleh Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Aazinu Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vezot Aberaha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bereşit Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Noah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Toledot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayişlah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayeşev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mikets Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayigaş Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayhi Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vaera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Beşalah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Yitro Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Mişpatim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Teruma Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tetsave Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tisa Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayakel & Pekude Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayakel & Pekude Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayikra Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tsav Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Tazria Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Metsora Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ahare mot & Kedoşim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ahare mot & Kedoşim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Emor Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bear & Behukotay Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bear & Behukotay Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Bamidbar Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Naso Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Beaaloteha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şelah Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Korah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Hukat Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Balak Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Pinehas Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Devarim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vaethanan Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ekev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ree Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Şofetim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tetse Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Ki Tavo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Nitsavim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayeleh Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Aazinu Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vezot Aberaha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Tora’nın belki de en ilginç peraşalarından birini bu hafta okuyoruz. Balak peraşasında Bene Yisrael’e düşmanlık besleyenler farklı daha ziyade maneviyat içeren bir saldırı tipini denerler.

Talmud; Tora'nın son peraşası olan Vezot Aberaha ile ilgili bir soru sorar: Bütün Tora Moşe tarafından yazılmış olsa bile nasıl olur da Moşe kendi ölümünü "Vayamot şam Moşe - Moşe orada öldü" şeklinde ifade edebilir?

Geçmiş ve geleceğe şahitlik eden Aazinu şarkısı bu haftaki peraşanın önemli bir bölümünü oluşturur. Ancak Moşe Rabenu bu peraşayı sadece şarkı ile tamamlamaz.

"Halkı toplayın. Erkek kadın ve bebekleri. Duyabilirler ve öğrenebilirler.” (Devarim 31/12) 

“Bugün hepiniz, önderleriniz, oymakbaşlarınız, ileri gelenleriniz, görevlileriniz, bütün erkekler, çocuklarınız, eşleriniz, aranızda yaşayan, odununuzu kesip, suyunuzu taşıyan yabancılar, Tanrı’nın önünde duruyorsunuz.” (Devarim 29/9-10)

Baruh ata bair baruh ata basade – Şehirde de dışarıda da kutsal olacaksın. (Devarim 28/3) 

“Tamim tiye im Ad... E.loeha -  bütün kalbinizle birlikte Tanrı ile olmalısınız.”

“Ki teave nafşeha leehol basar behol avat nafşeha tohal basar.

Yahudiler tarih boyunca Tanrı’nın izinden gitmenin yaşamlarının esası olduğunu anlamaya çalışmışlardır.

“Vaethanan el Ad… baet ai lemor – o zamanda Tanrı’ya dua ederek şöyle dedim. (Devarim 3/23)

“Diber Moşe el Bene Yisrael kehol aşer tsiva Ad… oto alehem – Moşe Tanrı’nın onlara konuş dediği her şeye göre Bene Yisrael’e konuştu” (Devarim 1- 3)

Matot peraşası içinde Bene Yisrael’in Midyan halkından yaptıklarının intikamını alması ile ilgili bir bölüm vardır. Hiçbir ilgileri olmamasına rağmen Midyan halkı Moav kralı Balak ve Bilam ile hareket etmiş ve Bene Yisrael’i büyük zararlara sokmuştur.

Matot peraşası içinde Bene Yisrael’in Midyan halkından yaptıklarının intikamını alması ile ilgili bir bölüm vardır. Hiçbir ilgileri olmamasına rağmen Midyan halkı Moav kralı Balak ve Bilam ile hareket etmiş ve Bene Yisrael’i büyük zararlara sokmuştur. Tanrı bundan dolayı Midyan halkının cezalandırılması hükmüne varmıştır. Tanrı tarafından verilen emirde yapılacak olan savaşın amacı Midyan’dan Bene Yisrael’in intikamı şeklinde ifade edilmektedir. Ancak Moşe halka bu emri iletirken Midyan’dan

Hepimizin yaşamında zaman zaman söylediği veya hiç değilse aklından geçirdiği benzer sözler vardır.

Şelah Leha peraşasında “meragelim” yani öncülerden söz etmemek olanaksızdır. Verdikleri olumsuz raporla halkı kırk yıl daha çölde dolaşmaya mahkûm eden meragelim’e inanan Bene Yisrael gelecekte birçok olayı daha bu tarihte hatırlamak zorunda kalacaklardır.

“Ase leha şte hatsotserot kesef – Kendine iki gümüş trompet yap.

“Halkın içmek için suyu yoktu” (Bamidbar 20/2) 

"Vayi amakriv bayom arişon et korbano Nahşon ben Aminadav - birinci günde korbanını getiren Nahşon ben Aminadav'dı" (Bamidbar 7/12)

Bamidbar kitabının ilk peraşası olan Bemidbar Sinay Behukotay peraşasının hemen ardından gelir.

"Behukotay peraşası Tanrı'nın İsrael oğullarına Tora ve mitsvot izlemeleri durumunda vermeyi garanti ettiği ödüllerle başlar.

"Et Şabetotay tişmoru umikdaşi tirau ani Ad… - Şabatlar’ımı gözetin ve kutsal mekanıma saygı duyun ben Tanrı’yım.” (Vayikra 26/2)

"Ve Aşem Moşe'ye dedi: Aaron'un oğulları Kohenlere söyle ve onlara halkı içinde (ölü) bir cana (temas sebebiyle) tame olmamalarını söyle." (Vayikra 21/1)

"Bu peraşa hakkında konuşmaya karar verdiğimizde öncelikle bu peraşanın İsrael toplumunun bütününün huzurunda verildiğinin bilinmesi gerekir.

"İnsanın onları yaparak onlarla yaşadığı hüküm ve yargılarımı koruyacaksınız." (Vayikra 18/5)

"Badad yeşev mihuts lamahane moşavo - yalnız oturacaktır ikameti kampın dışında olacaktır" (Vayikra 13/46)

"Badad yeşev mihuts lamahane moşavo - yalnız oturacaktır ikameti kampın dışında olacaktır" (Vayikra 13/46)

Sekizinci günde Moşe Aaron’u çağırır. Bu peraşa genellikle Pesah civarında okunan bir peraşadır. “Kise Rahamim” adlı kaynak Tora’nın verilme sebebi olarak Şabat ve bayramları gösterir.

Vayikra kitabının başlangıcında okunan aynı ismi taşıyan peraşa korban konusunda detaylı bilgiler verir.

“Ki lo dibarti el avotehem velo tsivitim beyom otsi otam meerets Mitsrayim al divre ola vazavah – Mısır’dan onları çıkardığım günde yakılmalık takdime ve korbanlar konusunda atalarınıza konuşmadım ve onlara emretmedim.” (Yirmiya 7/22)

Bu hafta okuduğumuz iki peraşa Teruma ve Tetsave peraşalarına büyük benzerlik gösterir.

"Elle adevarim aşer tsiva Ad... laasot otam. Şeşet yamim tease melaha uvayom aşevi yiye lahem kodeş - Bunlar Tanrı'nın yapmak için emrettiği şeylerdir. Altı gün melaha yapacaksınız ve yedinci gün sizin için kutsaldır. ( Şemot 35/12)

"Veşameru Bene Yisrael et Aşabat laasot et aşabat ledorotam berit olam - İsrael oğulları Şabat'ı korudular.

Kişi ağzından çıkardığı sözlere dikkat etmelidir. Moşe altın buzağı günahı sırasında Tanrı'ya "beni yazdığın kitaplarında sil" demiş ve bu güçlü savunma İsraeloğullarının affedilmesinde etkili olmuştu.

Yahudilik sembolizma yönünden çok zengin bir din olarak kabul edilir.

Hepimizin zaman içinde yaşadığı bir sauna tecrübesi olabilir.

"Vayahanu bamidbar vayihan şam Yisrael neged aar - onlar çölde kamp kurdular ve Yisrael orada dağın karşısında kamplarını kurdular." (Şemot 19/2)

Mısır esaretinden çıkan Bene Yisrael'in düşüncelerini anlamak her zaman çok kolay olmamıştır.

"Ahodeş aze lahem Roş Hodaşim. Rişon u lahem lehodşe aşana - bu ay sizin için ayların başıdır. Senenin aylarının ilk ayı olacaktır.

"Vaani akşe et lev Paro veirbeti et ototay ve mofetay beerets Mitsrayim - Ben Paro'nun kalbini katılaştıracağım ve Mısır ülkesinde işaretlerimi ve harikalarımı çoğaltacağım." (Şemot 7/3)

Profesör Isaac Heinemann Midraş Şemot Raba'nın açıklamasını okuduktan sonra önemli sorular sorar.

Yaakov, Yosef'in oğullarını mübarek kılıp onlara şöyle demiştir:

Yosef ve kardeşleri arasındaki buluşmayı okuyan herkesin kafasında doğal olarak bir soru işareti belirir.

Yosef kardeşlerini bu peraşada "casus" olmakla suçlar. Kardeşler elbette bunu reddederler.

Haftanın peraşasındaki esas konu Yosef'in satılmasıdır. Ancak Yosef'in satılmasına kadar gelişen olaylar sanki doğal bir süreç gibi değil de bilinçli bir şekilde gelişmektedir.

Vayişlah peraşasının ilk pasuklarını okurken hayrete kapılmamak elde değildir.

"Rüya içinde bir vizyon gördü. Yeryüzüne sabitlenmiş ve başı göklere kadar erişen bir merdiven vardı.

“Vayetar Yitshak L’Ad... lenohah işto ki akara i – Yitshak eşi için eşinin karşısında Tanrı’ya niyaz etti çünkü o çocuk sahibi olamıyordu.”   (Bereşit 25/21)

Vayikah et Rivka vatei lo leişa vayeeavea - Yitshak Rivka ile evlendi ve (Rivka) onun eşi oldu ve (Yitshak) onu sevdi. (Bereşit 24/67)

"Vayaşkem Avraam baboker el amakom aşer amad şam - Avramm sabah erken kalktı ve Tanrı'nın önünde durduğu yerde durdu" (Bereşit 19/27)

"Vayi riv ben roe mikne Avram uven roe mikne Lot vaKenaani  veaPerizi az yoşev baarets. Vayomer Avram el Lot al na tei meriva beni uveneha - Avram'ın çobanları ile Lot'un çobanları arasında kavga vardı.

"Vayi kol aarets safa ahat udvarim ahadim - bütün yer tek bir dil ve ortak amaç içindeydi." (Bereşit 11/14) 

"Bereşit bara E.loim et aşamayim veet aarets - Başlangıçta Tanrı göğü ve yeri yarattı." (Bereşit 1/1)

Talmud Avot bölümünde (5/22) önce Avraam'ın öğrencilerinin karakterini sorgular.

Tanrı Moşe'ye şunları söyleyerek konuştu: "Bir Metsora'nın, arınma günü içinde Koen'e getirildiğindeki kanunu bu şekilde olacaktır: Koen kampın dışına çıkacak ve Tsaraat yarasının iyileşip iyileşmediğini kontrol edecek..." (Vayikra kitabı pasuk 4:1-3)

Talmud; Tora'nın son peraşası olan Vezot Aberaha ile ilgili bir soru sorar: Bütün Tora Moşe tarafından yazılmış olsa bile nasıl olur da Moşe kendi ölümünü "Vayamot şam Moşe - Moşe orada öldü" şeklinde ifade edebilir?

"Vaydaber Ad... el Moşe.......ale el ar aavarim aze........umut baar aşer ata ole şama.....ki mineged tire et aarets veşama lo taavor.  -   Tanrı Moşe'ye bu dağa çık bu çıktığın dağda öleceksin. Toprağı uzaktan görecek ve oraya giremeyeceksin der." (Devarim 32/48 - 52)

"Ve onu birçok kötülük bulacak ve o gün Tanrı'm aramda olmadığı için bu kötülükler beni bulmuş değil midir?” diyecek.

Nitsavim peraşasının sonlarına doğru Moşe Rabenu bizlere önümüzde bulunan yollardan söz etmektedir.

"Veaya ki tavo el aarets.......velakahta mereşit kol peri adama.......vealahta el amakom - Tanrı'nın sana vereceği toprakları mülk edindiğinde ....ilk meyvelerini alacak.......ve Tanrı'nın seçtiği yere götüreceksin. (Devarim 26/1-2)

"Şofetim veşoterim titen leha - yargıç ve polisleri atayacaksın." 

"Lo tita leha aşera kol ets etsel mizbah Ad... E.loeha  -  Tanrı'nın mizbeah'ının yanında idol olacak bir ağaç dikmeyeceksin."

Lelov şehrinden Rabi David Devarim kitabının Moşe Rabenu'nun ölümünden önce Bene Yisrael'i  uyardığı bir kitap olduğunu iddia eder.

“Vayaneha vayariveha – seni sıktı ve seni acıktırdı” “Vayaahilha et aman – ve sana Man yedirdi” “Lemaan odiaha ki lo al alehem levado yihye adam ki al kol motsa pi Ad… yihye aadam – sana bildirmek için sadece ekmek ile değil Tanrı’nın ağzından çıkan söze göre insan yaşar.”   ( Devarim 8/3)

“Ki mi goy gadol aşer lo E.loim kerovim elav. B’Ad... E.loenu behol korenu elav – Tanrı’mız her çağırdığımızda bize yakın olur. Tanrı’nın kendine böylesine yakın olduğu başka bir ulus var mı?” (Devarim (4/7)

"Ad... E.loeha imah lo hasarta davar - Tanrı seninle beraberdir hiçbir şeyin eksik olmadı." (Devarim 2/7)  

Tora'da anlaşılması karmaşık olan birçok konu mevcuttur. Mase peraşasından yer alan "are miklat - sığınma şehirleri" bu konulardan bir tanesi olarak karşımıza çıkmaktadır.

