Her ayın var bir mevsimi
Her zamanın var bir nedeni
Gülme zamanı, ağlama zamanı,
Merhaba zamanı, veda zamanı.
Zaman gelir çalışırsın, zaman gelir oınarsın,
Gece gündüzü izler
Bazen iner,
Bazen çıkarsın.

Zamanı kendine ayırır,
Bazen de harcarsın.
Nisan’da yağmur yağar,
Mayıs’ta çiçek açar.
Zaman gelir verirsin, zaman gelir alırsın.
Düşünme zamanı,
Karar verme zamanı.

 

Tişri ayında...
 Her ay olduğundan daha çok bayram ve kutlama vardır: Roş Aşana, Yom Kipur, Sukot, Oşana Raba, Şemini Atseret ve Simha Tora!
 Tişri modern Yahudi takviminin birinci ayı, Tora’ya göre ise yedinci aydır.
 İsmi Babilce’de “ başlangıç” sözcüğünden gelir.
 Güçlülerin Ayı –Yerah Haaytanim- olarak bilinir çünkü Avraam, Yitshak ve Yaakov bu ayda doğmuştur.
 Terazi burcu bu dönemde yargılandığımızı ve yaptığımız iyi şeylerin terazinin kaplarını bizim tarafımıza çevirdiğini gösterir. 

Roş Aşana

Roş Aşana’da iki önemli olay gerçekleşir:

1. Tanrı’nın büyüklüğünü ve mutlak gücünü kutlarız.

2. Bütün yaptıklarımız için yargılanırız.

Tanrı’yı hatırlamamız ve günahlarımızdan ötürü pişman olmamız için şofar, yani koç boınuzu, yüz kere çalınır (Sefarad toplumlarında yüz bir kere).  Şofar’ın çalınması hem Yahudi halkına, hem de Tanrı’ya, Avraam’ın Tanrı’nın emrini yerine getirmek için oğlu Yitshak’ı kurban etmeyi kabul ettiğini  hatırlatır.  Bayramın ikinci gününde okunan Tora bu hikâyeyi anlatır. 

Roş Aşana’da birbirimize “Hayat Defteri’ne yazılma” dileğinde bulunur, aile ve arkadaşlarımıza tebrik kartları yollarız.

Törenin birinci gününde taşlih yapılır.  İnsanlar bir havuz ya da nehir kıyısında toplanır ve suya ekmek parçaları atarak günahlarından simgesel olarak arınır. 

Bayram yemeğinde, tatlı bir yıl olması umuduyla hala ve elma parçaları bala daldırılır.  Nar yemek ve “Başarılarımız narın tohumları kadar çok olsun” demek alışkanlığı vardır. 

Bazı toplumlarda Roş Aşana’yı, yani Yılbaşını kutlarken masaya bir balığın başı yerleştirilir.

Yom Kipur

Yom Kipur’dan önce simgesel olarak özür dileme, kaparot geleneği yerine getirilebilir.  Anne baba, her çocuğunun başının üzerinde canlı bir tavuğu ya da para gezdirerek Tanrı’dan merhamet diler, sonra da parayı hayır işlerine verir. 

Yom Kipur gelecek yıl için yargının tamamlandığı gündür.  Bize karşı olumsuz kararların alınmasını önleyebilecek üç şey vardır:

Pişmanlık,
Dua,
Ve hayır işleri.

Yom Kipur akşamı son bir yemek yenir ve yirmi beş saat boyunca oruç tutulur.  Birçok kimse beyaz giyer çünkü bu gün Yahudiler meleklere benzetilir.  Yona ile balinanın öyküsü anlatılır.

Sukot eski zamanlarda en önemli kutlama idi.  Sadece Bayram olarak bilinirdi.  Kral Şlomo bu günü Bet-Amikdaş’ın Tanrı’ya atanacağı gün olarak seçmişti.  Hasadın, yani ekinlerin toplanmasının kutlandığı Hag Haasif ve mutluluğumuzun mevsimi Zeman Simhatayanu olarak da adlandırılırdı. 

Yahudilerin çölde dolaşırken yaşadıkları kulübelere benzeyen geçici bir kulübe, bir Suka kurarız.  Suka’nın üzerini ağaç dalları ile kaplar, duvarlarını meyveler, resimler ve elişleriyle süsleriz.  Bayram süresince Suka’da yemek yeriz.  Bazı kimseler içinde yatar bile!

Dört bitkiden oluşan bir demetle yapılan özel bir tören vardır.

Lulav (palmiye dalı)

Hadasim (mersin bitkisi)

Aravot (söğüt dalı)

Ve etrog (bir turunçgil, mesela limon)

Suka’ya konuklar davet edilir ve eğlenceye eğlence katılır.  Simgesel konuklar da vardır.  Örneğin Avraam, Yitshak, Yaakov, Yosef, Moşe, Aaron ve David.  Her gün için bir konuk.

Sukot’un yedinci gününe Oşana Raba denir.  Roş Aşana ve Yom Kipur’da yapılan yargılama bu günde tamamlanır.  Söğüt dallarını yere vurma geleneği vardır.

Simha Tora

Şemini Atseret, Sukot’u izleyen gündür.  Yağmur duaları bu günde yapılır.  Tanrı’dan kişisel gereksinimlerimizi de isteyebiliriz.

Hemen ardından Tora’nın beş kitabının tamamlanışının kutlandığı Simha Tora gelir.  Bu sevinçli bir olaydır.

Sinagogun etrafında çemberler oluşturulur, Tora’nın onuruna şarkı söylenir, dans edilir.  Çocuklar bayraklar sallar.  Bu bayraklar Yahudilerin çölde yürürken izlediği kavim bayraklarını anımsatır.  Tora ışığa benzetildiğinden, bazen bayrak direklerinin tepesine bir elma ve yanan bir mum yerleştirilir. 

Sinagogdaki sabah töreni sırasında çocuklar Tora’yı taşımaya çağırılır.  Bu sadece Simha Tora’da yapılır. 

Simha Tora’dan sonraki ilk Şabat’a Şabat Bereşit denir çünkü Bereşit, yani Yaradılış kitabından başlayarak Tora yeni baştan okunmaya başlanır.

Copyright © 2011 SEVIVON. Tüm Hakları Saklıdır.
Bu sitede kullanılan tüm içerik ve görsellerin kullanım hakları Sevivon'a aittir.
İzinsiz kopyalanamaz ve kullanılamaz.