"Vaydaber Moşe el raşe amatot livne Yisrael lemor. Ze adavar aşer tsiva Ad..."

Vayakrev Moşe et mişpatan lifne Ad…-  Moşe onları Tanrısal yargı için yaklaştırdı. (Bamidbar 27/5)

Bazen Yahudi toplumu arka sırada kalmış öğrencilere benzetilir. Nedense Yahudiliğin olduğu her yerde antisemitik düşünceler de mevcut olmuştur. 

*Gemara'da anlatılan bir midraşa bakalım: Korah Moşe'ye isyan ettiği anda güneş ve ay Tanrı'ya şöyle derler: Eğer Amram'ın oğlunun yanında yer alacaksan bizler parlamaya devam edeceğiz.

Aftara ile peraşa arasında genellikle bir bağlantı vardır ve bu bağlantı bu hafta çok daha açık bir şekilde ortaya çıkmaktadır.

Tora bizlere Moşe Rabenu hakkında şu cümleyi öğretir: "Moşe dünya yüzündeki her kişiden daha da alçak gönüllü idi."

Tora'nın en uzun peraşası olan Naso 176 pasuk içerir. İlginçtir Teilim kitabının en uzun mizmoru olan 119. mizmor da 176 pasuk içerir.

Bamidbar kitabının ilk peraşası olan Bemidbar Sinay Behukotay peraşasının hemen ardından gelir.

"Eğer kanunlarımda yürür ve emirlerimi korursanız, onları yaparsanız; yağmurlarınızı zamanında vereceğim." (Vayikra 26/4)

"Vesafarta leha şeva Şabetot şanim şeva şanim şeva peamim...... Veaavarta şofar terua ...... Vekidaştem et şenat ahamişim şana ukratem deror baarets - Yedi kez Şabatik yıl çevrimizi sayacaksınız...

"Velo tehalelu et şem kodşi venikdaşti betoh bene Yisrael - Benim kutsal olan ismimi kirletmeyiniz aksine onu Bene Yisrael'in içinde yüceltiniz." (Vayikra 22/32)

"Mipene seva takum, vaadarta pene zaken - yaşlı olanın önünde ayağa kalkacak bilgeye saygı göstereceksin." ( Vayikra 19 - 32)

"Vehol adam lo yiye beoel moed - toplanma çadırında hiç kimse bulunmayacak" (Vayikra 16/17)

Uvayom aşemini yimol besar orlato - sekizinci günde orla derisi (sünnet derisi) kesilecektir (12/3)

"Vayomer Moşe el Aaron kerav el amizbeah vaase et hatateha - Moşe Aaron'a şöyle dedi: Mizbeah'a yaklaş ve suç takdimeni ifa et." ( Vayikra 9/7).

Deraşa yapan her Rabi bizlere çocuklarımızı sinagoga alıştırmak konusunda sıklıkla telkinde bulunur.

"Adam ki yakriv mikem kobran LA'd... - Kişi Tanrı'ya kendinden bir kobran adayacak olursa"  

Rabilerin burada anlamaya çalıştığı birkaç nokta vardır. Birincisi kişi burada kendini teşuva yapmak yolu ile Tanrı'ya adamaktadır. Kişi kendini Tanrı'ya adayınca O'nun hizmetinden vaz geçmez ve O'nun hizmetinde bulunmaktan dolayı yakınmaz. Kendini bir kobran gibi "yakınlaştırmıştır" ve amacı sadece Tanrı'ya ibadet etmektir. Kobran türleri tanımlanırken "bakar" sözcüğünü Rabilerimiz bazen "boker yani

Rav Hayim Palaçi (Z'Ts'K'L') Kaf Ahayim kitabının hemen girişinde bir mitsva yapmaya hazırlanan kişinin o mitsva öncesinde "Leşem Yehud" ile başlayan bir bölümü okuması  ve o mitsvaya konsantre olması gerektiğini ifade etmektedir.

"Elle adevarim aşer tsiva Ad... laasot otam. Şeşet yamim tease melaha uvayom aşevi yiye lahem kodeş - Bunlar Tanrı'nın yapmak için emrettiği şeylerdir. Altı gün melaha yapacaksınız ve yedinci gün sizin için kutsaldır. ( Şemot 35/12)

Ki Tisa peraşası temel olarak altın buzağı günahının detaylarını içermesine rağmen bunun yanında birçok önemli konuyu da bünyesinde barındırır.

Yahudi takviminin normal zamanlarında Tetsave peraşası genellikle Purim civarında okunur.

"Veasu li mikdaş veşahanti betoham -  Bana bir kutsal yer yapın aralarında yaşayacağım." (Şemot 25/8)

Mişpatim peraşasının hemen başında yer alan bir öğretiye göre köle durumuna düşmüş bir Yahudi, altı yıl çalıştıktan sonra yedinci yılda özgürlüğüne kavuşur.

"Bahodeş aşelişi letset Bene Yisrael meerets mitsrayim bayom aze bau midbar Sinay - Bene Yisrael'in Mısır'dan çıktığı (yılın) üçüncü ayında bu günde Sinay çölüne geldiler. (Şemot 19/1)

Masehet Sota 13/A'ya göre İsraeloğulları Mısır'ı terk etmeden önce Moşe bizzat kendisi Yosef'in tabutunu aramak için çaba göstermiş ve bu konuda yaşlı bir kadın olan Aşer'in kızı Serah'tan yardım istemiştir.

"Moşe ve Aaron'u geri döndürdüler ve Paro onlara gidin ve Tanrı'nıza ibadet edin dedi.

Çıkış peraşaları olarak adlandırdığımız Şemot kitabının ilk peraşaları Bene Yisrael'in özgürleşmesini anlatırken bizlere farklı dersler vermek sureti ile  katkıda bulunmaktadır.

"Ve Aşem ona elindeki nedir dedi.  Moşe "asa" dedi. Ve onu yere fırlat dedi, yere fırlattı ve yılan oldu.  Moşe önünden kaçtı. (Şemot 4/2-3) 

"Vaani bevoi mipadan Aram meta alay Rahel beerets Kenaan badereh beod kivrat erets lavo Efrata.

Yosef Binyamin'i ellerlinden alarak bu benim kölem olacak ama siz evinize dönebilirsiniz dediğinde Yeuda Yosef'e yaklaşır ve ona sertçe hitap eder:

Hanuka'nın bizlere verdiği mesaj nedir? Bu mesaj sevgi ile uzlaşıyı sağlamaktır.  

“Vayeşev Yaakov beerets megure aviv, beerats Kenaan - Yaakov babasının konakladığı ülkede, Kenaan ülkesinde oturdu” (Bereşit 37:1) 

"Vayomer nisa veneleha, veeleha lenegdeha - Dedi ki (Esav) birlikte yolculuk yapalım ve seninle yürüyeyim."

Yaakov Avinu'nun yaşamını incelemeye başladığımız Vayetse peraşasında akşam geçirdiği olağanüstü tecrübeden sonra Yaakov'un başını yasladığı taşı bir anıt olarak diktiğini ve gelecekteki Bet Amikdaş'ın temelini attığını görmekteyiz.

Tarih boyunca farklı şekillerde karşımıza çıksa da antisemitik hareketler her zaman var olmuştur.

"Vayavo Avraam lispod le Sara velivkota - Avraam Sara'yı methetmek ve ona ağlamak için geldi." (Bereşit  23/2)

Bildiğimiz üzere Avraam brit mila mitsvasını 99 yaşında yerine getirmiş ve targum'un verdiği bilgi ışığında sargılar içinde de olsa çadırın kapısında beklemektedir.

"Vayomer Ad... el Avram leh leha meartseha umimoladteha umibet aviha el aarets aşer areka - Tanrı Avram'a toprağından, doğduğun yerden ve babanın evinden sana göstereceğim toprağa git dedi." (Bereşit 12/1) 

"Vayavo Noah uvanav veişto unşe vanav ito el ateva mipene me amabul - Noah eşi, oğulları ve oğullarının eşleri  tufanın suları yüzünden gemiye geldiler." (Bereşit 7/7) 

Şemuel 2 kitabında 1/18. pasuğu açıklayan Raşi Bereşit kitabının "doğruluk kitabı - sefer ayaşar" olduğunu ifade etmektedir.

"Çadırların ne kadar iyi ey Yaakov - ve konutların - ey İsrael! Dereler gibi kıvrılırlar; nehir kıyısındaki bahçeler gibi, Tanrı'nın diktiği sarısabır [bitkisi] gibi, su kenarındaki sedirler gibi.

"Badad yeşev mihuts lamahane moşavo - yalnız oturacaktır ikameti kampın dışında olacaktır" (Vayikra 13/46)

"Atsur tamim paolo.........E.l emuna veen avel tsadik veyaşar U - kayanın yaptığı eksiksizdir, Tanrı inancımın Tanrı'sıdır ve adaletsizlik onda yoktur. O dürüst ve doğrudur." (Devarim 32/4)

"Ben mea veesrim şana anohi ayom lo uhal od latset velavo V'Ad.... amar elay lo taavor et Ayarden aze - Bu gün 120 yaşındayım girmeye ve çıkmaya artık gücüm yok. Tanrı bana Yarden nehrini geçemeyeceğimi bildirdi." (Devarim 31/2)

"Atem nitsavim ayom kulehem lifne Ad... E.loehem - bugün hepiniz Tanrı'nın önünde duruyorsunuz." (Devarim29/1)

"Uvau aleha kol aberahot aelle veisiguha  ki tişma bekol Ad... E.loeha -  ve sana bütün bu berahalar gelecek ve  seni aşacak çünkü Tanrı'nın sesini dinledin." (Devarim 28/2)

Pshische'li Rabi Simha Bunim "Tsedek, tsedek tirdof - dürüstlük dürüstlük izleyin" cümlesini farklı bir şekilde açıklamaya çalışır. Dürüstlüğü izlerken dürüst olun. Yargının gerçek sonucuna varması için her istenen yöntem kullanılamaz. Kullanılan yöntemlerde de dürüstlükten ödün verilmemelidir.

Ticarette iyi ve kötü iş adamları genellikle getirileri ile doğru orantılıdır. İşin sonunda iyi bir kazanç elde eden iş adamı başarılı, zarar eden iş adamı da başarısız olarak bilinir. Bu durum

"Ree anohi noten lifnehem ayom beraha uklala - gör bu gün önünüze berahayı ve laneti koyuyorum." (Devarim 11/26)

"Veaya Ekev tişmeun et amişpatim aelle uşmartem vaasitem otam veşamar Ad... E.loeha et aberit veet ahesed aşer nişba laavoteha - Bu ilkeleri dinler,onlara özenle uyarsanız Tanrı atalarınıza and içerek verdiği söz uyarınca sizinle yaptığı antlaşmaya bağlı kalacak." (Devarim 7/12)

"Veyadata ayom vaaşevota el levaveha. Ki Ad... U AE:loim başamayim mimaal veal aarets mitahat en od - bu günde bilecek ve kalbinin üzerine koyacaksın ki Aşem göklerin ötesinde ve yerin altında Tanrı sadece O'dur ve başka yoktur.

"Elle adevarim aşer diber Moşe el kol Yisrael.........bamidbar - bunlar Moşe'nin ...çölde... Bütün Yisrael'e söylediği sözlerdir." (Devarim 1/1)

"Veoraştem et aarets vişavtem ba ki lahem natati et aarets lareşet ota - Toprağı sahiplenecek ve orada yerleşeceksiniz. Çünkü size o toprağı sahiplenmeniz için verdim. ( Bamidbar 33/53)"

"Vayomer Elazar Akohen..... Zot Hukat atora - Elazar Hakohen şöyle dedi: Bu Tora'nın hokudur."

"Aşer yetse lifneem, vaaşer yavo lifneem, vaaşer yotsiem vaaşer yeviem, velo tiye adat Ad.. katson aşer en laem roe - Önlerinde çıkacak ve önlerinde girecek, onları çıkaracak ve onları getirecek. Böylelikle Tanrı'nın kavmi çobanları olmayan  bir sürü gibi olmayacak."  (Bamidbar 27/17)

Kızıl inek mitsvası Hukat peraşasının girişinde çok büyük bir soru işareti ile peraşayı incelememize neden olur.

Bir kişi Korah'ın isyanını okuduğunda olan olaylar karşısında şaşkına dönebilir. Moşe İsrael'in lideridir ancak Bene Yisrael Moşe vasıtası ile birçok mucizeye tanıklık etmişlerdir.

"Lo nuhal laalot el aam ki hazak u mimenu - bu halk ile baş edemeyiz çünkü bizden çok kuvvetliler."

"Ase leha şte hatsotserot kesef mikşa taase otam - kendine iki dövme gümüş trompet yap"

"Daber el Aaron veel banav lemor ko tevarehu et bene Yisrael amor laem:

Yabancı kökenli Tora ile ilgisi olmayan kaynaklar Tora'yı yorumlamaya veya anlamaya çalışınca Bamidbar kitabının geneli için "bir tarih kitabı" ifadesini sıkça kullanır.

"İm behukotay telehu, veet mitsvıtay tişmeru vaasitem otam. - Eğer hükümlerimce giderseniz, mitsvalarımı gözetir  ve onları yerine getirirseniz." (Vayikra 26/3)

"Vekidaştem et şenat ahamişim şana ukratem deror baarets lehol yoşevea. Yovel i tiye lahem  veşavtem iş el ahuzato veiş el mişpahto taşuvu. - ellinci yılı kutsayacak ve orada bütün yaşayanlar özgürlük ilan edeceksiniz.

"Vehi tizbehu zevah toda L'Ad.. lirtsonehem tizbahu - Tanrı adına bir toda kesimi gerçekleştireceğiniz zaman onu kabul edeceğiniz şekilde yani şu niyetle kesin."

"Oheah tohiah et amiteha - arkadaşını tekdir et" (Vayikra 19/17) Gemara Masehet Şabat 119'da Yeruşalayim'in yıkılma nedeninin arkadaşını uyarma mitsvasını yerine getirmemek olduğunu yazar.

"Kemaase erets Mitsrayim aşer yeşavtem ba lo taasu uhmaase erets Kenaan aşer ani mevi ethem şama lo taasu uvhukoteem lo telehu.

"Adam ki yiye beor besaro.......lenega tsaraat - Eğer bir kişinin (adam) derisinde tsaraat  varsa." (Vayikra 13/2)

"Vayomer Moşe U aşer  diber Ad... lemor bikrovay akadeş  veal pene kol aam akaved vayidom Aaron.

Tsav peraşasında daha ilk pasuklarda şöyle bir ifade vardır: Tanrı Moşe'ye [şunları] söyleyerek konuştu: "Aaron ve oğullarına [şunları] söyleyerek emret: Ola'nın kanunu şöyledir..." (Vayikra 6:1-2)

"Her insan annesini ve babasını saymak zorundadır."

"Bir sağırı lanetlemeyeceksin." "Körün önüne düşmesi için engel koymayacaksın."

Pekude peraşasının girişinde Moşe Rabenu'nun toplanan bütün bağışların bir listesinin yaptığını görmekteyiz.

Altın buzağı yanlışından sonra Tanrı Bene Yisrael'i affettiğini göstermek için onlara Mişkan'ın inşa edilmesini emreder. Mişkan ile ilgili ilk emir Teruma peraşasında zaten bildirilmiştir:

Her yıl bu peraşa okunurken genelde sorulan soru hep aynıdır.

"Sen İsraeloğullarına kendileri için ezilmiş, saf zeytinyağını aydınlatmak için almalarını emret."

Mişkan'da ilk yapılan obje Aron Aberit'tir. Bu tema aşağıdaki Midraş'ın da temel öğesini oluşturmaktadır.

"Midvar şeker tirhak - yalan sözden uzak durun" (Şemot 23/7)

"Az yaşir Moşe Uvne Yisrael et aşira azot L'Ad... vayomeru lemor. Aşira L'Ad... ki gao gaa - 

"Sizin içinde bulunduğunuz evlerde "kan" sizin için bir işaret olacak, kanı göreceğim ve üzerinden atlayacağım. Mısır topraklarını vuracağım zaman başınıza yok edici bir bela gelmeyecek. (Şemot 12/13)

"U Aaron UMoşe................U Moşe VeAaron"

"Uvne Yisrael paru vayişretsu vayirbu vayaatsmu bimod meod vatimale aarets otam - İsraeloğulları çoğaldılar, daha çoğaldılar, fazlalaştılar ve toprak onlarla doldu." (Şemot 1/7)

Toplanın.  Toplanın ve bir araya gelip dinleyin. Konuşan babanız  İsrael'i dinleyin Yaakov'un çocukları (49/1-2)

"Ona Yosef'in söylediği her şeyi ilettiler... babaları Yaakov'un ruhu canlandı. (45/27)

Bereşit kitabının 41/1 pasuğu şöyle başlar:

"Vayi mikets şenatayim yamim ufaro holem - iki senenin sona erdiği günde Paro rüya görmektedir."

Hanuka bayramı ile Yosef ve kardeşlerinin hikâyesinin okunduğu Şabat gününün çakışması tesadüfi değildir.

"Vayira Yaakov meod vayetser lo - Yaakov çok korktu ve strese girdi."

"Vayaavod Yaakov BeRahel şeva şanim vayiyu beenav keyamim ahadim beaavato ota."

"Vayetar Yitshak L'Ad... lenohah işto ki akara i"

Yitshak eşinin karşısında (durarak) Tanrı'ya yakardı çünkü o kısır idi.

Bereşit kitabının tamamında anlatılan olaylar bizler için basit bir hikayeden daha büyük önem taşır.

Avraam büyük bir telaş içindedir. Çadırına üç tane misafir gelmiştir ve onları hastalığına rağmen çok iyi bir şekilde ağırlamak amacındadır.

Pirke Avot dördüncü bölümünün başında Ben Zoma adlı bilgenin önemli bir öğretisine yer verir. Bilge kimin haham yani bilge, kimin gibor - güçlü, kimin aşir - zengin kiminse mehubad - onura layık  olduğunu sorar ve yanıtlarını kendisi verir.

Bu haftaki peraşada Tanrı'nın yollarını bozmuş olan beşeri mabul ile nasıl yok ettiğini okuyoruz.

Yaşlılar evinde kalan 96 yaşındaki bir pansiyoner yaklaşık bir yıldır kimseyle tek kelime konuşmamıştır.

Veata teheze mikol aam anşe hayil  yire E.loim...vesamta aleem sare...Bütün halkının arasından Tanrı korkusuna sahip güçlü kişileri bulacaksın ve onların başına lider olarak atayacaksın. (Şemot 18/21)

Rav İsak Alaluf'un Leh Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Haye Sara Peraşa yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Leh Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Haye Sara Peraşa yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayetse Peraşa yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Leh Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Haye Sara Peraşa yorumunu izleyebilirsiniz...

Rav İsak Alaluf'un Vayetse Peraşa yorumunu izleyebilirsiniz...

"Velizvulun amar semah Zevulun betseteha, veYisahar beoaleha - Zevulun için gideş dönüşlerinle sevin, Yisahar da çadırlarında sevinsin." (Devarim 33/18)

“Pinehas ben Elazar ben Aaron Akohen – Aaron Akohen’in oğlu, Elazar’ın oğlu Pinehas “
(Bamidbar 25/10)

İlk günah tam olarak neydi? İyi ve Kötüyü Bilme Ağacı neydi? 

Mark Twain bunu gayet özlü bir dille ifade etmişti:

Ben on dört yaşında bir gençken, babam o kadar cahildi ki, ihtiyarın yakınımda durmasına zorlukla katlanırdım. 

Sözcüklerin tarihlerini eşelemek, bazen antik bir kentin harabelerinde kazı yapmak kadar açıklayıcı olabilir.

Dünyayı değiştiren sözler vardır; özellikle de Tora’nın ilk perekinde yer alan iki cümle bu kategoridedir:

Bu haftaki peraşa ile ilgili olağanüstü bir gözlemler serisinde, Ramban (Nahmanides, 1194 - 1270), Avraam ve Sara hakkında ağır eleştirilere yer vermektedir. 

1966 yılında on bir yaşında zenci bir çocuk, ebeveyni ve ailesiyle birlikte Washington’ta beyazların yaşadığı bir mahalleye taşındı.

Acaba Yaakov, kılık değiştirerek Esav’ın berahasını almakta haklı mıydı? Babasını aldatıp, Yitshak’ın ağabeyine vermek istediği berahayı ondan almakta haklı mıydı? 

Yahudilik üst düzeyde bir sevgi dinidir: üç sevgi. 

Başından sonuna kadar Bereşit kitabının 34. bölümü dehşet verici bir hikâye içermektedir. 

Yirmi iki yılın ve birçok viraj ve dönüşün ardından, Yosef ve kardeşleri nihayet karşılaşmaktadır. 

Dünyayı değiştiren anlar vardır: 1439’da Johannes Gutenberg’in hareketli tipte matbaa makinesini icat etmesi (her ne kadar Çinliler bunu dört asır öncesinde geliştirmişlerse de); 1821’de Faraday’ın elektrikli motoru icat etmesi; veya 1990’da Tim Berners-Lee’nin World Wide Web’i (dünya çapında ağ) yaratması gibi.

Şemot kitabının açılış kısımları bizi epik olayların tam ortasına daldırmaktadır.

Çok eskilere dayanan bir sorudur. Eğer Tanrı, Paro’nun kalbini sertleştirdiyse, o zaman Bene-Yisrael’in gitmesine izin vermeyi reddeden, Paro’nun kendisi değil, Tanrı’ydı. 

Washington’a gidip bir anıtlar turuna katılın ve büyüleyici bir keşifte bulunacaksınız. 

9/11’in ardından, dehşet ve travma dindikten sonra, Amerikalılar kendilerini ne olduğunu ve neden olduğunu sorarken buldular.

Yaşanan şok son derece ağırdı. Birkaç hafta ve birçok bölüm boyunca – ve bu, Tora’daki en uzun girizgâhtır – Tanrı’nın, Mevcudiyetini halkın içine yerleştireceği ana yönelik hazırlıkları okuduk. 

Yeni bir fikrin insanlık sahnesine ilk çıkış anını tam bir hassasiyetle belirlemek zordur; bu gerçek, sevgi gibi belli bir şekli ve cismi olmayan bir fikir için özellikle doğrudur.

20 Aralık 2013’te Justine Sacco adında bir kadın, Afrika’ya doğru bir uçağa binmeden önce Heathrow havaalanında bekliyordu. 

Ahare Mot peraşasında tarif edilen Yom Kipur ibadetinin (Vayikra 16:7-22) en tuhaf ve en dramatik ögesi, iki tekeyle gerçekleştirilen ritüeldi.

Bu peraşanın başında asli bir şey meydana gelmektedir ve söz konusu olay, her ne kadar pek ender takdir ediliyorsa da, Yahudiliğin dünyaya olan en büyük katkılarından birini teşkil etmektedir.

Son yıllarda, ahlak dışı davranışları ifşa edilen bazı İsrailli ve Yahudi liderlere dair haberler bizi oldukça rahatsız etmektedir. 

2014’te çok satan kitaplar içinde en şaşırtıcı olanı, Fransız ekonomist Thomas Picketty’nin Capital in the Twenty-First Century adlı kitabıydı.

Vayikra kitabının yirmi altıncı bölümü antlaşma kuralları altındaki Yahudi yaşamının koşullarını çarpıcı bir berraklıkla düzenlemektedir. 

İngiliz-Yahudi tarihindeki en eğlendirici sahnelerden biri 14 Ekim 1663’te yaşanmıştı. 

Naso peraşası, Nazir ile ilgili kanunları içerir. Nazir, belli başlı kutsiyet ve perhiz kurallarını gözetmeyi üstlenmiş bir kişidir.

David Brooks, çok satan kitabı The Road to Character’de, kendi deyimiyle özgeçmiş erdemleri – başarı getiren başarı ve beceriler – ile ağıt konuşması erdemleri – cenaze konuşmalarında vurgulananlar – arasında keskin bir ayrım yapar

Bir an için zihninizde canlandırın: Hız sınırının biraz üstünde araba kullanıyorsunuz. Dikiz aynanızdan bir polis arabası görüyorsunuz. 

Korah ve yandaşı asilerin hareketlerinde yanlış olan neydi? Görünüşe bakılırsa, söyledikleri hem doğru hem de ilkeliydi.

Bazıları vardır, der Talmud, dünyalarını bir anda elde ederler ve başkaları vardır, onu bir anda kaybederler. 

Yahudi halkını mübarek kıldığı sırada, Bilam, birçoklarının Yahudi tarihinin kısa bir özeti olarak gördüğü bazı sözler telaffuz etmişti.

Ve işte, A-Şem’in Sözü ona [geldi] ve ona “Burada ne işin var Eliyau?” dedi. 

Vaethanan’daki, aralarında Şema ve On Emir’in de bulunduğu epik parçaların arasına saklı kısa bir metin vardır.

1990’lu yılların başlarında çağdaş zamanların en büyük tıbbi araştırma çalışmalarından biri gerçekleştirilmişti. 

Tora’daki bazı emirler Hahamlarımız tarafından, uygulaması neredeyse hiç olmayacak kadar dar çerçevede değerlendirilmiştir.

On Üç Merhamet Niteliği olarak bilinen kısımda şu sözleri duyarız...

Mutluluk, demiştir Aristo, tüm insanların hedeflediği nihai iyiliktir.

Moşe’nin uzun ve çalkantılı kariyeri sona ermek üzeredir.

Eğer liderlik çözümse, o zaman sorun nedir? Bu konuda Tora son derece açık ve belirgindir. Sorun, sorumluluk alma başarısızlığıdır.

Liderler liderlik eder. Bu ifade, liderlerin hiçbir şeyi takip etmediğini belirtme amacında değildir.  

Kısa bir süre önce, İngiliz gazetesi The Times, Yahudi cemaatinin önde gelen bir mensubu ve Lordlar Kamarası’nın bir üyesi olan bir kişiyle – kendisinden Lord X diye bahsedelim – 92. yaş gününde bir röportaj yaptı. 

Netsiv (Naftali Tsvi Yeuda Berlin, 1816-1893, Volojin yeşivası başkanı) Yitshak ve Rivka’nın iletişim eksikliğinden muzdarip oldukları yönünde ferasetli bir gözlemde bulunmuştur.

Avraam, Yitshak veya Moşe değil de, özellikle Yaakov’u Yahudi halkının gerçek babası haline getiren nedir? 

Birçok kez, Yahudi halkının ismini almasına vesile olan olayın – Yaakov’un gece vakti isimsiz bir hasımla güreşerek Yisrael ismini aldığı olayın – bir Yahudi olmanın ne anlama geldiğini anlamak konusunda temel öneme sahip olduğunu öne sürmüşümdür. 

Tüm yazın içindeki en büyük dönüşümlerden birinde, Yosef, tek bir sıçrayışla, mahpusluktan Başbakanlık mevkiine yükselmektedir.

Bu haftaki peraşaya “Bir Liderin Doğuşu” başlığı verilebilirdi. 

İlk başta Moşe’nin görevi başarıya ulaşmış gibi görünmüştü.

İki asrı aşkın bir süre boyunca köleleştirilmiş ve baskı görmüş, sürgünün ızdıraplarını yaşamış bir halkın lideri olduğunuzu varsayın. 

Bene-Yisrael Kızıldeniz’i geçmişlerdi. İmkânsız gerçekleşmişti.

Aslında sevinçli bir gün olması gerekiyordu. Bene-Yisrael Mişkan’ı tamamlamışlardı. Yedi gün boyunca Moşe, Mişkan’ın takdisi için hazırlıklar yapmıştı.

Hahamlarımız, tsaraat rahatsızlığının sebebi olarak gördükleri laşon ara, yani “kötü konuşma” konusu hakkında etkili sözler sarf etmişlerdir. 

Hahamlarımız, tsaraat rahatsızlığının sebebi olarak gördükleri laşon ara, yani “kötü konuşma” konusu hakkında etkili sözler sarf etmişlerdir. 

En yüksek zirvesinde, benzersiz, tekrarı olmayacak bir liderlik anıydı. Kırk gün boyunca Moşe, Tanrı ile söyleşmiş, 

En yüksek zirvesinde, benzersiz, tekrarı olmayacak bir liderlik anıydı. Kırk gün boyunca Moşe, Tanrı ile söyleşmiş, 

Yahudiliğin en temel emirlerinden ikisi bu haftaki peraşanın içinde yer almaktadır – Yahudi kimliğinin doğasının ta kendisine temas eden emirlerdir bunlar.

Vayikra kitabının en son peraşasında, bir ulusa karşı uyarı yollu telaffuz edilmiş en dağlayıcı beddualardan birinin ortasında, Hahamlarımız som altından bir benek bulmuşlardır.

Vayikra kitabının en son peraşasında, bir ulusa karşı uyarı yollu telaffuz edilmiş en dağlayıcı beddualardan birinin ortasında, Hahamlarımız som altından bir benek bulmuşlardır.

Bamidbar kitabı Bene-Yisrael için yapılan bir nüfus sayımıyla başlar. Bu kitabın diğer dillerde Sayılar adıyla bilinmesinin sebebi budur. 

Tora’da, liderlik kavramını algılama şeklinden daha devrimsel pek az şey vardır.

Bu haftaki peraşada, Moşe’yi bir lider olarak cömertliğinin doruk noktasında gösteren hoş bir an vardır. 

Belki de Tora’daki en büyük kolektif liderlik başarısızlığıydı bu. 

“Çok ileri gittin! Tüm cemaat kutsaldırlar – her biri – ve A-Şem onlarladır. Öyleyse kendinizi neden A-Şem’in cemaatinin üstüne koyuyorsunuz?” (Bamidbar 16:3)

Tora’nın büyük gizemlerinden biri söz konusudur. Kadeş’e gelindiğinde halk kendisini susuz halde bulur. 

Acaba liderlik bir beceriler kümesi, güç toplama ve yönetme kabiliyeti midir? 

Pinehas peraşası, Moşe’nin kendi faniliğiyle yüzleşmesi ve Tanrı’dan bir halef tayin etmesini istemesiyle, liderlik alanında bir ustalık dersini içermektedir. 

“Eğer bu kanunları dinlerseniz…” (Devarim 7:12). Peraşamızı başlatan bu sözler, Devarim kitabının temel bir motifi niteliğindeki bir fiili içermektedir. 

Şofetim peraşası, Yahudilik’teki, Hahamlarımız tarafından “üç taç” olarak adlandırılan üç liderlik tipinin – Koenlik, krallık ve Tora klasik kaynağıdır. 

Ki Tetse peraşası, Tora’daki diğer herhangi bir peraşadan daha çok kanun içerir ve bu şaşırtıcı ayrıntı bolluğunun insanı bunaltması olasıdır. 

Harward Üniversitesi’nde eğitim ve psikoloji profesörü olan Howard Gardner, zamanımızın büyük beyinlerinden biridir. 

Moşe’nin sağlığında ve Yahudilerin/Yisrael’in bir ulus olarak doğduğu dönemde meydana gelmiş olan Tanrısal-insani buluşmanın kalbindeki engin, dünyayı değiştirir nitelikteki proje hakkında bir fikir sahibi olmaya ancak şimdi, Nitsavim’e eriştiğimiz zaman başlıyoruz.

Halefinize ne derdiniz? Ona hangi tavsiyeyi verirdiniz?

Sözcükler kanatlandığı zaman, bir şarkı şeklini alır. İşte sözcüklerin burada, Aazinu peraşasında, Ölüm Meleği artık görüş mesafesine girmiş ve Moşe bu yaşamdan ayrılmaya hazırlanırken yaptıkları da budur.

Yalnız İnanç Adamı adlı eserinde, Rabi Soloveitchik, Bereşit’in yaratılış hakkında iki ayrı anlatım içerdiğine dikkatimizi çekmiştir. 

Gelmek üzere olan Tufan ve neredeyse tüm yaratılışın yıkılışı sırasında, Noah’ın gemiyi inşa etmesine odaklanıyor ve detaylı bir yönerge ile karşılaşıyoruz:

Neden Avraam? Bu haftanın peraşasını okurken kafamızdan hiç çıkmayan soru budur. 

Yitshak’ın kurban edilmek üzere bağlanması hakkında birçok defalar yazdım. 

Peraşamızın ismi sanki bir paradoks içermektedir. İsmi Haye Sara’dır, yani “Sara’nın Hayatı”, ancak peraşa Sara’nın ölümü ile başlamaktadır. 

Yitshak neden Esav’ı sevdi? Bu akıllardan çıkmayan bir sorudur. Pasuk çok açık bir şekilde şöyle der: 

Bu haftanın peraşasında anlatılan olaylar – Yaakov’un Lavan’a kaçışı, orada kalması ve kayınpederi tarafından kovalanarak oradan kaçışı – Agada’daki en tuhaf bölümü oluşturur.

Bu haftanın peraşası ile ilgili bir unsur yorumcuların uzun süre akıllarını karıştırmıştır. Adsız hasmı ile güreşinin ardından Yaakov’a şöyle dendi: 

Yosef ve kardeşlerinin hikayesi dört peraşaya yayılan, Tora’daki en uzun ve en detaylı yazılmış hikayedir. 

Mikets peraşası Tora’daki en ani ve kökten dönüşümü temsil eder. 

Peraşamızda, Yosef sıra dışı bir şey yapar. 

Bir kitabın ne ile ilgili olduğunu anlamak istiyorsanız, nasıl sona erdiğine dikkatli bakın. 

Mısır Çıkışı hikâyesinin dünyaya tanıttığı radikallikten bir nebzeyi, Tanrı’nın Kendisi’ni Moşe’ye Yanan Çalılık’ta tanıtırken kullandığı üç anahtar sözcüğün istikrarlı bir şekilde yanlış tercüme edilişinde görmek mümkündür.

Bu haftaki peraşada, henüz ilk bela bile Mısır’ı vurmuş değilken, Tanrı, Moşe’ye şöyle demektedir: “Paro’nun kalbini sertleştireceğim ve Mısır’da mucizevi işaret ve harikalarımı çoğaltacağım” (Şemot 7:3)

Bazı zamanlarda başkaları bizi bizden daha iyi tanır. 

Paro halkı salıverdiğinde, Tanrı onları, daha kısa olmasına rağmen, Pelişti Yolu’na yönlendirmedi; çünkü Tanrı, “Eğer halk savaşla yüzleşirse, fikir değiştirip Mısır’a dönebilir”demişti. 

Yahudilerin en tipik teşekkür, şükran ve takdir ifadesi, “Tanrı’ya şükür” veya “A-Şem mübarektir” anlamına gelen Baruh A-Şem terimidir.

Peraşamızın sonuna doğru okuduğumuz iki sözcük – naase ve-nişma; “yapacağız ve dinleyeceğiz” – Yahudilik’teki en ünlü sözcükler arasındadır. 

A-Şem, Moşe’ye konuşarak şöyle dedi: “Bene-Yisrael’e söyle, Benim için bir bağış alsınlar; kalbi kendisini cömertçe vermeye sevk eden herkesten alın bağışımı” (Şemot 25:1-2).

Tetsave peraşası, Koenlerin ve Koen Gadolların “onur ve görkem için” giydikleri “kutsal giysiler” hakkındaki ayrıntılı tarifiyle, Yahudiliğin bazı temel değerlerine ters düşüyor gibi görünmektedir.

Yom Kipur’un başlangıcında söylenen Kal Nidre duası, etrafı gizemle sarılmış bir muammadır; dini düşüncenin oluşturmuş olduğu belki de en tuhaf metindir bu. 

Melanie Reid, The (London) Times gazetesinde düzenli olarak köşe yazıları yazan bir gazetecidir. 

Bu haftaki peraşanın konusu olan korbanlar, Yisrael’in Tanah dönemindeki dini yaşamında merkezi bir yere sahipti. Bunu yalnızca 

Aftara – Tora’dan haftalık peraşanın okunmasının yanı sıra peygamber kitaplarından bir parça – okuma uygulamasının tesisi çok eskidir, en az 2000 yıl öncesine dayanır. 

Aaron’un, Mişkan’ın ibadete adandığı gün ölen iki büyük oğlu Nadav ve Aviu’ya dair anlatım, Tora’daki en trajik anlatımlardan biridir. Bu olaydan tam dört ayrı yerde söz edilmektedir. 

A Beautiful Day in the Neighbourhood (2019) filminde Tom Hanks, sevilen Amerikalı çocuk televizyonu prodüktör ve sunucusu Fred Rogers rolünü oynamaktadır. 

A Beautiful Day in the Neighbourhood (2019) filminde Tom Hanks, sevilen Amerikalı çocuk televizyonu prodüktör ve sunucusu Fred Rogers rolünü oynamaktadır. 

Kedoşim peraşası, Tora’nın iki büyük sevgi emrini içermektedir. İlki şöyledir: “Akranını kendin gibi sev. Ben A-Şem’im” (Vayikra 19:18). 

Kedoşim peraşası, Tora’nın iki büyük sevgi emrini içermektedir. İlki şöyledir: “Akranını kendin gibi sev. 

Peraşamızın başlıca kaynak teşkil ettiği Sukot bayramıyla ilgili çok garip bir şey vardır. Bir yandan, Sukot, neşeyle azami derecede bağdaştırılan bayramdır. 

Vayikra kitabı, sonuna yaklaşırken, halkın Tanrı ile olan antlaşmasına bağlı kalması halinde bunu takip edecek bereket ve nimetlerin bir özetini sunmaktadır. 

Vayikra kitabı, sonuna yaklaşırken, halkın Tanrı ile olan antlaşmasına bağlı kalması halinde bunu takip edecek bereket ve nimetlerin bir özetini sunmaktadır.

Bamidbar peraşası genellikle zeman matan toratenu, yani “kanunumuzun verilme zamanı” olarak adlandırılan Şavuot bayramından, yani Tanrı’nın Sinay’da açığa çıkışından önceki Şabat gününde okunur. 

İtiraf ediyorum; şu sözleri okuduğum her seferinde büyük bir heyecan duyarım; Aaron’a ve oğullarına şöyle konuş: ‘Bene-Yisrael’i şu şekilde mübarek kılacaksınız. Onlara şöyle deyin:

Bu haftaki peraşada yer alan bir kısım uzun süredir aklımı kurcalıyor.

Mart 2020’de, yeni bir kitabı yayınlamaktayken, 2008 yılındaki mali çöküş sırasında İngiltere Bankası’nın başkanı olan Mervyn King’le birlikte BBC’nin bir radyo programına katılmıştım.

Korah toprak tarafından yutulmuştu, ama ruhu hâlâ hayattadır ve canlıdır; hem de en beklenmedik yerde – Britanya ve Amerika’daki üniversitelerde.

Peraşamızın başında yer alan para aduma, yani “kızıl inek” emri, mitsvaların anlaşılması en zor olanı olarak bilinir. 

Balak ve Bilam’ın ve edilmesine niyetlenilen, ama birer berahaya dönüşen bedduaların hikâyesi hakkında haklı olarak birçok soru sorulmuştur. 

Koronavirüs küresel salgını bir dizi derin ahlaki ve siyasi meseleyi gün yüzüne çıkardı. Acaba hükümetler, salgının yayılmasını önlemek amacıyla ne kadar ileri gitmelidir?

Bazı anlar vardır ki, Tanrısal Nezaret omzunuza şöyle bir dokunur ve belirli bir gerçeği son derece parlak bir berraklıkla görmenizi sağlar.

Bazı anlar vardır ki, Tanrısal Nezaret omzunuza şöyle bir dokunur ve belirli bir gerçeği son derece parlak bir berraklıkla görmenizi sağlar. 

Hayatının son ayında, Moşe halkı bir araya topladı. Onlara gözetmeleri gereken kanunlar hakkında talimat verdi ve Mısır Çıkışı sonrasındaki tarihlerini hatırlattı.

Popüler yazar ve TED konuşmacısı Simon Sinek, kısa bir süre önce The Infinite Game (Sonsuz Oyun) başlıklı bir kitap yayınladı.

Geçtiğimiz haftaki peraşanın sonunda ve bu haftaki peraşanın başında ilginç bir ifade geçmektedir ve Tora’da bu ifadenin geçtiği yerler yalnızca bu ikisinden ibarettir. 

Moşe, antlaşmaya ve onun geniş, yol gösterici prensiplerine dair bir girişin ardından, şimdi, Devarim kitabının, 12. bölümünden 26. bölümüne kadar olan daha büyük kısmını işgal eden ayrıntılara geçmektedir.

Şofetim peraşasında Moşe, Yahudiliğin büyük kurumlarından bahseder: mahkemeler, yargıçlar, memurlar, Krallar, Koenler, Leviler ve Peygamberler.

Peraşamız diğer her peraşadan daha çok kanuna sahiptir. Bunların bazıları, büyük miktarda inceleme ve tartışma üretmiştir; özellikle de baştaki iki tanesi: tutsak kadın ve “inatçı ve asi oğul” kanunları. 

Koronavirüs nedeniyle ilk kez sokağa çıkma yasağı uygulandığında, bana diğer hepsinden daha çok sorulan bir soru vardı: Dualar ne olacak? 

Talmud, “Moşe bize bir Tora emretti, Yisrael cemaatinin mirası olarak” pasuğu hakkında yaratıcı bir açıklama yapar. 

Talmud, “Moşe bize bir Tora emretti, Yisrael cemaatinin mirası olarak” pasuğu hakkında yaratıcı bir açıklama yapar. 

Görkemli bir ifadeyle, Moşe, Bene-Yisrael’e yönelik son vasiyetini, kullanabileceği tüm güç ve tutkuyla donatarak güçlü bir şarkı söylemektedir.

Her birimiz için, manevi yolculuğumuz sırasında hayatımızın yönünü değiştiren ve bizi yeni bir yola sevk eden kilometre taşları vardır. 

Tora’nın Avraam hakkındaki anlatımının tam kalbinde bir esrar mevcuttur ve bu esrarın, Yahudilik hakkındaki anlayışımız üzerinde muazzam gerektirmeleri vardır.

Bu haftaki peraşada Yitshak’ı, birbirinden çok farklı iki oğulun babası olarak görüyoruz.

Neden Yaakov? Bereşit kitabındaki anlatımları okurken kendimize sürekli olarak sorduğumuzu fark ettiğimiz soru budur. 

Bu, Tora’daki en muammalı, ama aynı zamanda en önemli olaylardan biridir, zira Yahudi halkına Yisrael – “Tanrı’yla ve insanlarla güreşen ve başarılı olan” – ismini veren anı işaretlemektedir.

İlhot Teşuva (Tövbe Kanunları) içinde, Rabi Moşe ben Maymon, diniliteratürdeki, insana en çok güç atfeden ifadelerden birine yer vermektedir.

Önceki peraşa ile bu peraşa arasında olağanüstü bir şey meydana gelmektedir. Neredeyse ikisi arasındaki bir haftalık molanın bile hikâyenin bir parçası olduğu söylenebilir.

Rambam, kendi ideal insan tipine – hahama – rofe nefaşot, yani “ruhları iyileştiren” adını vermişti.

Yaakov ölüm döşeğindeydi. Çocuklarını getirtti. 

Bereşit kitabı neredeyse dingin ve huzurlu denebilecek bir tonla sona ermiştir.

Tora bazen, temel öneme sahip bir şeyi, önemsiz ve yeri gelmişken rastgele söylenmiş gibi görünen bir ifade içinde bildirir.

Amerikalı yazar Bruce Feiler, The Secrets of Happy Families adlı çok satan bir kitap yayımlamıştı.

Tora’nın başka bir dile – Yunanca – ilk çevirisi, MÖ ikinci yüzyıl civarında, Mısır’da II. Ptolemy’nin hükümdarlığı sırasında yapılmıştı. 

On Emir tarihin en ünlü dini ve ahlaki kanunudur. 

Tora’daki en ünlü ifadelerden biri bu haftaki peraşada karşımıza çıkmaktadır. Bu söz sıklıkla Yahudi inancını bir bütün olarak karakterize etmekte kullanılmıştır. 

Yisrael’in ilk ibadet evi, Bene Yisrael’in Tanrı için yaptıkları ilk yuvaydı. Ama bu fikrin ta kendisi, paradoks, hatta çelişkiyle yüklüdür. 

Beethoven her sabah şafak vakti kalkar ve kendisine bir kahve yapardı. Bu konuda çok müşkülpesentti: her bir fincan kahvenin, her seferinde tek tek saydığı tamı tamına altmış kahve çekirdeğinden yapılması gerekirdi. 

Ne kadar çok Tora öğrenirsem, Şemot 33’teki yoğun gizem hakkında o kadar daha bilinçli hale geliyorum.

Bu peraşanın başında Moşe bir tikun yapmakta, başka bir deyişle, geçmişteki bir yanlışı, yani Altın Buzağı günahını tamir etmektedir. 

Bu peraşanın başında Moşe bir tikun yapmakta, başka bir deyişle, geçmişteki bir yanlışı, yani Altın Buzağı günahını tamir etmektedir. 

Amerikan Bağımsızlık Bildirgesi, yaşam, özgürlük ve mutluluk arayışına dair devredilemez ve vazgeçilemez haklardan bahseder. 

Tora’nın ve öngördüğü yaşamın anlaması en zor ögelerinden biri hayvanlarla gerçekleştirilen korbanlardır – ve bunun nedenleri barizdir.

Hahamlarımız, genellikle hatalı bir şekilde “cüzzam” olarak çevrilen tsaraat halini – ki bu, Tazria ve Metsora peraşalarının her ikisine de hâkim olan konudur – ahlaki bakımdan değerlendirmişler.

Hahamlarımız, genellikle hatalı bir şekilde “cüzzam” olarak çevrilen tsaraat halini – ki bu, Tazria ve Metsora peraşalarının her ikisine de hâkim olan konudur – ahlaki bakımdan değerlendirmişler.

Acaba doğal olarak iyi miyiz yoksa doğal olarak kötü mü? 

“Oğlunu, tek oğlunu, sevdiğini – Yitshak’ı – al ve Moriya diyarına git. Onu orada, sana söyleyeceğim dağlardan birinin tepesinde bir Ola-korbanı olarak sun.” (Bereşit 22:2)

1970’lerde meydana gelmiş gerçek bir hikâye bu. 

Yaakov’un ölümünden sonra, Yosef’in kardeşleri korkuya kapılmışlardı

Lordlar Kamarası’nda, başka amaçların yanında, yeni Lordların, Kamara’ya tanıtılmadan önce özel olarak giydirildiği yer olarak da kullanılan özel bir oda vardır.

Karanlığın kalbini iyileştirmek...

Yahudilikte önemli bir ilke vardır. Bir ümit kaynağı ve aynı zamanda Tora’nın yapılandırıcı ilkelerinden de biridir bu: Tanrı, tedaviyi hastalıktan önce verir (Megila 13b). 

Tetsave peraşasıyla birlikte Yahudiliğe yeni bir kavram girmektedir: Torat Koanim; Koen’in dünyası ve düşünce yapısı. 

Altın Buzağı dramının doruk noktasında, etkili ve muammalı bir sahne yer alır. 

Halkınız daha yeni bir Altın Buzağı yaptığı, gemi azıya aldığı, ahlaki ve manevi yönünü kaybettiği zaman ne yaparsınız? 

Çok aşina olduğumuz bir pasuk vardır. Ona o kadar aşinayızdır ki, pek de durup ne anlama geldiğini düşünmeyiz. 

Vayikra kitabının ilk bölümlerine egemen olan korban kanunları, Tora’daki, günümüzle bağdaştırılması en zor kanunlar arasındadır. 

Neden korbanlar? Şüphesiz, korbanlar, İkinci Bet Amikdaş’ın iki bin yıla yakın bir süre önce yıkılışından beri Yahudilik yaşamının bir parçası değildir.

Matot peraşası, yeminler, vaatler ve bunların iptali hakkında bir bölümle başlar. 

Bamidbar kitabının sonuna yaklaşırken, sığınak şehirler kanunuyla karşılaşmaktayız.

Devarim kitabının başında, Moşe, halkın tüm kesimlerini kapsayacak şekilde çeşitli liderlerin bin başları, yüz başları, elli başları ve on başları olarak tayin edilmesiyle başlayarak, Bene Yisrael’in çöldeki deneyiminin tarihini tekrar gözden geçirmektedir. 

Yeoşua’nın zamanından II. Bet Amikdaş’ın yıkılışına kadar, Tanah dönemindeki Yisrael halkı ağırlıklı olarak bir tarım toplumuydu. 

Noah’a dizilen övgünün Tanah’ta başka bir emsali yoktur. Tora’nın söylediğine göre Noah, “tsadik bir adamdı, kendi nesillerinde kusursuzdu; Tanrı’yla birlikte yürürde Noah.”

İnsanlığın erken tarihi, Tora’da bir dizi hayal kırıklığı şeklinde tarif edilmektedir.

Reuven, olabilecekken hiç olamayan liderdir. Yaakov’un ilk doğan oğluydu. 

Bir keresinde, büyük İslam tarihçisi Bernard Lewis’ten, Ortadoğu’daki olayların gidişatına dair bir öngörüde bulunması istendiği sırada ben de oradaydım. 

Bereşit kitabı, Yaakov’un kardeşleri arasında gerçekleşen uzlaşmaya dair görkemli bir notla sona ermektedir.

Bu haftaki peraşa, görüldüğü kadarıyla “tezatların incelenmesi” temelinde bir öğrenim sağlayan iki olayı içermektedir. 

Bu peraşa bize baş döndürücü bir geçiş yaşatmaktadır. 

Teruma ile başlayan ve Tetsave, Ki Tisa, Vayakel ve Pekude ile devam eden peraşalar serisi birçok yönden kafa karıştırıcıdır. 

Liderliğe dair anlayışımıza Yahudiliğin yaptığı en önemli katkılardan biri, on sekizinci yüzyılda Montesquieu’nun “kuvvetler ayrılığı” olarak adlandırdığı kavramda eskiden beri ısrar ediyor olmasıdır.

Liderler Nasıl Başarısız Olur?

Eğer liderler, liderlik ettikleri insanların potansiyellerini en iyi şekilde açığa çıkaracaklarsa, onlara, büyük işler başarmaya kabil olduklarını gösterme fırsatı tanımalı ve sonra da onların başarılarını kutlamalıdırlar.

Eğer liderler, liderlik ettikleri insanların potansiyellerini en iyi şekilde açığa çıkaracaklarsa, onlara, büyük işler başarmaya kabil olduklarını gösterme fırsatı tanımalı ve sonra da onların başarılarını kutlamalıdırlar.

Bu yıl içinde daha önce birçok kez ele aldığımız gibi, liderler hata yaparlar. Bu kaçınılmazdır. 

İyi liderler limitlerini bilirler. Her şeyi kendi başlarına yapmaya çalışmazlar. 

Başbakandan ebeveyne kadar, herhangi bir liderin en zor görevlerinden biri, uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmaktır. 

Başbakandan ebeveyne kadar, herhangi bir liderin en zor görevlerinden biri, uyuşmazlıkları çözüme kavuşturmaktır. 

En büyük kişisel dönüşüm anlarından biriydi ve sadece Moşe’yi değil, liderlik kavramamızın ta kendisini bile değiştirmişti.

Bu haftaki peraşanın içine göze çarpmayacak şekilde kısa bir cümleyle gömülmüş ama patlayıcı potansiyele sahip bir ifade, hem Yahudi tarihinin hem de şimdiki Yahudi görevinin doğası hakkında yeniden düşünmemize yol açmaktadır.

Büyük liderlerin, her birimizin de ders alabileceği yeteneklerinden biri, grup için, realiteyi, tanımlayıcı bir çerçeve içine almalarıdır. 

Moşe solmamıştı. Uzun ve olaylarla dolu ömrünün sonunda Tora’nın ona verdiği övgü buydu:

Belirsizlikle Yaşama Cesareti

Nesillerin Yolculuğu

Aramızdaki Boşluğu Kutsamak

Gelecekten Bir Çağrı

Bir Babanın Sevgisi

Işık Nasıl İçeri Girer?

Korkuyu Hissetmek

Dünyayı Nasıl Değiştirebiliriz?

Ümitsizliğe Kapılmadan Beklemek

Yeniden Çerçeveleme

Geleceği Öngörmemek Üzerine

Lanetleri Nimetlere Dönüştürmek

Maddi Bir Dünyada Maneviyat

Çocuklarda Maneviyat

Yenilenebilir Enerji

Düşünmeden Önce Teşekkür Etmek

Yapmak ve Dinlemek

Bir Armağan: Vermek

İlham ve Ter

Tanrı’nın Yakınlığı

Sosyal Canlı

Sosyal Canlı

Anlam Arayışı

Korban Olgusunu Anlamak

Coşkunluğun Tehlikeleri

Laşon Ara Belası

Laşon Ara Belası

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Bereşit Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Leh Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Haye Sara Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Toledot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayetse Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayişlah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Mikets Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayhi Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şemot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vaera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Bo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Beşalah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Yitro Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Mişpatim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Teruma Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tetsave Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ki Tisa Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayakel Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Pekude Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tsav Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tazria Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Metsora Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ahare MotPeraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Beaaloteha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şelah Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Korah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Hukat Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Balak Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Pinehas Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Devarim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vaethanan Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ree Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Mikets Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayigaş Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayhi Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şemot Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vaera Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Bo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Beşalah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Yitro Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Mişpatim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Teruma Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tetsave Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ki Tisa Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayakel Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayikra Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tsav Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şemini Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Tazria Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Metsora Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ahare Mot & Kedoşim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ahare Mot & Kedoşim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Emor Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Bear & Behukotay Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Bear & Behukotay Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Naso Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Beaaloteha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Şelah Leha Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Korah Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Hukat Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Balak Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Pinehas Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Matot & Mase Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Devarim Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vaethanan Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ekev Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ree Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ki Tetse Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Ki Tavo Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Hahambaşı Rav İzak Haleva'nın Vayeleh Peraşası yorumunu izleyebilirsiniz...

Yisrael halkının on beş malzeme ile katkıda bulunması istenir: Altın, gümüş ve bakır; mavi, erguvani ve kırmızı yün; keten, tiftik, hayvan derileri, ağaç, zeytinyağı, baharat ve bazı değerli taşlar. 

"Tuma veTaara - Manevi kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir.

İyileşen bir Metsora'nın (Tsaraat'a yakalanmış kişi) Koen tarafından iki kuş, çömlek bir kap içerisinde bulunan doğal kaynak suyu, sedir ağacından elde edilmiş bir parça odun ve bir tutam zufa otu kullanılarak saflaştırılmasını sağlayan özel bir işlemin detaylarını anlatarak başlar.

5704 yılının Pesah gecesi Bergen Belsen’de toplanan Yahudiler ne olursa olsun Pesah boyunca ekmek yemeyeceklerini ve hamets yaşağına uyacaklarını ifade ederler.  

Korbanların anlatıldığı günümüzde doğrudan uygulaması olmayan bir kitaba Vayikra peraşalarına “merhaba” diyoruz. 

Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlara tekrarlar. 

Moşe, halkın Mişkan için bağışladığı altın, gümüş ve bakırın sayımını yapar. 

Anlaşılması asla kolay olmayan altın buzağı yanlışı Bene Yisrael’in günümüze kadar sıkıntılarını çektiği bir günah konumundadır.

Tetsave peraşası Kohen Gadol ve Kohenler’in kıyafetlerinin tarifi ile ilgilidir. 

Mişpatim peraşasının hemen ardından gelen Teruma bölümü Tanrı’nın “veyikhu li teruma” sözleriyle başlayan bağış toplama emrini iletir.

Yitro peraşasının bitimiyle kanunların işlenmeye başladığı Mişpatim peraşasına geçilir.

Peraşamız her ne kadar Sinay dağındaki tecrübeyi merkezi konu olarak anlatsa da Yitro’nun ziyaretinin getirdiği hiyerarşik bir düzeni de anlatmadan geçmemek gerekir. 

Beşalah peraşasının okunduğu Şabat günü “Şabat şira” olarak bilinir. 

Bo peraşası firavuna gönderilen son üç cezayı barındırır.

Peraşamızın hemen girişinde Tanrı ile Moşe arasındaki dialoga birçok açıklama getirebilmek mümkündür. 

Kapalı hatta tamamen kapalı bir peraşa olan Vayhi’nin hemen başında Yaakov Yosef’e kesin bir talimat vererek Mısır ülkesinde gömülmek istemediğini belirtmektedir

Şemot peraşasının en ilgi çekici bölümlerinden biri Moşe’nin sarayda bir prens gibi büyütüldükten sonra Bene Yisrael’in durumunu görmek için aralarına karıştığı zamanlarda başına gelenleri anlatır. 

Vayigaş peraşası genellikle çok önemli bir oruç günü olan Asara be Tevet civarında okunur.

Hanuka, Yamim Noraim ve Sukot’tan farklı olarak Midreabanan, yani Hahamlarca öngörülmüş bir bayramdır. 

Vayeşev peraşası Yaakov’un babasının yaşadığı Kenaan topraklarında yerleştiğini bildirmesiyle başlar.  

Evine yaklaşırken, Yaakov Esav'ı yatıştırmak amacıyla melek- elçiler gönderir. 

Vayetse peraşası Yaakov’un gizemli yolculuğunu anlatır.  

Toledot peraşasının hemen girişinde Yitshak’ın Tanrı’ya Rivka için duası yer almaktadır. 

Haye Sara peraşası Eliezer’in bilinen öyküsüne yer verir. 

Noah'tan sonra on nesil daha geçmiştir. 

Vayera peraşasının başlangıcında Avraam Avinu’yu ziyaret eden meleklerin onunla olan konuşmalarını okuruz.

Noah peraşasının hemen öncesinde dünyanın kötülükle dolduğu ve insan ömrünün yüz yirmi sene ile sınırlandırıldığını okuruz. 

"Yedi açılış gününü" takip eden sekizinci gün, Aaron ve oğulları "Koanim - Koenler" olarak görev yapmaya başlarlar; Mizbeah'taki korbanları yakmak üzere "Tanrı'nın Önünden" bir ateş çıkar ve Şehina, Mişkan'a yerleşir.

Tanrı evreni altı günde yaratır. İlk gün karanlık ve ışığı var eder. 

Masehet Sota’da yer alan bir Mişna Maşiah’ın gelişinden önceki zamanda dünyada kargaşa ve kaosun hakim olacağını öğretir.

Yahudilikte bazı durumlarda peraşa düzeni çok ilginç zamanlara tekabül eder. 

Yahudilikte bazı durumlarda peraşa düzeni çok ilginç zamanlara tekabül eder. 

Pinhas peraşası Tanrı’nın Pinhas’a kahramanca davranışı sonucunda verdiği ödülün tanıtımıyla başlar.

Kâinatın yaratılışının el kitabı olarak bilinen Tora’nın sırlarını anlamayı en çok başaran bilgelerden biri olan Şelomo Ameleh Para Aduma meselesi için “kendimi bilgili sandım ama meğerse benden uzakmış” lafını kullanarak bu kuralı çok derinlemesine anlamadığını öğretir. 

Sıklıkla söz ettiğimiz gibi Balak peraşası aslında Bene Yisrael’in haberi olmadan kendi etrafında gelişen olaylar zincirini anlatır. 

Bamidbar peraşası çoğunlukla Şavuot öncesinde okunur. Bu nedenle bu zamanda Şavuot bayramında okunan Rut gibi kitapları okumak ve anlamak için önemli bir fırsat ele geçer. 

Bear Sinay ifadesi Tora’da başka hiçbir peraşanın giriş cümlesinde yer almamaktadır. 

Behukotay peraşasının açılışında Tanrı’nın Bene Yisrael’e Tora’ya uymaları halinde vermeyi vaad ettiği büyük ödüller anlatılmaktadır. 

Eğer haber okumaya meraklı iseniz veya televizyonda akşam haberlerini dinleme âdetiniz varsa son zamanlarda gerek yazılı gerekse sözlü basında sıklıkla “şiddet” haberlerine yer verildiğini görebiliriz. 

Ahare Mot peraşası genellikle Kipur gününün ritüelleri üzerinde durur. Kohen Gadol tarafından gerçekleştirilen ritüellerin kaynağı aslında bu peraşadır. 

Hiç başıma gelmese de büyüklerimizden dinlediğimiz kadarıyla aşağıda anlatmaya çalışacağımız durum birçoğumuza yabancı gelmeyecektir. 

Tsaraat nedir? Tazria peraşasının çoğunluğu bu hastalığın tanısı ve nasıl gerçekleştiğini anlatır.

Bereşit kitabında yılan, Hava’yı kandırmak için Tanrı hakkında laşon ara yapar.

Tora zor emirleri ifade edeceği zaman “emret” anlamına gelen “tsav” sözcüğünü kullanır. 

TaNaH Şir Aşirim’de doğanın çiçeklenme, uyanma zamanının geldiğini “nitsanim niru baarets” ifadesiyle belirtir. 

Bu hafta Vayakel ve Pekude peraşalarını birlikte okuyoruz. Aynı zamanda Nisan ayına yaklaştığımız için bu Şabat’ı Şabat Ahodeş olarak adlandırıyoruz.

Hem Mişkan hem de altın buzağı olayını aynı yerde işleyen peraşamızda Şabat konusuna önemli bir gönderme vardır. 

Peraşamız bir önceki Teruma peraşası gibi Mişkan konusundaki anlatımlarına devam etmektedir. 

Peraşamız Bene Yisrael’e Mişkan yapımı için gerekli malzemelerin bağışlanması talimatı anlamına gelen “veyikhu li Teruma” emri ile başlar. 

Av ayının girmesinden itibaren neşenin azaltılması gibi aynı şekilde Adar ayının girmesinden itibaren neşe arttırılır. 

Bene Yisrael Mısır çıkışının üçüncü ayının ilk gününde Sinay çölüne gelirler ve Tanrı ile gerçekleşecek büyük karşılaşmaya hazırlanmaya başlarlar. 

Beşalah peraşasının son bölümü Refidim’de Bene Yisrael ile Amalek arasındaki savaşı anlatır.

Pesah bayramı ve özellikle Seder gecesi bizleri tarihte Bene Yisrael’i bir halk, bir toplum olarak meydana getiren olaya yani Mısır Çıkışı’na döndürmektedir.

Tanrı’nın her iki özelliğini de görebilmek mümkündür. 

Yaakov Avinu ebediyete intikal ettikten sonra vasiyeti gereği kalabalık bir kafile ile Kenaan topraklarına götürülür ve Mearat Amahpela’da diğer iki ata gibi beraber ebedi istirahat yerine defnedilir. 

Tanrı ile Moşe’nin ilk kez karşılaşması “yanan çalı” olayında meydana gelir. Burada Tanrı Moşe’yi Bene Yisrael’i kurtarmakla görevlendirmek ister ancak Moşe ilk aşamada bunu kabul etmez. 

Vayigaş peraşasında Yosef kardeşlerine kimliğini açıklar. 

Kardeşleri tarafından hor görülen, öldürülmeye çalışan ve sonunda satılan, Mısır’da Tek Tanrı’ya inanan yegane kişi olarak bilinence inancını korumayı başaran, ahlaki konularda zindana atılma pahasına asla taviz vermeyen ve çizgisini koruyan Yosef’in Mısır zindanlarındaki on ikinci yılı yaşanmaktadır.

Peraşamız “vayeşev Yaakov beerets megure aviv, beerets Kenaan – Yaakov babasının yaşadığı topraklarda, Kenaan topraklarında oturdu” cümlesi ile başlar. 

Vayişlah peraşasında Yaakov ile Esav’ın koruyucu meleği arasında gerçekleşen mücadele yer alır. 

Yaakov Beer Şeva’dan Haran’a giderken yolda Bet Amikdaş’ın gelecekte inşa edileceği yerde durur ve diğer atalar gibi orada kendisine bir durak yapar. 

Toledot, Tora’nın altıncı peraşasıdır. Altı oldukça önemli ve bereket içeren bir sayıdır. 

Haye Sara peraşasının en ilgi çekici bölümlerinden biri Rivka ile Yitshak’ın ilk karşılaşmasıdır

Bu hafta okuduğumuz peraşamız defalarca açıklamaya gerek olduğunu vurguladığımız “Leh Leha” sözcükleriyle başlar.

Vayera peraşasının sonunda “Akedat Yitshak olarak bilinen olay anlatılır. Avraam oğlu Yitshak’ı korban etmek üzere sunağa bağlar son anda bir melek onu durdurur.

Humaş içinde farklı yerlerde benzerlikler bulmak Rabilerin Tora’yı açıklamaları için çok kullandıkları bir yöntemdir.

Şemini peraşası, Aaron ve oğullarının ilk kez Koanim olarak görev yaptıkları, Mişkan'da göreve başladığı gün meydana gelen olayları anlatır. 

Tora’nın ilk peraşası olan Bereşit içerdiği konu nedeniyle birçok Midraş için kaynak oluşturmuştur.

Tanrı Moşe’ye bu dağa çık bu çıktığın dağda öleceksin. Toprağı uzaktan görecek ve oraya giremeyeceksin der.

“Tahel şana uvirhotea – yeni yıl bereketiyle başlasın.”

Nitsavim perasaşında Yahudi inancının bazı en temel esasları yer alır.

Yeni bir senenin hemen öncesinde olduğumuz bu günlerde önceliklerimizin ne olduğu konusunda karar vermek için düşünmek önemli gündemlerimizden birini oluşturmaktadır. 

Ki Tetse peraşası en çok mitsva içeren peraşalar içinde başı çeker. 

Devarim kitabının oldukça fazla mitsva içeren peraşalarından birisi olan Şofetim “kral olacak kişinin” uyması gereken kanunlardan bazılarını da işler. 

Peraşamızda Tora birkaç farklı şekilde “tsedaka verme” mitsvasını işler.

Şema duasının “veaya im şamoa ile başlayan ikinci bölümü ise bu haftaki Ekev peraşasında bulunur.

Tişa be Av sonrası Şabat günü Şabat Nahamu yani teselli Şabat’ı olarak bilinir. 

Tanrı Aaron ve oğulları başta olmak üzere Kohenler’e verilmesi gereken hediyeler ile ilgili emirleri de vermektedir. 

İlginçtir insanoğlu çoğunlukla olumsuz tarafı görmeye ve her şeyin olumsuz gittiğine dair fikirler üretmeye açıktır. 

İnsanoğlu hayatta sürekli sınavlar ile karşılaşır. Bu sınavlardan da genellikle şikayet eder. 

Naso peraşası ilk bakışta ilgisiz gibi görünen konuları bir araya getiren bir profil çizer görünümdedir. 

Bu peraşa, Moşe Rabenu'nun, ölmeden önce kabilelere verdiği berahaları içerir. 

Her sene Tişa be Av öncesinde okunan Devarim kitabının aynı adı taşıyan ilk peraşası sanki yaşanan bu büyük yıkımı haber verir niteliktedir.

Matot peraşası diğer kabilelerle birlikte Erets Yisrael’e yerleşmek yerine Sihon ve Og’un krallıklarından ele geçirilen Yarden nehrinin doğusundaki bölgede mesken inşa etmek isteyen Reuven ve Gad kabilelerinin durumunu konu edinir. 

Matot peraşası diğer kabilelerle birlikte Erets Yisrael’e yerleşmek yerine Sihon ve Og’un krallıklarından ele geçirilen Yarden nehrinin doğusundaki bölgede mesken inşa etmek isteyen Reuven ve Gad kabilelerinin durumunu konu edinir. 

Baal Peor olayı: Pinhas peraşası “Baal Peor” olarak adlandırılan yerdeki trajik sonla biten bir olayın sonucunu vererek başlar. 

Ne yaptın Moşe? Hukat peraşası içinde son derece şaşkınlık verici öykülere rastlamak mümkündür. 

Balak’ın korkusu: Bene Yisrael Hukat peraşasının sonlarında o zamanların en güçlü iki krallığını bertaraf ederek Tanrı emri ile topraklarını fetheder. 

Her sene Şavuot bayramından önce Bamidbar kitabına başlarız. Bu kitabın bir diğer ismi Sefer Apikudim olarak bilinir.

Bear ve Behukotay peraşalarıyla üçüncü kitap olan Vayikra sonlanmakta ve yerini Bamidbar kitabına bırakmaktadır. Oldukça kısa bir peraşa olan Bear içinde oldukça fazla konu ve kural işlenmektedir. 

Bear ve Behukotay peraşalarıyla üçüncü kitap olan Vayikra sonlanmakta ve yerini Bamidbar kitabına bırakmaktadır. Oldukça kısa bir peraşa olan Bear içinde oldukça fazla konu ve kural işlenmektedir. 

Tora’nın açıklanması için vazgeçilmez olan Midraşlar bazen önümüze öyle bir anlatım ile gelir ki bunu anlayabilmek her zaman kolay olmaz. 

Bu hafta okuduğumuz Ahare Mot ve Kedoşim peraşalarında kutsallık ve kutsal olunması ile ilgili birçok öğreti vardır. 

Bu hafta okuduğumuz Ahare Mot ve Kedoşim peraşalarında kutsallık ve kutsal olunması ile ilgili birçok öğreti vardır. 

Tazria ve Tahara peraşaları aslında genel olarak “tsaraat” hastalığını işler. 

Tazria ve Tahara peraşaları aslında genel olarak “tsaraat” hastalığını işler. 

Ümitsizliğe yerin olmadığını anlatmaya çalışacağımız bu yazımızda öncelikle Yahudiliğin bu kavrama nasıl baktığını öğrenmeye çalışalım: Rabi Eliezer Papo tarafından kaleme alınan Pele Yoets adlı eserde bu kavram asla düşülmemesi gereken bir durum olarak verilmektedir.

TaNaH Şir Aşirim’de doğanın çiçeklenme, uyanma zamanının geldiğini “nitsanim niru baarets” ifadesiyle belirtir. 

Bu hafta Vayakel ve Pekude peraşalarını birlikte okuyoruz. Aynı zamanda Nisan ayına yaklaştığımız için bu Şabat’ı Şabat Ahodeş olarak adlandırıyoruz.

Bu hafta Vayakel ve Pekude peraşalarını birlikte okuyoruz. Aynı zamanda Nisan ayına yaklaştığımız için bu Şabat’ı Şabat Ahodeş olarak adlandırıyoruz.

Bu hafta Ki Tisa peraşası ile birlikte Şabat Para nedeniyle Hukat peraşasının girişinde yer alan “Kızıl İnek – Para Aduma” peraşasını da okuyoruz. 

“Sen İsraeloğullarına kendileri için ezilmiş, saf zeytinyağını aydınlatmak için almalarını emret.”

 İnanç bir şeyin varlığını bilmeden, görmeden ve dokunmadan kabul etmek anlamına gelir. 

Av ayının girmesinden itibaren neşenin azaltılması gibi aynı şekilde Adar ayının girmesinden itibaren neşe arttırılır. 

Peraşamızın giriş cümlesinde Yitro’nun diğer tüm etrafta oturanlar gibi Tanrı’nın Bene Yisrael’i kurtarmak için neler yaptığını duymuştur. 

Beşalah peraşası genellikle Tu Bişvat bayramının kutlandığı günlere denk gelir. 

İbranice lisanında birine “bana gel” dediğimiz zaman “bo elay” ifadesini, birine “ona git” dediğimiz zaman da “leh elav” ifadesini kullanırız.

Tanrı’nın her iki özelliğini de görebilmek mümkündür. 

“Yaakov oğullarını çağırdı. Onlara toplanın günlerin sonunda size olacakları söyleyeceğim dedi.”

“Yaakov oğullarını çağırdı. Onlara toplanın günlerin sonunda size olacakları söyleyeceğim dedi.”

Her ne kadar Yosef’ın kendini tanıtması ve Yaakov ile kavuşması “mutlu son” gibi görülse de aslında Mısır esaretinin fiilen başladığının ilk kanıtları ortaya çıkmaktadır. 

Çok büyük bir çoğunlukla Hanuka bayramının içinde okunan Mikets peraşası gerek anlatım gerekse içerik açısından zengindir. Bu yıl ise Hanuka bayramına tesadüf etmez.

Vayeşev peraşası Yosef ve kardeşlerinin öyküsünü anlatmaya başlar. Bu öykü aslında Mısır esaretinin de başlangıcıdır.

Yaakov, Haran'da geçirdiği 20 yılın ardından Kutsal Ülke'ye döner ve ağabeyi Esav'ı yatıştırma ümidiyle, ona melek - ulaklar gönderir...

Yaakov Avinu anne ve babasının emrine uyarak Beer Şeva’dan Haran’a doğru yola çıkar. 

Toledot, Tora’nın altıncı peraşasıdır. Altı oldukça önemli ve bereket içeren bir sayıdır. 

Peraşamızın hemen başında Sara imenu’nun vefat ettiği yaş verilirken Tora bunu üç kısımda belirtmeyi uygun görür. 

Tanrı, Avram'a konuşarak "Ülkenden, doğduğun yerden ve babanın evinden [ayrıl]; sana göstereceğim ülkeye git" (Bereşit 12:1) emrini verir...

Tanrı, 99 yaşındaki sünnetini takip eden üçüncü günde, Avraam Avinu'ya görünür...

Noah peraşasını okurken iki neslin davranışlarını ve bu nesillere verilen Tanrısal cevabı görmek mümkündür. 

Aaron’un oğulları ile ilgili meydana gelen trajedi ve bu duruma Aaron’un verdiği tepki veya tepkisizlik önemli dersler içermektedir. 

Tanrı evreni altı günde yaratır. İlk gün karanlık ve ışığı var eder. İkinci gün “üst sular” ile “alt suları” ayırarak gökleri oluşturur...

Tanrı Moşe’ye bu dağa çık bu çıktığın dağda öleceksin. Toprağı uzaktan görecek ve oraya giremeyeceksin der.

“Tahel şana uvirhotea – yeni yıl bereketiyle başlasın.”

Gemara Masehet Şabat 31/A’da büyük bilge ve zamanın lideri İllel hakkında anlatılan bir hikaye vardır.

Yeni bir senenin hemen öncesinde olduğumuz bu günlerde önceliklerimizin ne olduğu konusunda karar vermek için düşünmek önemli gündemlerimizden birini oluşturmaktadır. 

Ki Tetse peraşası en çok mitsva içeren peraşalar içinde başı çeker. 

Şofetim peraşasının en ilginç kısımlarından bir tanesi Yahudi bir kralın yapmak zorunda oldukları ile kısıtlamalarının belirtildiği bölümdür. 

“Lo taasu ken L’Ad… E.loehem – Tanrı’nız Aşem’e böyle yapmayınız.”

Devarim kitabında geçmiş senelerin bir muhasebesini yapan Moşe Rabenu ilk peraşada öncülerin Erets Yisrael’i gözlemesi ve getirdikleri olumsuz rapora odaklanır. 

Bu Şabat “Şabat Nahamu – Teselli Şabat’ı” olarak bilinir. Bu haftadan itibaren Yeşayau peygamberin yedi “teselli” veren Aftara parçasını okumaya başlarız.

Her sene bu peraşa okunurken tartışmalar Korah’ın yanlışının ne olduğu ve neden bu cezayı hak ettiği yönünde yoğunlaşır. 

İlginçtir insanoğlu çoğunlukla olumsuz tarafı görmeye ve her şeyin olumsuz gittiğine dair fikirler üretmeye açıktır. 

İnsanoğlu hayatta sürekli sınavlar ile karşılaşır. Bu sınavlardan da genellikle şikayet eder. 

Tora’nın en uzun peraşası hakkında öğrendiklerimizi yazarken peraşanın kısa ama çok önemli bir bölümünü esas almak istedik. 

Vezot Aberaha peraşası ile Tora’nın okunmasını tamamladığımız ve yeniden Bereşit ile başladığımız bu bayramda altıncı kez Tora kitabının açıklamalarını yazmayı tamamlamanın heyecanını ve gururunu yaşıyoruz. 

1 Şevat 2488 tarihinde, ölümünden 37 gün önce, Moşe Bene-Yisrael'i toplar veTora'nın tekrarına başlar...

Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir...

Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir...

Aaron'un torunu Pinehas, Şimon kabilesi prenslerinden Zimri'yi ve onun, çadırına getirdiği Midyanlı prensesi öldürmek için gösterdiği gayretten dolayı ödüllendirilir:

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızıl İnek" ile ilgili kurallar Moşe Rabenu'ya öğretilir...

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızılİnek" ile ilgili kurallar Moşe Rabenu'ya öğretilir...

Sinay çölünde, Tanrı Yisrael'in on iki kabilesini kapsayan bir nüfus sayımı yapılmasını emreder...

Tanrı, Sinay Dağı'nda Moşe'ye Şemita (toprağın çalıştırıldığı altı yılı takipeden yedinci "Şabat" yılı) kanunlarını verir...

Tanrı, Sinay Dağı'nda Moşe'ye Şemita (toprağın çalıştırıldığı altı yılı takipeden yedinci "Şabat" yılı) kanunlarını verir...

Emor ("Söyle") peraşası, Koenler, Koen Gadol ve Bet-Amikdaş'taki ibadet ile ilgili özel kanunlarla başlar...

Nadav ve Aviu'nun ölümünden sonra, Tanrı, "kutsal"a izinsiz giriş konusunda uyarır:

Nadav ve Aviu'nun ölümünden sonra, Tanrı, "kutsal"a izinsiz giriş konusunda uyarır:

Tazria peraşası "Tuma ve Taara - Manevi Kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir...

Tazria peraşası "Tuma veTaara - Manevi Kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir...

"Yedi açılış gününü" takip eden sekizinci gün, Aaron ve oğulları "Koanim - Koenler" olarak görev yapmaya başlarlar; Mizbeah'taki korbanları yakmak üzere "Tanrı'nın Önünden" bir ateş çıkar ve Şehina, Mişkan'a yerleşir...

Tanrı; Moşe'ye, Mişkan'daki korban ibadetini gerçekleştiren Koenler olarak, Aaron ve oğullarına görev ve haklarını bildirme talimatını verir...

Tanrı, Buluşma Çadırı'ndan Moşe'yi çağırır ve ona korban kanunlarını iletir. Korban çeşitleri arasında şunlar sayılabilir:

Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlara tekrarlar. Sonra Tanrı'nın, Mişkan'ın yapılması ile ilgili talimatlarını iletir...

Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlaratekrarlar. Sonra Tanrı'nın, Mişkan'ın yapılması ile ilgili talimatlarınıiletir...

Yisrael halkına, her kişinin yarım gümüş şekel ile Mişkan'a katkıda bulunması söylenir. Mişkan'daki su havuzu, mesh yağı ve tütsüsü ile ilgilitalimatlar verilmiştir...

Tanrı, Moşe'ye Menora'daki "daimi kandili" besleyecek saf zeytinyağını Bene-Yisrael'den almasını söyler. Aaron bu aleviher gün, yakacak ve kandil "akşamdan sabaha" yanacaktır.

Tazria peraşası "Tuma ve Taara - Manevi Kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir...

Sinay’daki tecrübenin ardından Tanrı Yisrael Ulusu için bir dizi kanun verir...

Moşe'nin kayınpederi Yitro, Tanrı'nın Bene-Yisrael için gerçekleştirmiş olduğu büyük mucizeleri duyup, Midyan'dan ayrılır ve Yisrael kampına katılır...

Bene-Yisrael'inMısır'dan çıkışına izin verdikten kısa bir süre sonra, Paroonları zorla geri getirmek üzere peşlerine düşer ve Bene-Yisraelkendilerini Paro'nun orduları ile deniz arasında kıstırılmış halde bulurlar...

Mısır’da gerçekleşen on belanın son üç tanesi aktarılmaktadır:

Tanrı, Moşe ile temasa geçer...

Bene-Yisrael Mısır'da çoğalırlar. Onların gittikçe artan nüfusundan korkan Paro, onları köleleştirir ve Yahudi ebeler Şifra ile Pua'nın bütün erkek bebekleri doğum sırasında öldürmelerini emreder...

Yaakov hayatının son 17 yılını Mısır’da geçirir. Ölümünden önce Yosef’e, kendisini Kutsal Topraklar’da gömeceğine dair yemin ettirir...

Yeuda Yosef'e yaklaşarak Binyamin'in serbest bırakılması için onu ikna etmeye çalışır...

Yosef'in köleliği, Paro'nun ilginç bir rüya görmesi ile son bulur...

Yaakov, on iki oğluyla beraber Hevron'a yerleşir. En sevdiği oğlu 17 yaşındaki Yosef'tir...

Yaakov, Haran'da geçirdiği 20 yılın ardından Kutsal Ülke'ye döner ve ağabeyi Esav'ı yatıştırma ümidiyle, ona melek - ulaklar gönderir...

Yaakov BeerŞeva'daki aile ocağını bırakır ve Haran'a doğru yola çıkar. Yolun üstünde "[bildik] yer"e rastlar veorada uyur...

Yitshak, Rivka ile evlenir. Çocuksuz geçen 20 yıldan sonra duaları cevap bulur ve Rivka hamile kalır.

Sara 127 yaşında ölür ve Hevron’da bizzat Avraam tarafından Hitiler’den 400 gümüş şekele satın almış olduğu Mahpela Mağarası’na gömülür...

Tanrı, Avram'a konuşarak "Ülkenden, doğduğun yerden ve babanın evinden [ayrıl]; sana göstereceğim ülkeye git" (Bereşit 12:1) emrini verir...

Tanrı, 99 yaşındaki sünnetini takip eden üçüncü günde, Avraam Avinu'ya görünür...

Tanrı, şiddet ve yozlaşma batağına saplanmış bir dünyadaki tek dürüst insan olarak dikkati çeken Noah'a büyük ahşap bir gemi inşa etmesini emreder...

Tanrı evreni altı günde yaratır. İlk gün karanlık ve ışığı var eder. İkinci gün “üst sular” ile “alt suları” ayırarak gökleri oluşturur...

Aazinu peraşasının büyük bölümü, 70 dizelik bir şarkıdan oluşur...

Vayeleh (gitti) peraşası, Moşe'nin dünyevi yaşamının son günlerini anlatır

Nitsavim perasaşında Yahudi inancının bazı en temel esasları yer alır:

Moşe, Bene-Yisrael'e talimat verir:

Tora'nın 613 mitsvasından 74'ü Ki Tetse peraşasındadır...

Moşe Bene-Yisrael'e, şehirlerinde yargıç ve polisler atamalarını söyler. Önemsiz bir miktarda bile olsa, rüşvet yasaktır. Putperestlerin yaptığının aksine, Tanrı'ya yönelik korbanların sunulacağı Mizbeah'ın (sunak) yakınına ağaç dikilmeyecektir. 

"Görün!" der Moşe, Bene-Yisrael'e, "bugün önünüze beraha ve lanet [seçeneklerini] sunuyorum" - söz konusu berahaya, Tanrı'nın emirlerine uydukları takdirde kavuşacaklar, aksi takdirde başlarına lanet gelecektir...

Ekev peraşasında, Moşe, Bene-Yisrael'e veda konuşmasını yapmaya devam eder ve Tora'nın emirlerini (mitsvalar) yerine getirmelerinin sonucu olarak, ele geçirip yerleşmek üzere oldukları, Tanrı'nın Atalar'a vaat etmiş olduğu Ülke'de refah içinde yaşayacaklarına dair teminat verir...

...

Moşe, Bene-Yisrael'e, kendisinin Erets-Yisrael'e girmesine izin vermesi için Tanrı'ya nasıl yalvardığını, Tanrı'nın bunu reddettiğini ve bunun yerine bir dağa çıkıp Erets-Yisrael'i görmesini söylediğini anlatır...

Korah, Midraş'agöre Moşe'nin eskiden beri karşıtı olan Datan ile Aviram'la birlikte, Moşe'nin liderliğine ve Aaron'un Koenlik sıfatına meydan okuyan bir isyan başlatır...

Moşe, Kenaan ülkesine on iki casus gönderir. Casuslar kırk gün sonra ellerinde devasa bir üzüm salkımı, bir nar ve bir incirle dönerek, ülkenin bereketli ve bolluk içinde olduğunu bildirirler...

Aaron'a, Menora'nın kandillerini yakması emredilir ve Levi kabilesi, Mişkan'da hizmet etmek üzere göreve atanır...

Sinay çölünde Bene-Yisrael'in nüfus sayımı tamamlanır ve Mişkan'ı taşıma işini üstlenmek üzere Levi kabilesinden 30 ila 50 yaşları arasında toplam 8.580 erkek sayılır...

Bu peraşa, Moşe Rabenu'nun, ölmeden önce kabilelere verdiği berahaları içerir.

1 Şevat 2488 tarihinde, ölümünden 37 gün önce, Moşe Bene-Yisrael'i toplar veTora'nın tekrarına başlar...

Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir...

Moşe, bulunulan vaatlerin (Neder) geçersiz kılınması ile ilgili emirleri Yisrael kabilelerinin liderlerine iletir...

Aaron'un torunu Pinehas, Şimon kabilesi prenslerinden Zimri'yi ve onun, çadırına getirdiği Midyanlı prensesi öldürmek için gösterdiği gayretten dolayı ödüllendirilir:

Moavkralı Balak, Bene-Yisrael'e lanet okuması için peygamber Bilam'ıçağırır...

Külleri, ölü bir bedenle temas sonucu tame olan bir kişiyi arındırmak için kullanılan "Para Aduma - Kızılİnek" ile ilgili kurallar Moşe Rabenu'ya öğretilir...

Sinay çölünde, Tanrı Yisrael'in on iki kabilesini kapsayanbir nüfus sayımı yapılmasını emreder...

Tanrı,Sinay Dağı'nda Moşe'ye Şemita (toprağın çalıştırıldığı altı yılı takipeden yedinci "Şabat" yılı)kanunlarını verir...

Tanrı,Sinay Dağı'nda Moşe'ye Şemita (toprağın çalıştırıldığı altı yılı takipeden yedinci "Şabat" yılı)kanunlarını verir...

Emor ("Söyle") peraşası, Koenler, Koen Gadol ve Bet-Amikdaş'taki ibadet ile ilgili özel kanunlarla başlar...

Nadav ve Aviu'nun ölümünden sonra, Tanrı, "kutsal"a izinsiz giriş konusunda uyarır:

Nadav ve Aviu'nun ölümünden sonra, Tanrı, "kutsal"a izinsiz giriş konusunda uyarır:

Tazria peraşası "Tuma ve Taara - Manevi Kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir...

Tazria peraşası "Tuma ve Taara - Manevi Kirlilik ve Saflık" kurallarını ele almaya devam etmektedir...

"Yedi açılış gününü" takip eden sekizinci gün, Aaron ve oğulları "Koanim - Koenler" olarak görev yapmaya başlarlar; Mizbeah'taki korbanları yakmak üzere "Tanrı'nın Önünden" bir ateş çıkar ve Şehina, Mişkan'a yerleşir...

Tanrı; Moşe'ye, Mişkan'daki korban ibadetini gerçekleştiren Koenler olarak, Aaron ve oğullarına görev ve haklarını bildirme talimatını verir.

Tanrı, Buluşma Çadırı'ndan Moşe'yi çağırır ve ona korban kanunlarını iletir. Korban çeşitleri arasında şunlar sayılabilir

Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlara tekrarlar. Sonra Tanrı'nın, Mişkan'ın yapılması ile ilgili talimatlarını iletir.

Moşe, Yisrael halkını toplar ve Şabat'a uyma emrini onlaratekrarlar. Sonra Tanrı'nın, Mişkan'ın yapılması ile ilgili talimatlarınıiletir...

Yisrael halkına, her kişinin yarım gümüş şekel ile Mişkan'a katkıda bulunması söylenir. Mişkan'daki su havuzu, mesh yağı ve tütsüsü ile ilgili talimatlar verilmiştir.

Tanrı, Moşe'ye Menora'daki "daimi kandili" besleyecek saf zeytinyağını Bene-Yisrael'den almasını söyler. Aaron bu aleviher gün, yakacak ve kandil "akşamdan sabaha" yanacaktır.

Yisrael halkının on beş malzeme ile katkıda bulunması istenir:

Sinay’dakitecrübenin ardından Tanrı Yisrael Ulusu için bir dizi kanun verir.

Moşe'ninkayınpederi Yitro, Tanrı'nın Bene-Yisrael için gerçekleştirmişolduğu büyük mucizeleri duyup, Midyan'dan ayrılır ve Yisrael kampına katılır.

Bene-Yisrael'inMısır'dan çıkışına izin verdikten kısa bir süre sonra, Paroonları zorla geri getirmek üzere peşlerine düşer ve Bene-Yisraelkendilerini Paro'nun orduları ile deniz arasındakıstırılmış halde bulurlar...

Mısır’da gerçekleşen on belanın son üç tanesi aktarılmaktadır:

Tanrı, Moşe ile temasa geçer...

Bene-Yisrael Mısır'da çoğalırlar. Onların gittikçe artan nüfusundan korkan Paro, onları köleleştirir ve Yahudi ebeler Şifra ile Pua'nın bütün erkek bebekleri doğum sırasında öldürmelerini emreder...

Yaakov hayatının son 17 yılını Mısır’da geçirir. Ölümünden önce Yosef’e, kendisini Kutsal Topraklar’da gömeceğine dair yemin ettirir...

Yeuda Yosef'e yaklaşarak Binyamin'in serbest bırakılması için onu ikna etmeye çalışır...

Yosef'in köleliği, Paro'nun ilginç bir rüya görmesi ile son bulur...

Yaakov, on iki oğluyla beraber Hevron'a yerleşir. En sevdiği oğlu 17 yaşındaki Yosef'tir...

Yaakov, Haran'da geçirdiği 20 yılın ardından Kutsal Ülke'ye döner ve ağabeyi Esav'ı yatıştırma ümidiyle, ona melek - ulaklar gönderir...

Yaakov BeerŞeva'daki aile ocağını bırakır ve Haran'a doğru yola çıkar. Yolun üstünde "[bildik] yer"e rastlar veorada uyur...

Yitshak, Rivka ile evlenir. Çocuksuz geçen 20 yıldan sonra duaları cevap bulur ve Rivka hamile kalır...

Sara 127 yaşında ölür ve Hevron’da bizzat Avraam tarafından Hitiler’den 400 gümüş şekele satın almış olduğu Mahpela Mağarası’na gömülür...

Tanrı, Avram'a konuşarak "Ülkenden, doğduğun yerden ve babanın evinden [ayrıl]; sana göstereceğim ülkeye git" (Bereşit 12:1) emrini verir...

Tanrı, 99 yaşındaki sünnetini takip eden üçüncü günde, Avraam Avinu'ya görünür...

Tanrı, şiddet ve yozlaşma batağına saplanmış bir dünyadaki tek dürüst insan olarak dikkati çeken Noah'a büyük ahşap bir gemi inşa etmesini emreder...

Tanrı evreni altı günde yaratır. İlk gün karanlık ve ışığı var eder. İkinci gün “üst sular” ile “alt suları” ayırarak gökleri oluşturur...

Aazinu peraşasının büyük bölümü, 70 dizelik bir şarkıdan oluşur...

Vayeleh (gitti) peraşası, Moşe'nin dünyevi yaşamının son günlerini anlatır